Ông Bụt giữa đời thường: Thay đổi số phận

Tại Trung tâm Hy Vọng Hữu Lũng (Lạng Sơn), ông Nguyễn Trung Chắt có 3 người con đã trưởng thành, nay quay lại làm quản lý. Người ông tự hào nhất là anh Ngô Quốc Hưng (29 tuổi), đã trở thành thạc sĩ và ông đang dẫn dắt để trở thành lãnh đạo, giúp ông quản lý trung tâm này.

Gặp chúng tôi, anh Hưng xúc động chia sẻ: “Em vào trung tâm đến nay là 17 năm rồi. Là thế hệ đầu tiên ở trung tâm được bác Chắt cho đi học đại học và học tiếp lên thạc sĩ ngành công tác xã hội của Trường ĐH Sư phạm Hà Nội. Ở đây, chúng em coi nhau như một đại gia đình, còn bác Chắt là bố. Chúng em được rất nhiều tình cảm yêu thương của bác Chắt. Vì thế, em mong muốn và cố gắng để sau này có thể tiếp tục công việc của bác, tiếp tục sứ mệnh giúp đỡ các em có hoàn cảnh khó khăn, thoát được hoàn cảnh, số phận, vươn lên có một cuộc sống tốt đẹp hơn, như bác Chắt từng giúp đỡ chúng em”.

Không riêng anh Hưng, tất cả những đứa trẻ ông Chắt nuôi dạy đều được cho học hết lớp 12, học nghề. Những em có khả năng được học lên ĐH, cao đẳng và hơn 40 em đã có trình độ này. Có trường hợp “ẵm” tới 2 bằng ĐH như chị Hoàng Thị Hồng, tốt nghiệp Trường ĐH Nội vụ và ĐH Luật Hà Nội, hiện được ông giao làm quản lý tại Trung tâm Hy Vọng Hữu Lũng.

Tận tâm, kỳ công nuôi dạy, ông Chắt đã thay đổi số phận cho nhiều người, thậm chí hồi sinh cho nhiều cuộc đời. Chị Đào Thị Luyến (xã Ngọc Thanh, H.Kim Động, Hưng Yên), một trẻ mồ côi bị bệnh tim bẩm sinh được ông nhận nuôi từ năm 8 tuổi, đưa đi chữa bệnh và cho học nghề may. Giờ chị Luyến đã lập gia đình và có 2 con trai kháu khỉnh, có thu nhập ổn định. “Em vào trung tâm được bác cho đi mổ tim 2 lần. Em được cứu sống và có nghề trong tay. Bác là người cha thứ hai sinh ra em”, chị Luyến xúc động nói.

Hỏi về bí quyết nuôi dạy thành công những đứa trẻ không may mắn, ông Chắt cho biết, khi học xong lớp 12, ông đều cho các con có 1 năm trải nghiệm, thử thách, rèn luyện rồi mới định hướng nghề nghiệp. Ông cho các con chăm sóc, dạy dỗ các em, tăng gia sản xuất, cho ra ngoài làm thêm, thậm chí phục vụ tại quán cà phê; học nghề thợ hàn, thợ mộc, sửa chữa ô tô… Vì ông bảo suốt 12 năm học các con chưa biết gì về nghề nghiệp, thậm chí chưa hiểu gì về đồng tiền nên sau 1 năm trải nghiệm các con sẽ chọn nghề nghiệp đúng hơn. Có lẽ nhờ thế mà đa số các con ông nuôi dạy đều có nghề ổn định, tự nuôi sống bản thân, có người làm thư ký tổng giám đốc một tập đoàn lớn của nước ngoài tại VN.

Điều chúng tôi tò mò nhất là ông Chắt lấy tiền từ đâu để nuôi được từng đó đứa con. Ông bảo, nếu chỉ nghĩ đến tiền thì không thể làm được, vì hiện tại mỗi tháng, tiền nuôi hơn 100 đứa trẻ (mỗi trẻ tối thiểu 2,5 triệu đồng) thì đã tốn 250 triệu đồng. “Nếu mà móc túi ra từng đó tiền thì không có được, nhưng tôi phải xoay xở. Tôi cho các con tăng gia trồng rau, nuôi lợn, cám nuôi thì mình có thể mua, nhưng cũng có thể ra nhà máy cám xin vét những cám rơi vãi. Thức ăn cho các con hằng ngày cũng phải tìm cách mua cho rẻ như: nếu muốn mua cá, tôi rình nhà nào tát ao mua những loại cá nhỏ về xay ra, chế biến thành chả, ăn vẫn ngon…”, ông kể.

Đặc biệt, để có đủ đồ dùng cho các con, có lúc ông phải lọ mọ đi xin cả băng vệ sinh. “Khi tôi thấy các mẹ ghi tiền mua băng vệ sinh hằng tháng nhiều quá, tôi hỏi các con mới biết, do các mẹ mua loại rẻ tiền, dùng không tốt, nên tốn nhiều. Vậy là tôi yêu cầu mua loại tốt, đồng thời đến nhà máy sản xuất để xin”, ông chia sẻ.

Ông cũng cho biết trong 18 năm hoạt động, nguồn kinh phí vận động được từ xã hội chỉ chiếm khoảng 50%, còn lại ông phải bỏ tiền túi. Để xây dựng 3 trung tâm với kinh phí hàng tỉ đồng, ông đã dốc hết tiền tích cóp của gia đình. Đặc biệt, ngoài tiền nuôi trẻ, có những khoản phát sinh mà khi thành lập trung tâm ông không nghĩ đến. “Mỗi tháng tôi phải bỏ ra khoảng 10 triệu tiền xăng xe đi lại quản lý 3 trung tâm. Rồi có những khoản phát sinh không tính được, như quy định mỗi đứa 1 cái chậu, nhưng chúng nó mang ra chơi, bị vỡ, lại phải mua. Dép mỗi đứa được 2 đôi, nhưng nhiều đứa đi học thì có dép, về lại thấy đi chân đất. Hay mỗi tháng, tôi còn phải gom dao ở các trung tâm đi mài một lần, tốn hàng triệu đồng… Những kinh phí đó, khi mở trung tâm, có ai nghĩ đến phải có tiền để mài dao đâu”, ông vừa nói vừa bật cười.

Để có những khoản tiền này, ông đã dốc toàn bộ tiền lương hưu (khoảng 7 triệu đồng/tháng) và tiền cho thuê mặt tiền căn nhà đang ở tại phố Núi Trúc (Q.Ba Đình, Hà Nội) được 50 triệu đồng để chi phí cho lũ trẻ. Nếu tháng nào xin được tài trợ đủ nuôi, ông lại tiết kiệm tiền để sửa chữa nhà vệ sinh, mua thêm đồ dùng sinh hoạt.

Chia sẻ về việc tại sao ông lại tự mình thành lập trung tâm và nuôi những đứa “con hờ” như vậy, ông tâm sự, quê ông ở thôn Phú Cường (xã Phú Thịnh, H.Kim Động, Hưng Yên). Cạnh nhà có mấy đứa trẻ mồ côi bố mẹ, ở với ông bà, chả ai quản lý, bỏ học đi trộm cắp. Vậy là, sau khi nghỉ hưu (năm 2002), ông về quê thành lập trung tâm đầu tiên mang tên Trung tâm Hy Vọng Tiên Cầu, với mục đích nhận trẻ em mồ côi về nuôi dạy để giữ bình yên làng xóm.

Đến năm 2007, ông tiếp tục xây dựng trung tâm nữa ở H.Lộc Bình (Lạng Sơn), nơi ông từng đóng quân. Đầu năm 2020, ông mở thêm trung tâm ở H.Hữu Lũng, cũng tại tỉnh này, với mong muốn sau này sẽ mở các dịch vụ an sinh xã hội tại đây, để những đứa con ông có chỗ làm việc.

Ông cũng chia sẻ, trước khi nghỉ hưu, ông từng công tác trong quân đội, công an, nhưng với 3 con, đồng lương lại ít ỏi, không đủ trang trải cho gia đình, ông đã xin về hưu sớm để bươn chải, kiếm sống. “Sau khi nghỉ hưu, tôi đã trải qua rất nhiều nghề như làm xây dựng và đi buôn cả sắt vụn nên tôi có chút tiền tích cóp. Lần đầu tiền kiếm được 1 triệu đồng, tôi sướng lắm, cứ đếm đi đếm lại, thức cả đêm để đếm”, ông kể. Dù lao động vất vả kiếm tiền, nhưng khi đã nuôi 3 đứa con (2 gái, 1 trai) ăn học, trưởng thành, ông “thả” chúng ra đời cho tự lập và dốc hết tiền có được để làm từ thiện.

“Nhiều người bảo tôi điên. Nhưng quan điểm của tôi là “sống khỏe, chết nhanh, không có của để dành”, vì nếu để lại tiền cho con cái là chết, vì chúng nó sẽ ỷ lại và còn chia chác nhau, mất tình đoàn kết”, ông lý giải.

Ông Chắt cho rằng tài sản đời người là những đứa con sống tự lập, tử tế, còn của cải không phải là thứ cần để lại. “Ai cũng có một vòng đời, từ lúc là trẻ con, lớn lên, làm việc, kiếm tiền rồi ra đi. Cái để lại là làm được gì cho xã hội, chứ không phải là sống bao nhiêu tuổi và làm được bao nhiêu tiền. Nếu tiền mà để lại cho con cái, họ hàng cũng không gọi là cho, mà cho các cháu mồ côi mới là để lại cho xã hội”, ông trải lòng.