Văn Công Hùng: Đi hoài không hết một cơn mơ...

“Trong cơn mơ có thực” tập hợp những sáng tác của Văn Công Hùng từ lúc ông chuẩn bị nghỉ hưu đến nay, sau khi ông đã tạm khép lại những bộn bề của những tháng ngày công sở. Có lẽ vì thế nên thơ ông cũng tung tẩy, phóng khoáng, “thoát xác” khỏi những gò bó ràng buộc khuôn thước.

Văn Công Hùng có gần 40 năm vui buồn, nhọc nhằn, sướng khổ với Tây Nguyên. Bởi thế, miền đất ấy như định vị sẵn trong tâm trí, tình cảm của ông, để rồi nó cứ ghim chặt ở một khoảng nào đó trong ngồn ngộn, trập trùng câu chữ.

Tây Nguyên trong thơ Văn Công Hùng không chỉ là tên gọi của địa danh cụ thể nào đó, mà nó gắn chặt với đất, với người, với những cánh rừng, con suối, thác nước, dốc đèo… Rồi mịt mùng, thăm thẳm, bày ma trận trong câu, trong chữ: “Thôi thì tháng giêng cứ cơn cớ vu vơ mà gieo vào thương nhớ/người ở tận đâu rồi sao vẫn tiếc chỗ ngồi quen/vỉa hè rét ly cà phê bốc khói/mầm vênh vao ngoằng ngoẵng phía thông già” (Thôi thì tháng giêng).

Văn Công Hùng gửi gắm rất nhiều suy nghĩ về thơ, về sứ mạng của nhà thơ và thơ ca qua chính những sáng tác của mình. Ở vào độ sâu sắc của trải nghiệm đời người, hơn nữa, lại nhạy cảm và có trách nhiệm với thời cuộc, ông luôn bộc bạch những ưu tư về cuộc sống: “những ngày này lò đốt lên rừng rực/củi khô củi tươi cháy tuốt thành than/…/bạn bè tôi ơi mỗi người mỗi phận/cuối đời gặp nhau giản dị là cười” (Những ngày này…).

Không chỉ ưu tư nỗi niềm thế sự, đọc thơ, ta còn bắt gặp một Văn Công Hùng nhân văn trong từng nếp nghĩ. Thơ ông chan chứa tình yêu thương. Thương một “Người lính già khóc trên ti vi” vì “năm anh em giờ nhõn một mình”. Thương những phận người như lá tre dập dềnh trên biển nước: “miền Trung lại một lần tan hoang/những phận người lá tre trong gió/… /miền Trung lụt thành thương hiệu/hỏi nhau nhà mày nước rút chưa?” (Miền Trung cả đời thương khó mãi sao?).

Một điều người đọc có thể nhận thấy trong tập thơ này, Văn Công Hùng nhiều lần nhắc đến tuổi tác. Chúng ta cũng có thể đọc được sự tiếc nuối trong ông, đó là nỗi nuối tiếc tuổi xuân trai trẻ đã trôi qua. Từ xa xôi ẩn dụ bày tỏ: “anh rất lấy làm tiếc/khi chiều qua mất rồi/tiếc những tia nắng muộn/rụng đầy trên mặt sông”, đến minh triết hiển ngôn hốt hoảng tiếc: “anh rất lấy làm tiếc/tuổi vừa trôi qua đầu/mắt môi còn ngọt thế/làm sao mà bể dâu/anh rất lấy làm tiếc/mùa thu trôi vèo vèo/bàn tay đương lơ đãng/túm vào một vết xanh” (Tiếc).

Vậy nhưng, tình yêu trong thơ Văn Công Hùng lại không hề có tuổi. Nhân vật trữ tình “em” như một mạch ngầm chảy tràn trong thơ ông, bí ẩn, trẻ trung, trong trẻo mà bừng thức: “em lướt qua khu vườn ngợp tưởng tượng của anh/quầng sáng mong manh cháy bùng mùa thu cũ/…/chợt rùng mình buốt một nỗi không tên” (Nghĩ về một nơi rất xa). Và: “em từ miền không tưởng/đậu xuống ngày hồng hoang/chiều run như động đất/núm lên khe đồi nghiêng” (Trong cơn mơ có thực).

Với Văn Công Hùng, từ hành trình cuộc sống, ông đã đến với thi ca như một mối duyên nợ tự nhiên và mang nặng những đam mê cháy bỏng. Dẫu thơ ông thực sự không hoàn toàn có sự cách tân bứt phá về mặt hình thức, đôi khi ông còn lặp lại mình ở nội dung.

Thế nhưng, yêu thơ và dấn thân với đam mê đã là một điều đặc biệt đáng trân trọng ở Văn Công Hùng. Với thơ ca, ông như đi trong một cơn mơ bảng lảng của xúc cảm. Đúng như ông đã bộc bạch: “có những chân trời rất xa/đời người đi hoài không hết/thương người miên du mải miết/sông trôi như lễ hiến mình” (Sương em). Và tôi dựa vào ý thơ đó mà “lẩy” ra rằng, ông đi hoài không hết một cơn mơ.

Nhà thơ Văn Công Hùng quan niệm: “Viết không bao giờ là trò chơi, mà là cuộc vật lộn khổ sở, là nghiệp đeo đẳng suốt đời. Chữ không làm cho người no, nhưng cho ta cảm giác bình an, và như thế là hạnh phúc. Nhiều hay ít là do tài năng từng người, nhưng được một câu thơ, một bài báo có ích là mong mỏi của tôi, người viết”.

Với cả một quá trình tích lũy dày dặn, chưng cất và khẳng định mình, có thể thấy rằng, những tác phẩm của ông có những giá trị thẩm mỹ nhất định, khẳng định một phong cách thơ với ngôn ngữ và giọng điệu riêng. Con đường thơ của ông là một cuộc hành trình bền bỉ, vượt lên trên hoàn cảnh để tự viết nên tên tuổi của chính mình. Hành trình đó còn là sự tìm tòi, khám phá vẻ đẹp của con người, thiên nhiên và cuộc sống; những trăn trở, suy tư, hoài niệm, những triết lý, chiêm nghiệm trước cuộc đời… Tất cả hòa quyện để tạo nên một hồn thơ, một thế giới thơ phong phú và đa dạng.