Trở về nhà sau khi hòa giải thành công 1 vụ mâu thuẫn trong làng, ông Siu An tất tả ra vườn nhà chuẩn bị thức ăn cho đàn bò 15 con đang nhốt trong chuồng. Ông cho hay: “Ngày hôm nay, mình lo việc của làng, tham gia cùng tổ hòa giải, giải quyết trường hợp vợ chồng mâu thuẫn đòi bỏ nhau nên không lùa bò đi chăn thả được. Giải quyết thành công, vợ chồng bắt tay làm hòa, chồng hứa không ghen tuông vô cớ, nói năng lung tung nữa, vợ cũng chịu tha thứ, không bỏ về nhà mẹ nữa. Mình cũng uống rượu chứng kiến xong rồi mới về”.
 |
Ông Siu An bên vườn cà phê của gia đình. Ảnh: P.D |
Hơn 10 năm trong vai trò người uy tín, “quan tòa” của làng, ông Siu An đã giúp hàn gắn cho nhiều vợ chồng trước bờ vực ly hôn; giúp hòa giải thành công nhiều vụ việc mâu thuẫn trong cộng đồng liên quan đến đất đai, tai nạn giao thông,... “Cả đời mình gắn bó với làng nên gia đình nào bao nhiêu khẩu mình đều biết. Thậm chí, đất sản xuất của họ ở đâu, do bố mẹ chia cho hay mua thêm mình cũng biết. Do đó, mỗi khi xảy ra tranh chấp, mình sẽ giải thích rõ cho mỗi bên về nguồn gốc của thửa đất, sau đó tiến hành kéo thước dây để đo, vạch ranh giới. Các hộ nghe, hiểu và đều vui vẻ bắt tay làm hòa. Chỉ những trường hợp nào đã hòa giải, bắt tay làm hòa rồi mà còn mâu thuẫn trở lại thì lúc đó chúng tôi mới lập biên bản, bắt nộp phạt, nhưng cũng ít lắm!"-ông Siu An nói.
Hiểu rõ vai trò người uy tín trong cộng đồng dân cư nên ông Siu An luôn quan niệm, bản thân phải gương mẫu và luôn nói đúng, làm đúng chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Với 5 người con, sau khi dựng vợ, gả chồng, cho ở riêng, ông chia đều mỗi người 3 đám rẫy (300-500 cây cà phê) và 2 đám ruộng (1-2 sào). Ông cũng dặn các con không nghe, không tin theo lời kẻ xấu xúi giục mà phải chăm chỉ lao động, vì “có làm mới có ăn”.
Về phần mình, bước qua tuổi 62, song ông vẫn canh tác 4 đám rẫy với 1.500 cây cà phê, nuôi 15 con bò và làm gần 7 sào lúa rẫy. Ông Siu An chia sẻ: “Mấy năm nay, vợ mình đau ốm miết, không làm được việc nặng. Các đám ruộng, rẫy ở cách xa nhau nên mình thuê người làm. Năm vừa rồi, mình thu hơn 1 ha cà phê, sau khi trừ chi phí còn được 120 triệu đồng. Bò thì mỗi năm sinh sản thêm 3-4 con, mình nuôi tăng đàn, khi nào có việc mới bán, chủ yếu tận dụng phân để bón cho cây. Diện tích lúa ở khu vực chưa có nước nên vẫn canh tác lúa 6 tháng cũng đủ gạo ăn quanh năm”.
Không chỉ phát triển kinh tế gia đình, ông còn tích cực vận động người dân trong làng chuyển đổi cây trồng kém năng suất sang trồng các loại cây mang lại hiệu quả kinh tế cao; áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào trồng trọt, chăn nuôi. Đồng thời vận động các hộ dân di dời chuồng nuôi nhốt gia súc ra xa nhà, thường xuyên quét dọn nhà cửa, giữ gìn không gian sống thoáng mát, sạch sẽ, thu gom rác thải ở các tuyến đường làng, khu vực công cộng,...
Chị Pla (người dân làng Xóa) bộc bạch: "Gia đình mình ít đất sản xuất, chỉ có hơn 100 cây cà phê sau vườn nên cuộc sống còn nhiều khó khăn. Chú Siu An thường xuyên động viên, nói vợ chồng mình cố gắng làm thuê, có tiền thì dành dụm mua con heo, con bò về nuôi, cải thiện kinh tế. Mình thấy chú nói đúng, muốn tốt cho gia đình nên mình cố gắng làm theo".
Để nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của người dân và giúp các hộ nâng cao tinh thần cảnh giác trước những âm mưu xúi giục, lôi kéo, kích động của các thế lực thù địch, phản động, mỗi buổi chiều ông đều dành thời gian đi dạo quanh làng. Thỉnh thoảng, ông ghé nhà dân trò chuyện và khéo léo tuyên truyền bằng việc nêu dẫn chứng cụ thể những trường hợp lười lao động, tham hư vinh đều bị trả giá; ngược lại những hộ chăm chỉ lao động đều có cuộc sống khá giả. Bên cạnh đó, ông tuyên truyền, vận động người dân trong làng giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc và xây dựng đời sống văn hóa mới ở khu dân cư. Làng Xóa hiện có đội cồng chiêng với hơn 20 thành viên thường xuyên tham gia biểu diễn ở các sự kiện do xã, huyện tổ chức.
 |
Ông Siu An đang tuyên truyền, vận động người dân trong làng. Ảnh: P.D |
Điều khiến Trưởng thôn Siu An luôn trăn trở: “Làng có 217 hộ dân (hộ Jrai chiếm hơn 90%), đến nay vẫn còn 28 hộ nghèo, 32 hộ cận nghèo. Có hộ nghèo vì thiếu đất sản xuất, nghèo vì đau ốm bệnh tật, song cũng còn số ít hộ nghèo vì lười lao động, trông chờ, ỉ lại vào sự hỗ trợ của các cấp. Nhiệm vụ của mình thời gian tới là tiếp tục tuyên truyền để người dân nắm vững chủ trương, đường lối của Đảng, chủ động vươn lên thoát nghèo và đoàn kết xây dựng khu dân cư”.
Trao đổi với P.V, ông Đinh Văn Thủy-Phó Chủ tịch UBND xã Chư Đăng Ya-nhận xét: Trong vai trò trưởng thôn, người uy tín, ông Siu An đã linh hoạt với nhiều hình thức tuyên truyền, đưa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với người dân; vận động người dân tích cực tham gia các phong trào thi đua, cuộc vận động tại địa phương. Từ năm 2018 đến nay, ông đều được huyện, tỉnh khen thưởng vì những đóng góp trong phong trào toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc; trong củng cố và phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết dân tộc... Cuối năm 2023, ông vinh dự nhận bằng khen của Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc vì có thành tích xuất sắc trong công tác dân tộc và chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước.
