(GLO)- Những ngày qua, trên địa bàn huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai lại xuất hiện tình trạng một số thương lái lén lút đi săn lùng thu mua rễ hồ tiêu. Có khá nhiều người dân ở các xã Ia Le, Ia Blứ vào rẫy hồ tiêu đã bị chết của mình để đào rễ đem bán với giá 10-15 ngàn đồng/kg.
Tình trạng dịch bệnh tràn làn trên cây hồ tiêu trong những năm qua đã khiến không ít nông dân trên địa bàn huyện Chư Pưh lâm vào cảnh lao đao, khốn đốn. Trong đó, xã Ia Blứ là một trong những địa phương chịu ảnh hưởng nặng bởi tình trạng tiêu chết hàng loạt do dịch bệnh. Nhiều vườn tiêu chết khô, trơ trụ chỉ còn le ngoe vài cây, gây thiệt hại khá lớn về mặt kinh tế.
 |
| Nguy cơ có thể lây lan dịch bệnh từ những rễ tiêu bị nhiễm bệnh nếu được đem trộn trong phân bón bán lại cho người dân. Ảnh: Q.T |
Trước thông tin có người tìm mua rễ tiêu với giá cao, không ít người dân trên địa bàn xã Ia Blứ mừng thầm, đi đào rễ tiêu về bán. Anh Nguyễn Văn Quảng (thôn Thiên An, xã Ia Blứ) kể: "Mấy ngày qua, tôi đi đào rễ tiêu bán cũng được mấy triệu đồng. Vườn hồ tiêu của gia đình tôi bị chết hết do bệnh chết nhanh gây ra khoảng hơn năm trước, giờ nghe có người mua rễ tiêu giá cao nên tôi đi đào đem về bán kiếm được đồng nào hay đồng đó. Tiêu chết hết rồi không đào rễ đem bán thì cũng vứt đó chứ không làm gì".
Cũng theo anh Quảng, mấy ngày qua, có khá nhiều người dân ở đây đi đào rễ tiêu để bán. Việc mua rễ tiêu cũng khá nhộn nhịp trong những ngày qua.
Theo anh Lê Văn Phương (thôn Thiên An, xã Ia Blứ), vì thương lái thu mua gốc, rễ tiêu với giá cao nên nhiều người dân đổ xô đi tìm đào rễ tiêu bán khiến không ít vườn tiêu chết của dân bị băm nát. Họ vào cày cuốc tan nát, nhiều hố to như hố bom, họ đào xong thì bỏ đi chứ không hoàn trả mặt bằng, vườn tiêu hơn 1.000 trụ của gia đình tôi cũng vậy. Dân ở đây không ai biết họ thu mua để làm gì, tôi chỉ lo họ mua rễ tiêu bệnh về xay thành bột trộn vào phân bón rồi bán lại cho dân mình thì bệnh dịch càng lây lan.
Theo bà T-chủ 1 cơ sở thu mua rễ tiêu ở thôn Phú Hà (xã Ia Blứ) thì bà không rõ việc thu mua rễ nhằm mục đích gì. "Do chưa biết như thế nào nên tôi cũng không dám thu mua nhiều, mua ngày nào thì bán ngày đó thôi. Tôi mới thu mua bán được 2 ngày, giờ họ không nhập nữa nên tôi cũng không tiếp tục thu mua rễ tiêu nữa"-bà T. cho biết.
Còn tại xã Ia Le, việc thu mua cũng xảy ra khá nhộn nhịp với 2 cơ sở thu mua trên địa bàn. Tuy nhiên, chính quyền xã Ia Le đã phát hiện và ngăn chặn kịp thời. Hiện 2 cơ sở này đã ngưng hoạt động. Ông S-chủ cơ sở thu mua rễ tiêu tại thôn Thủy Phú (xã Ia Le) cho biết: "Sau khi cán bộ xã đến kiểm tra, gia đình tôi không còn thu mua nữa. Trước đó, gia đình mới bán có 2 đợt khoảng vài tạ cho 1 thương lái ở huyện Chư Sê đến mua. Việc thu mua rễ tiêu để làm gì, chuyển đi đâu thì tôi không rõ".
 |
| Khó ngăn chặn tình trạng thu mua rễ hồ tiêu vì pháp luật không cấm. Ảnh: Q.T |
Theo ông Lê Thanh Việt-Chủ tịch UBND xã Ia Le, qua làm việc với cán bộ xã, các hộ thu mua không thừa nhận mua rễ tiêu để bán cho người Trung Quốc mà mua về để đun. Vụ việc đã được cơ quan Công an huyện vào cuộc điều tra, làm rõ.
Theo ông Nguyễn Long Khánh-Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Chư Pưh: Việc thu mua rễ hồ tiêu của người dân rất khó quản lý. Do pháp luật không cấm nên không thể xử lý người bán lẫn người mua. Thực tế người dân cứ nghĩ không bán cũng bỏ đi, đào lên bán được đồng nào thì hay đồng đó . Ngành cũng đề nghị các ngành Công an, Quản lý Thị trường phối hợp kiểm tra nếu có phát hiện tình trạng dùng rễ tiêu làm thực phẩm thì xử lý. Giờ việc thu mua rễ tiêu để làm gì thì chưa xác định được.
Liên quan đến vấn đề thu mua rễ hồ tiêu, Sở Nông nghiệp và PTNT đã có văn bản “Cảnh báo tình hình thu gom rễ hồ tiêu không rõ mục đích trên địa bàn tỉnh Gia Lai” gửi đến các huyện, thành phố và Chi cục Trồng trọt-Bảo vệ thực vật. Đồng thời, đề nghị thông báo cho người dân được biết, nội dung ghi rõ: “Thương lái mua gốc, thân cây hồ tiêu chết khô có thể sẽ đem băm xay thành bột để trộn vào tiêu xay làm gia vị rất nguy hiểm cho sức khỏe con người trong khi tồn lưu thuốc bảo vệ thực vật, hóa chất trước đó còn quá lớn”.
 |
| Trước đây đã có nhiều vụ thu mua rễ tiêu xảy ra trên địa bàn các huyện Chư Sê, Chư Pưh. Ảnh: Q.T |
Trước đó, tháng 2-2018, tại thị trấn Nhơn Hòa (huyện Chư Pưh), ngành chức năng phát hiện khoảng 500 kg rễ tiêu do người Trung Quốc đến đây thu mua nhưng chưa kịp đưa đi khỏi địa phương. Năm 2016, UBND tỉnh Gia Lai đã có công văn gửi Sở Nông nghiệp và PTNT, Công an tỉnh và UBND các huyện yêu cầu “Kiểm tra, đề xuất xử lý việc thương lái Trung Quốc thu mua rễ hồ tiêu tại Gia Lai”, để đề xuất cho UBND tỉnh chỉ đạo xử lý theo đúng quy định pháp luật, nhằm ngăn chặn việc phá hoại sản xuất sau khi phát hiện vụ việc thu mua rễ cây tại huyện Chư Sê. |
Qua đó, Sở Nông nghiệp và PTNT yêu cầu các địa phương thường xuyên kiểm tra, giám sát, nắm bắt các đối tượng có hành vi thu mua gốc rễ hồ tiêu tại địa phương mình. Đồng thời, xác minh, làm rõ mục đích thu mua gốc rễ tiêu của các đối tượng để cảnh báo cho người dân được biết và xử lý theo quy định của pháp luật. Nếu phát hiện có người nước ngoài thu mua gốc rễ hồ tiêu thì báo cho cơ quan chức năng biết, xử lý. Mặt khác, hướng dẫn cho người dân tự xử lý thân, gốc rễ tiêu đã chết, gom đốt hạn chế lây lan dịch bệnh, xới xáo đất để có kế hoạch sử dụng đất hợp lý.
Quang Tấn
