*Kiến nghị:
Đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ban, ngành và các đơn vị liên quan xem xét, giải quyết các kiến nghị của các hộ dân có đất sản xuất gần các trụ tháp gió thuộc dự án điện gió trên địa bàn xã Ia Pếch, huyện Ia Grai. Công ty cổ phần Đầu tư năng lượng Điện Xanh Gia Lai thi công trụ điện gió khi chưa thực hiện việc thỏa thuận bồi thường, hỗ trợ theo quy định làm ảnh hưởng đến quyền sử dụng đất và tài sản trên đất hợp pháp của các hộ dân.
Ngoài ra, các trụ điện gió vận hành gây ảnh hưởng đến năng suất cây trồng; mương thoát nước liên quan tới trụ E28, E29 gây xói mòn đất canh tác của Nhân dân, trụ điện gió khi vận hành gây tiếng ồn ảnh hưởng cuộc sống của các hộ dân ở gần, vì vậy cần hỗ trợ di dời công trình, nhà ở trong phạm vi hành lang an toàn cột tháp gió.
Vườn rẫy sản xuất của ông Đặng Đợi (làng O Gia, xã Ia Pếch, huyện Ia Grai) nằm sát chân cột tháp điện gió. Ảnh: Minh Nguyễn |
*Trả lời:
(1) Đối với việc bồi thường, hỗ trợ của các dự án điện gió: Đến nay, các dự án đã hoàn thành công tác bồi thường, hỗ trợ về đất đai cho các trụ tua bin, trạm biến áp, đường dây truyền tải đấu nối 110 kV, đường dây trung thế 22 kV và các tuyến giao thông nội bộ; đã hoàn thành hợp đồng thuê đất và được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các trụ tua bin và đường dây 110 kV.
(2) Đối với việc vận hành trụ điện gió E28, E29 làm ảnh hưởng đến mương thoát nước gây xói mòn đất canh tác của Nhân dân: Nội dung này, chủ đầu tư đã tiến hành cho xây dựng kiên cố mương thoát nước phía hạ lưu của trụ tua bin và điều hòa dòng chảy đã ổn định.
(3) Đối với các nội dung thực hiện việc thỏa thuận bồi thường, hỗ trợ do ảnh hưởng đến quyền sử dụng đất và tài sản trên đất trong phạm vi hành lang an toàn cột tháp gió và ảnh hưởng tiếng ồn các trụ điện gió:
Từ khi các dự án điện gió triển khai xây dựng trên địa bàn tỉnh và phát sinh các khiếu nại, kiến nghị của các hộ dân, Thường trực Tỉnh ủy đã quan tâm chỉ đạo UBND tỉnh thường xuyên chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Công thương và các cấp chính quyền địa phương làm tốt công tác tuyên truyền, đối thoại, giải thích các quy định pháp luật để người dân hiểu và tạo sự đồng thuận.
Đồng thời, làm việc với các nhà đầu tư dự án điện gió để tăng cường trách nhiệm, có phương án cụ thể trong hỗ trợ, bồi thường cho các hộ dân; kiến nghị cơ quan có thẩm quyền ở Trung ương tháo gỡ các vướng mắc của người dân liên quan đến bồi thường, hỗ trợ đối với diện tích đất, tài sản, cây cối, hoa màu nằm trong phạm vi hành lang an toàn của cột tháp gió, tiếng ồn…; yêu cầu các ngành chủ động liên hệ Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Công thương cũng như tham khảo các địa phương khác để có giải pháp xử lý tháo gỡ.
Tuy nhiên, Trung ương không có quy định hoặc hướng dẫn về vấn đề này nên các sở, ngành, địa phương và các chủ đầu tư không có cơ sở pháp lý để thực hiện. Vì vậy, UBND tỉnh đã có Công văn số 2818/UBND-CNXD ngày 2-12-2022 kiến nghị Bộ Công thương hướng dẫn hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền quy định hỗ trợ cho các hộ dân trong phạm vi hành lang an toàn của cột tháp gió; Công văn số 28/UBND-BTCD ngày 5-1-2023 gửi đoàn khảo sát-Hội đồng Dân tộc của Quốc hội và Báo cáo số 17/BC-UBND ngày 6-2-2023 gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội về kết quả kiểm tra, rà soát các nội dung khiếu nại, kiến nghị liên quan đến các dự án điện gió trên địa bàn tỉnh.
Ngoài ra, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh cũng đã có Công văn số 70/BC ĐĐBQH ngày 10-10-2022 về tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri tỉnh Gia Lai trước kỳ họp thứ tư, Quốc hội khóa XV.
Ngày 30-3-2023, trên cơ sở những kiến nghị của tỉnh, Tổng Thư ký Quốc hội có Thông báo số 2126/TB-TTKQH về Kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp thứ 21 (ngày 15-3-2023); theo đó, đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo:
“- Giao Bộ Tài nguyên và Môi trường nghiên cứu, bổ sung trường hợp bồi thường, hỗ trợ thiệt hại đối với đất thuộc hành lang an toàn khi xây dựng công trình có quy định hành lang bảo vệ an toàn (ngoài các công trình công cộng, quốc phòng-an ninh đã được quy định trong Luật Đất đai hiện hành). Trong khi chờ sửa đổi, bổ sung luật, đề nghị Chính phủ giao bộ, ngành hữu quan khẩn trương tham mưu, trình Chính phủ có hướng dẫn về bồi thường, hỗ trợ đối với đất, tài sản trên đất nằm trong khu vực hành lang an toàn cột tháp gió của nhà máy điện gió.
- Giao bộ, ngành hữu quan nghiên cứu về tác động của cánh quạt tua bin điện gió và tiếng ồn của tua bin gió để sửa đổi, bổ sung quy định về khoảng cách an toàn của cột tháp gió nhằm giảm thiểu tác động đến đời sống và sức khỏe của người dân và đảm bảo an toàn đối với công trình điện gió.
- Tiếp tục chỉ đạo UBND các tỉnh, thành phố nói chung và tỉnh Gia Lai, Ninh Thuận nói riêng khẩn trương hoàn thiện hồ sơ, thủ tục giao đất, cho thuê đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất đối với các dự án điện gió, điện mặt trời đã và đang thực hiện; xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định về xây dựng, đất đai liên quan đến các công trình điện gió, điện mặt trời trên địa bàn, đảm bảo hài hòa lợi ích của Nhà nước, người dân và nhà đầu tư theo quy định của pháp luật”.
Ngày 21-7-2023, tại buổi làm việc với tỉnh Gia Lai của đoàn giám sát Ủy ban Thường vụ Quốc hội về phát triển năng lượng giai đoạn 2016-2021 trên địa bàn tỉnh Gia Lai, UBND tỉnh đã kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, tiếp tục có ý kiến chỉ đạo vấn đề nêu trên để sớm ban hành các quy định liên quan nhằm có cơ sở triển khai thực hiện (kiến nghị cũng được nêu tại Báo cáo số 32/BC-UBND ngày 22-2-2023, 144/BC-UBND ngày 16-7-2023, 167/BC-UBND ngày 2-8-2023 của UBND tỉnh về việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng trên địa bàn tỉnh Gia Lai giai đoạn 2016-2021 gửi đoàn giám sát Ủy ban Thường vụ Quốc hội về năng lượng).
Như vậy, hiện nay một số vướng mắc liên quan đến bồi thường, hỗ trợ đối với đất, tài sản trên đất nằm trong khu vực hành lang an toàn cột tháp gió và ảnh hưởng tiếng ồn các trụ điện gió của các dự án điện gió trên địa bàn tỉnh Gia Lai nói riêng và cả nước nói chung đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, có ý kiến để Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ sớm có văn bản quy định, hướng dẫn trong thời gian đến.
Trong phạm vi của pháp luật và thẩm quyền cho phép, UBND tỉnh và các sở, ngành, địa phương đã tập trung xử lý, thường xuyên theo dõi, chỉ đạo các sở, ngành liên quan chủ động liên hệ và kiến nghị với các cơ quan có thẩm quyền tháo gỡ vướng mắc về quy định hỗ trợ, đền bù trong hành lang an toàn tháp gió. Thời gian tới, Sở Công thương và các sở, ngành, địa phương sẽ tiếp tục tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo, hướng dẫn xử lý tháo gỡ ngay khi có quy định hoặc hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền.