Võ Tấn Hưng: Kỹ sư công nghiệp say mê làm nông

Dự án nuôi cá tầm tại huyện Kbang được triển khai từ hơn 8 năm về trước. Khi đó, Phòng Kinh tế-Hạ tầng huyện làm chủ dự án có quy mô 10 lồng với 10.000 con cá tầm tại hồ chứa C thuộc thủy điện Vĩnh Sơn. Dự án có tổng kinh phí đầu tư 4 tỷ đồng, trong đó, vốn nhà nước 50%, còn lại 50% là do 10 hộ dân tham gia dự án đóng góp. Dự án do Công ty cổ phần Hàng hải và Dầu khí Việt Xô chuyển giao kỹ thuật và thực hiện hợp đồng cung cấp giống cá tầm, bao tiêu sản phẩm theo chu kỳ thu hoạch.

Tuy nhiên, sau khi cá bước vào thời kỳ thu hoạch, Công ty cổ phần Hàng hải và Dầu khí Việt Xô vẫn chưa thể giải ngân được nguồn vốn như đã ký kết và chưa có hướng bao tiêu sản phẩm. Khi đó, ông Hưng với vai trò là Trưởng phòng Kinh tế-Hạ tầng huyện chịu trách nhiệm chính về dự án. Sau 8 năm, trọng lượng đàn cá bây giờ đã 15-35 kg/con.

Niềm tin của các hộ góp vốn nuôi cá và kể cả những nhà quản lý cũng bắt đầu cạn dần. Dự án thất bại vì không thể tìm đầu ra cho sản phẩm. Song, ông không bỏ cuộc mà thuyết phục gia đình thế chấp tài sản vay ngân hàng hơn 10 tỷ đồng để mua lại toàn bộ số cá tầm, lồng bè.

Từ đây, ông Hưng bắt đầu mày mò nghiên cứu, đầu tư theo hướng là giữ lại đàn cá nuôi lấy trứng. Ông loại bỏ cá đực, chỉ giữ lại cá cái bằng cách đầu tư máy để siêu âm từng con cá nhằm xác định trữ lượng trứng. Theo kết quả siêu âm, tính toán chuẩn xác của các kỹ sư thì mỗi con cá cho lượng trứng bằng 10% trọng lượng cơ thể, cá càng to, trứng càng nhiều.

“Đàn cá 6.000 con, ước lượng mỗi vụ thu hoạch khoảng 2 tấn trứng cá. Việc thu hoạch trứng mỗi năm 1 lứa, sẽ theo phương thức hút trứng, sau khi hút xong, cá sẽ được đưa trở lại hồ nuôi. Vòng đời cho thu hoạch trứng của cá tầm 15-20 năm, với giá bán mà một số đối tác đã đặt vấn đề chỉ cần qua 2 vụ là thu hồi vốn. Đã có doanh nghiệp đặt vấn đề mua lại toàn bộ dự án cá tầm, nếu tôi đồng ý sẽ thu lãi vài tỷ đồng”-ông Hưng chia sẻ.

Đang lênh đênh với dự án cá tầm, ông Hưng lại “nhảy cóc” sang một nghề mới bằng việc đầu tư thêm 4 tỷ đồng bảo tồn giống lan kim tuyến (một loại dược liệu quý). Ông xây dựng phòng thí nghiệm để nuôi cấy mô nhằm tìm ra nguồn gen chuẩn và thuê đội ngũ kỹ sư nông nghiệp về hỗ trợ.

Khi nói về lan kim tuyến, kiến thức của ông Hưng không khác gì một chuyên gia thực thụ: Lan kim tuyến còn được gọi là lan gấm, lan kim cương, thường sống ở nơi ẩm ướt và mọc rải rác trong rừng sâu. Mặt trên lá có màu tím nhung, gân lá hiện lên rất rõ, lá dày nhưng rất mềm mượt, óng ánh như kim tuyến, mặt dưới màu phớt hồng, thân chia thành từng đốt.

Công dụng của lan kim tuyến giúp khí huyết lưu thông, tăng cường sức khỏe, chữa các bệnh viêm khí quản, ho khan, đau họng, cây có tính kháng khuẩn, chữa gan mãn tính, suy nhược cơ thể, cao huyết áp, chữa đau lưng, suy thận, di tinh, phong thấp… “Để có được nguồn gen chuẩn, tôi đã lặn lội khắp các vùng núi để tìm kiếm, đưa về nhân giống nhằm bảo tồn nguồn gen”-ông Hưng cho biết.

Sau nhiều lần thất bại, cuối năm 2020, phòng thí nghiệm của ông cũng đã nuôi cấy mô thành công để sản xuất cây giống và đưa lan kim tuyến trồng “huấn luyện” trong môi trường tự nhiên để tiến tới trồng thành thương phẩm. Vùng rừng trồng lan kim tuyến của ông cách trung tâm huyện Kbang gần 70 km, với diện tích hơn 1 ha, đáp ứng điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng cho lan phát triển tốt và đạt chất lượng cao.

Dù sản phẩm lan kim tuyến của ông sản xuất ra với số lượng còn hạn chế, nhưng đã có một số khách hàng từ Đài Loan, Nhật Bản đặt hàng. Hiện nay, với giá bán 1,5-1,8 triệu đồng/kg tươi, ông tin tưởng dự án trồng lan kim tuyến của mình sẽ có tương lai tươi sáng. Ngoài ra, để duy trì và phát triển loại dược liệu quý này, ông Hưng cũng ấp ủ ý định hợp tác cùng người dân trồng lan kim tuyến. Khi ấy, ông sẽ cung cấp cây giống với giá 2.000-2.500 đồng/cây, hỗ trợ kỹ thuật, cung cấp trang-thiết bị cần thiết để người dân trồng và ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm bằng với giá thị trường.

Chia tay chúng tôi, ông Hưng tâm sự: “Gần cả cuộc đời gắn bó với mảnh đất Kbang này. Ước mơ của tôi là ngoài việc tiếp tục thực hiện mở rộng các dự án trên, tôi sẽ nghiên cứu các điều kiện để trồng sâm Ngọc Linh kéo dài cả một vùng rộng lớn ở núi rừng Kbang”.