Vì sao cựu Giám đốc CDC Bình Dương từ chối 'hoa hồng' tiền tỉ của Việt Á?

Cục Cảnh sát kinh tế (C03) Bộ Công an vừa hoàn tất kết luận điều tra và đề nghị truy tố 38 bị can trong vụ nâng khống giá kit xét nghiệm Covid-19, xảy ra tại Công ty cổ phần công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á) và các đơn vị, địa phương liên quan.

Trong vụ án này, ngoài các cựu quan chức của Bộ Y tế, Bộ KH-CN, C03 xác định CDC các tỉnh Hải Dương, Bắc Giang, Nghệ An và Bình Dương cũng có sai phạm trong việc mua sắm kit xét nghiệm của Công ty Việt Á.

Phan Quốc Việt, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Việt Á (ảnh to) và một số bị can trong vụ án. Ảnh: BCA

Tại Bình Dương, C03 đề nghị truy tố ông Nguyễn Thành Danh, Giám đốc CDC Bình Dương; Trần Thanh Phong, Phó trưởng phòng Tài chính kế toán CDC Bình Dương; Lê Thị Hồng Xuyên, nhân viên CDC Bình Dương; Tiêu Quốc Cường, Kế toán trưởng, Phó trưởng phòng Kế hoạch tài chính (Sở Y tế Bình Dương), cùng về tội "vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng".

Há miệng mắc quai

Theo kết luận điều tra, cuối tháng 1.2021, Bình Dương xuất hiện ca mắc Covid-19 đầu tiên, sau đó bùng phát mạnh. UBND tỉnh Bình Dương đã giao bổ sung kinh phí ngoài dự toán ngân sách cho Sở Y tế để CDC Bình Dương mua sắm sinh phẩm, hóa chất phòng chống dịch theo diễn biến.

Ngày 8.2.2021, bà Xuyên đã lập tờ trình mua kit xét nghiệm, vật tư tiêu hao gửi ông Danh, trong đó có đề xuất sử dụng kit test của hãng Roche. Tuy nhiên, ông Danh nói với bà Xuyên sửa lại, thêm phương án để xin ý kiến mua kit của cả Việt Á, sau đó ký đề xuất nhưng Sở Y tế không phản hồi.

Các bị can Trần Thanh Phong, Lê Thị Hồng Xuyên và Tiêu Quốc Cường (từ trái qua). Ảnh: BCA

Ngày 9.2.2021, CDC Bình Dương tổ chức họp, mời ông Nguyễn Hồng Chương, Giám đốc Sở Y tế Bình Dương và ông Cường dự. Tại đây, ông Danh đã báo cáo kết quả sử dụng thử 2 loại kit test, trong đó kit của Roche có giá 176.000 đồng/kit và Việt Á là 509.250 đồng/kit.

Kết thúc cuộc họp, ông Chương kết luận do cần xét nghiệm gấp cho người dân nên trước mắt CDC Bình Dương mượn kit test của Việt Á, vì có thể mượn được ngay và dễ sử dụng, còn kit của Roche do chưa thống nhất về việc có cho mượn hay không. Đồng thời, ông Chương nói với ông Danh về việc bản thân đã trao đổi với nhân viên phụ trách vùng của Công ty Việt Á, thống nhất về việc mượn kit test, đã được ông Phan Quốc Việt, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Việt Á đồng ý.

Theo kết luận của ông Chương và thực hiện chỉ đạo của ông Danh, dù chưa thực hiện các thủ tục đấu thầu mua sắm kit test, bà Xuyên đã liên hệ với nhân viên Việt Á để CDC làm văn bản mượn kit test.

Từ ngày 9.2.2021 đến 17.9.2021, bà Xuyên cùng đồng nghiệp đã soạn 13 công văn đề nghị tạm ứng kit test và vật tư tiêu hao, trình ông Danh ký gửi Việt Á. Sau đó, Việt Á đã giao hơn 50.000 kit test để CDC Bình Dương sử dụng trước.

Sau đó, để thanh toán cho Việt Á số kit test mượn sử dụng trước, ông Danh đã chỉ đạo bà Xuyên, ông Phong trao đổi với nhân viên Việt Á để hợp thức các thủ tục mua bán bằng hình thức chỉ định cho Việt Á trúng thầu cung cấp kit test cho CDC Bình Dương theo giá doanh nghiệp này đưa ra.

Việt Á chi "hoa hồng" cho những ai?

Theo kết luận điều tra, ông Phan Quốc Việt đã chỉ đạo cấp dưới tính toán chi tiền % ngoài hợp đồng đối với các hợp đồng đã được CDC Bình Dương thanh toán để bồi dưỡng cho các các nhân ở CDC và Sở Y tế Bình Dương. Nhân viên của ông Việt tính toán và đưa lên nhóm "duyet chi VA" và được ông Việt duyệt chi.

Cụ thể, Việt Á chi lại 20% tổng giá trị các hợp đồng đã được thanh toán, trong đó ông Chương 7%, ông Danh 5%, bà Xuyên 5% và dự kiến chi cho ông Cường 3%. Sau đó, ông Việt bàn bạc lại và chốt chi cho ông Cường 3% và chi thêm % cắt từ ông Chương, sau khi ông Cường nói với ông Việt là "ông Chương không giúp gì cho Công ty Việt Á".

Bị can Nguyễn Thành Danh. Ảnh: BCA

Ông Việt sau đó chỉ đạo nhân viên cầm tiền đi chi cho ông Chương 60 triệu đồng tại một quán cà phê đối diện tòa nhà Trung tâm hành chính tỉnh Bình Dương (P.Phú Hòa, TP.Thủ Dầu Một, Bình Dương), tuy nhiên ông Chương phủ nhận việc đã cầm số tiền này. Lần 2, nhân viên của Việt Á gặp ông Chương để chi thêm tiền % nhưng ông Chương không nhận.

C03 xác định, ông Cường nhận 3 lần với tổng số tiền 1,235 tỉ đồng; bà Xuyên nhận 2 lần với tổng số tiền 1,06 tỉ đồng. 2 bị can này đã thừa nhận hành vi nhận tiền của mình và đã nộp lại toàn bộ vào tài khoản tạm giữ của C03.

Đối với ông Danh, nhân viên của Việt Á gặp ông Danh tại CDC Bình Dương để chi tiền nhiều lần, nhưng ông Danh đều không nhận. Số tiền 4,2 tỉ đồng mà ông Chương và ông Danh không nhận được chuyển trả lại cho trợ lý tài chính Việt Á.

Khai về lý do không nhận tiền "hoa hồng" hay lợi ích vật chất gì của Việt Á, ông Danh cho rằng mình sắp về hưu, không muốn liên quan đến tiền bạc, "hoa hồng". C03 đánh giá lời khai này phù hợp với lời khai của nhân viên Việt Á và tài liệu, chứng cứ có trong vụ án.