Xuất khẩu nông sản những tháng đầu năm 2019 ghi nhận sự sụt giảm đáng kể về sản lượng và kim ngạch của nhiều mặt hàng chính. Một trong những nguyên nhân dẫn đến sự sụt giảm này là do Trung Quốc thay đổi chính sách quản lý nhập khẩu.
Vị đắng hạt gạo
Theo thống kê của Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NNPTNT), khối lượng gạo xuất khẩu tháng 3.2019 ước đạt 658.000 tấn với giá trị 281 triệu USD, đưa khối lượng xuất khẩu gạo 3 tháng đầu năm 2019 ước đạt 1,43 triệu tấn và 593 triệu USD, giảm 3,5% về khối lượng và giảm 20,2% về giá trị so với cùng kỳ năm 2018.
Điều đáng chú ý là, nếu như năm 2018, Trung Quốc luôn đứng ở vị trí thứ nhất trong số các thị trường nhập khẩu gạo chính của Việt Nam thì 3 tháng đầu năm nay, Philippines vươn lên đứng vị trí thứ nhất về thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam với 40,2% thị phần.
Các thị ̣trường có giá trị xuất khẩu gạo tăng mạnh là Angola (gấp 9,5 lần), Bờ Biển Ngà (gấp 6,1 lần), Hồng Kông, Nam Phi và Australia gấp hơn 2 lần. Giá gạo xuất khẩu bình quân 2 tháng đầu năm 2019 đạt 404 USD/tấn, giảm 17,8% so với cùng kỳ năm 2018. Giá xuất khẩu giảm, cộng với sự thưa vắng các đơn hàng là nguyên nhân khiến giá lúa gạo vùng ĐBSCL giảm mạnh trong những tháng đầu năm.
 |
Xuất khẩu rau quả sang Trung Quốc 3 tháng đầu năm 2019 giảm. ảnh: Internet
Tương tự mặt hàng gạo, chính sách nhập khẩu nông sản của Trung Quốc thay đổi ngay lập tức đã tác động đến kim ngạch xuất khẩu rau quả, vốn là ngành có sự tăng trưởng mạnh mẽ trong vài năm trở lại đây.
Cục Chế biến và Phát triển nông sản cho biết, 3 tháng đầu năm, xuất khẩu rau quả sang các thị trường chính đều tăng mạnh, chỉ có thị trường Trung Quốc là giảm. Theo đó, dù vẫn đứng vị trí thứ nhất về thị trường nhập khẩu rau quả của Việt Nam với 73,1% thị phần, song xuất khẩu rau quả sang Trung Quốc chỉ đạt gần 428,04 triệu USD, giảm 17,7% so với cùng kỳ năm 2018.
Trong khi đó, giá trị nhập khẩu mặt hàng rau quả tháng 3.2019 đạt 113 triệu USD, đưa tổng giá trị mặt hàng rau quả nhập khẩu 3 tháng đầu năm 2019 đạt 394 triệu USD, tăng 14,3% so với cùng kỳ năm 2018.
Giá lúa gạo sẽ sớm khởi sắc
Trao đổi với báo chí, ông Lê Thành Hòa - Phó Cục trưởng Cục chế và Phát triển thị trường nông sản cho biết, về rau quả, do thị trường Trung Quốc có một số thay đổi về chính sách nhập khẩu kéo theo xuất khẩu mặt hàng này quý I sụt giảm mạnh sau một thời gian dài tăng trưởng bền vững.
Tuy nhiên, Cục Bảo vệ thực vật đã tích cực thực hiện cấp mã số vùng trồng, hỗ trợ các nhà đóng gói, cơ bản đáp
Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản dự báo, sang quý II.2019 sẽ có nhiều hợp đồng mới do giá gạo của Việt Nam đang ở mức giá cạnh tranh với các nước xuất khẩu khác. Đáng chú ý, Ai Cập vừa mở thông báo mời thầu gạo trắng hạt ngắn/hạt trung bình mở cho tất cả nhà thầu quan tâm cả trong nước và nước ngoài, hạn nộp hồ sơ thầu là 30.4. |
ứng được các quy định. Trung Quốc yêu cầu từ 1/5 áp dụng quy định mới liên quan đến việc gắn tem mác, vật lót, bao bì với dưa hấu, chuối, mít. Theo đề nghị của Hải quan Nam Ninh (Trung Quốc), Cục sẽ cử đoàn công tác sang giải quyết những vướng mắc.
Đối với mặt hàng gạo, theo ông Hòa, do đây là quý đầu tiên của năm, trải qua kỳ nghỉ Tết Nguyên đán các đơn hàng mới chưa được triển khai nên các doanh nghiệp chưa thu mua, khiến giá lúa giảm.
“Những doanh nghiệp được phép xuất khẩu gạo vào Trung Quốc đang có những lo ngại do những thay đổi chính sách từ thị trường này. Vừa qua, Cục Bảo vệ thực vật đã có báo cáo đánh giá năng lực của các doanh nghiệp xuất khẩu gạo gửi cho hải quan Trung Quốc, cũng như xem xét lại việc giám sát với 3 doanh nghiệp bị cấm do hạt cỏ. Các doanh nghiệp này đang chờ hải quan Trung Quốc thông qua để tiếp tục xuất khẩu gạo vào thị trường này” - ông Hòa cho biết.
Tuy nhiên, ông Hòa dự báo, năm nay sẽ là năm khó khăn khi xuất khẩu gạo vào Trung Quốc, bởi họ sẽ xả kho dự trữ. Điều đáng kỳ vọng là nhập khẩu gạo chất lượng cao từ Việt Nam và Thái Lan vẫn tiếp tục tăng trở lại sau khi Trung Quốc công bố 22 doanh nghiệp được phép xuất khẩu vào thị trường này.
Sắp tới, Bộ Công Thương sẽ đàm phán hạn ngạch xuất khẩu gạo vào Hàn Quốc. Thị trường Indonesia công bố có lượng gạo dự trữ sẽ hết tháng 6, do vậy, hi vọng quý III, IV, thị trường này sẽ tăng nhập khẩu gạo. Dự báo giá lúa sẽ tiếp tục tăng nhẹ trong tháng 4 do kết thúc vụ thu hoạch đông xuân 2018-2019.
Khánh Nguyên (Dân Việt)
