Để có nước sinh hoạt hàng ngày, người dân đành phải sử dụng các nguồn nước không đảm bảo vệ sinh hoặc mua nước đóng bình với giá cao.
Mỏi mòn chờ... nước sạch
Gia đình chị Nay H’Trâm (buôn Phu Ma Nher 1) hiện đang sử dụng 3 nguồn nước để sinh hoạt hàng ngày là nước mưa, nước giếng khoan và nước suối.
Chị H’Trâm cho biết: Mặc dù đã bỏ ra 33 triệu đồng để khoan giếng sâu 95 m nhưng nước vẫn bị nhiễm phèn nên chỉ để tắm giặt, vệ sinh. Nước dùng để ăn uống, gia đình tận dụng nước mưa và lấy nước suối.
Tuy nhiên đến mùa khô, nước suối cạn dần, gia đình lâm vào cảnh thiếu nước sinh hoạt. Năm 2021, gia đình rất phấn khởi khi đường ống dẫn nước sạch được nối về đến từng hộ dân. Vợ chồng chị đối ứng thêm 350.000 đồng lắp đồng hồ là có nước sạch để sử dụng. Tuy nhiên, sau gần 3 năm mỏi mòn chờ đợi, nguồn nước sạch vẫn chưa về.
“Bà con trong buôn ai cũng mong chờ có nước sạch vừa đảm bảo vệ sinh, vừa thuận tiện trong sinh hoạt. Nhưng không biết phải chờ đợi đến bao giờ”-chị H’Trâm băn khoăn.
Cách đó không xa, gia đình bà Nguyễn Thị Kiệm cũng bức xúc vì địa phương là xã nông thôn mới nhưng người dân vẫn chưa có nước sạch để sử dụng. Trước kia, khi nghe tin Nhà nước đầu tư xây dựng trạm bơm tăng áp để dẫn nước sạch về xã, ai cũng mừng. Đến khi triển khai, gia đình bà cùng nhiều hộ dân đóng tiền đầy đủ để lắp đặt đồng hồ. Nhưng từ đó đến nay, nước sạch vẫn cứ tắc.
Bà Kiệm chia sẻ: “Hiện mỗi tháng gia đình phải trả hơn 200.000 đồng để mua nước đóng bình về uống và nấu ăn. Nước giếng khoan chỉ dùng tắm rửa, giặt giũ vì bị nhiễm phèn. Mong Nhà nước quan tâm đưa công trình nước sạch vào khai thác để người dân được sử dụng”.
May mắn hơn, gần chục năm nay, gia đình ông Ksor Arup (buôn Phu Ma Nher 2) được sử dụng nguồn nước sạch từ hệ thống giếng khoan với 2 tháp nước được lắp đặt tại xã với mức giá 6.000 đồng/m3. Bình quân mỗi tháng, gia đình ông trả 100.000 đồng tiền nước.
Tuy nhiên, khi nắm được thông tin tới đây người dân sẽ chuyển sang sử dụng nước sạch từ công trình cấp nước tập trung với giá 13.500 đồng/m3, gia đình ông không khỏi lo lắng. “Đây là mức giá quá cao. Chắc gia đình phải tái sử dụng nước suối để tiết kiệm”-ông Arup trăn trở.
Bài toán nan giải
Xã Ia Rtô có 963 hộ với 3.689 khẩu, sinh sống tại 5 thôn, buôn. Từ năm 2004, xã được Nhà nước đầu tư hệ thống giếng khoan với 2 tháp nước, 1 đặt tại trụ sở UBND xã, 1 đặt tại buôn Phu Ma Miơng với dung tích mỗi tháp gần 30 m3. Tuy nhiên, hệ thống này chỉ đủ cung cấp nước sinh hoạt cho 60% hộ dân 3 buôn: Phu Ma Nher 1, Phu Ma Nher 2 và Phu Ma Miơng nhưng hiện đã bị xuống cấp nghiêm trọng. Các hộ còn lại sử dụng nước giếng tự khoan hoặc nước sông, suối.
Năm 2021, công trình cấp nước xã Ia Rtô do Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh làm chủ đầu tư được hoàn thành với công suất 500 m3/ngày đêm, mang lại hy vọng cấp nước sạch tới 100% hộ dân. Đường ống dẫn nước, đồng hồ cũng đã được lắp đặt đến từng hộ, tuy nhiên công trình vẫn chưa đi vào hoạt động.
Người dân huyện biên giới Đức Cơ phấn khởi có nước sạch sinh hoạt
Người dân buôn Ma Giai không còn nỗi lo “khát” nước sạch
Theo ông Lê Ngọc Long-Chủ tịch UBND xã Ia Rtô, sau khi hoàn thành, quá trình bàn giao công trình đã gặp nhiều vướng mắc.
Theo kế hoạch ban đầu, công trình bàn giao cho Công ty cổ phần Cấp thoát nước tỉnh-Chi nhánh Ayun Pa vận hành. Song thời điểm đó, Công ty đã thực hiện cổ phần hóa nên không thể tiếp nhận. Công trình sau đó được UBND tỉnh giao Công ty TNHH một thành viên Khai thác công trình thủy lợi tỉnh quản lý, vận hành.
Dù vậy, phương án này cũng không khả thi bởi Công ty xây dựng mức giá nước lên tới hơn 20.000 đồng/m3. Sau nhiều lần cân nhắc, hiện thị xã đang đề xuất phương án bàn giao công trình cho UBND xã Ia Rtô trực tiếp vận hành để giảm chi phí.
Tuy nhiên, do phải mua nước từ Công ty cổ phần Cấp thoát nước tỉnh-Chi nhánh Ayun Pa cộng với chi phí vận hành trạm bơm tăng áp, mức giá UBND xã xây dựng cũng lên tới 13.500 đồng/m3, gấp đôi mức giá trung bình mà người dân mua trực tiếp tại Công ty cổ phần Cấp thoát nước tỉnh-Chi nhánh Ayun Pa. Đây là mức giá quá cao, đặc biệt khi đời sống đồng bào dân tộc thiểu số tại địa phương còn nhiều khó khăn.
“Vấn đề này người dân và chính quyền đã kiến nghị tại các cuộc tiếp xúc cử tri, nhưng hiện vẫn chưa có phương án tháo gỡ. Nước sạch là nhu cầu bức thiết. Vì vậy, trước mắt, UBND xã tiếp nhận bàn giao công trình để tránh lãng phí, đồng thời tiếp tục kiến nghị HĐND tỉnh có chính sách bù giá nước để hỗ trợ người dân.
Xã cũng mong Công ty cổ phần Cấp thoát nước tỉnh-Chi nhánh Ayun Pa phối hợp tiếp nhận bàn giao, kiểm tra hiện trạng để khai thác phục vụ người dân”-Chủ tịch UBND xã kiến nghị.
