(GLO)- Tây Nguyên đang bước vào giai đoạn cao điểm của mùa mưa lũ. Theo đó, mực nước ở các sông suối, ao hồ liên tục dâng cao, trong đó có hồ chứa của các công trình thủy điện trên dòng Sê San. Đảm bảo quy trình xả lũ liên hồ là một trong những việc được các đơn vị liên quan đặc biệt chú trọng.
Sông Sê San khởi nguồn từ độ cao 2.517 m trên đỉnh Ngọc Linh thuộc dãy Trường Sơn. Sê San có tiềm năng thủy điện đứng thứ 3 cả nước, sau sông Đà và hệ thống sông Đồng Nai. Tuy nhiên, đây lại là dòng sông hiện có nhiều bậc thang thủy điện nhất với 6 công trình. Theo đó, dòng sông này được mệnh danh là “Dòng sông năng lượng” với những công trình thủy điện lớn như: Thủy điện Ia Ly (720 MW), Thủy điện Sê San 4 (360 MW), Thủy điện Sê San 3 (260 MW)...
 |
| Kiểm tra an toàn hồ chứa thủy điện trên sông Sê San. Ảnh: T.Đ.L |
Chúng tôi vào Nhà máy Thủy điện Ia Ly đúng vào ngày mưa lớn nhất của mùa mưa Tây Nguyên. Mưa như vô vàn sợi roi mềm mại mà dũng mãnh, quất rát ràn rạt vào thân đập chính của công trình thủy điện lớn nhất Tây Nguyên. Dưới kia, cổng xả lũ đã mở van từ gần một tháng nay. Nước từ lòng hồ qua cổng tuôn xuống, cuộn lên cao hàng mấy chục mét, bung bọt trắng xóa một vùng.
Phó Giám đốc Công ty Thủy điện Ia Ly Đinh Viết Thiện cho biết: “Mùa mưa năm nay, lượng nước về hồ cao hơn nhiều so với trung bình các năm. Để đảm bảo an toàn cho công trình, cũng như an toàn cho phía hạ du, cách đây 3 tuần, Công ty đã triển khai việc điều tiết nước qua tràn. Tổng lưu lượng nước chảy xuống hạ du hiện vào khoảng trên 500 m3/s, đảm bảo tình huống ổn định theo đúng quy trình. Công ty cũng đã chuẩn bị các phương án phòng-chống lụt bão và tìm kiếm cứu nạn. Hiện đơn vị bố trí lực lượng ứng trực tại các vị trí, đặc biệt là 2 hồ lớn Công ty đang quản lý gồm hồ thủy điện Plei Krông và hồ thủy điện Ia Ly”.
Ông Trần Trung Thành-Phó Giám đốc Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Tây Nguyên: “Mùa mưa năm nay đến tương đối sớm so với quy luật, đặc biệt là trong tháng 7 và từ đầu tháng 8 đến nay, lượng mưa toàn khu vực vượt cao so với trung bình nhiều năm. Cao điểm trong tháng 7, lượng mưa phổ biến ở Gia Lai và Kon Tum vượt trên 300% so với cùng kỳ hàng năm. Do đó, mực nước ở các sông, suối cũng dâng cao, nhiều sông lớn đạt trên 1 m; sông, suối nhỏ trên báo động 3. Mực nước các hồ chứa thủy điện lớn như Plei Krông, Ia Ly đạt xấp xỉ 2 m, lượng nước tương đối dồi dào”. |
Công ty Thủy điện Ia Ly (thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam-EVN) được giao quản lý, vận hành 3 nhà máy thủy điện gồm: Thủy điện Ia Ly, Thủy điện Sê San 3 và Thủy điện Plei Krông (100 MW). Mùa mưa năm nay có sự biến đổi khó lường với lượng nước hiện tại về hồ chứa gần 700 m3/s. Theo đó, để chủ động ứng phó với thiên tai, đơn vị đã triển khai đầy đủ, chặt chẽ các phương án phòng-chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn với phương châm “4 tại chỗ”. Riêng với Nhà máy Thủy điện Ia Ly đang xả nước điều tiết hồ chứa với lưu lượng 320 m3/s, đảm bảo không vượt quá cao trình 511,2 m so với mực nước biển.
Chia tay Ia Ly trong mưa bão, chúng tôi xuôi dòng Sê San để đến với Nhà máy Thủy điện Sê San 4 (thuộc Công ty Phát triển Thủy điện Sê San). Nhà máy Thủy điện Sê San 4 là bậc thang thứ 5 trên “Dòng sông năng lượng” Sê San, có công suất thiết kế 360 MW, lớn thứ 2 trên dòng Sê San, sau Ia Ly. Diện tích lưu vực hơn 9.300 km2, dung tích ứng với mực nước dâng bình thường gần 900 triệu m3 nước, dung tích đón lũ là 37 triệu m3 nước...
Đó là những con số trên giấy tờ, trên thiết kế. Còn theo Phó Giám đốc Công ty Phát triển Thủy điện Sê San Nguyễn Minh Khứ: “Bước vào mùa mưa lũ năm nay, Công ty thường xuyên kiểm tra các hạng mục công trình, thiết bị để phát hiện và kịp thời xử lý sự cố phát sinh. Sau mỗi trận lũ lớn, Công ty đều tổ chức kiểm tra hiện trạng an toàn hồ đập theo quy định, kịp thời thông báo đầy đủ các hiệu lệnh vận hành xả lũ bằng hệ thống còi hú, loa phát thanh đến địa phương và nhân dân vùng hạ du”. Cũng theo Phó Giám đốc Công ty, đơn vị luôn tuân thủ đúng quy trình vận hành liên hồ do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Quan trọng nhất là giữ mực nước hồ để đón lũ. Hiện tại, mực nước đang giữ là cao trình 214,5 m, lưu lượng xả qua 8 cửa xả lũ của công trình là 2.490 m3/s (trong đó có 700 m3 đi vào 3 tổ máy đang hoạt động), còn lại chảy qua đập tràn. Hiện vùng hạ du và bờ đập bảo đảm an toàn.
Kỹ sư Phạm Văn Chương-Phó Trưởng phòng Kỹ thuật, phụ trách công tác phòng-chống thiên tai-cứu nạn cứu hộ (Công ty Phát triển Thủy điện Sê San), cho biết: “Để đảm bảo an toàn hồ đập trong mùa mưa lũ, đơn vị đã triển khai đầy đủ và đúng quy trình các phương án phòng-chống lụt bão, trong đó đặc biệt chú trọng vấn đề an toàn cho vùng hạ du. Thực hiện các phương án đã được phê duyệt của 2 tỉnh Gia Lai, Kon Tum, với dự báo sẽ tiếp tục có mưa lớn, đơn vị đã đi kiểm tra vùng hạ du, tuyên truyền, thông báo cho bà con neo đậu tàu thuyền, kiểm tra vùng đánh bắt cá để bảo đảm an toàn”.
Gia Lai hiện có trên 40 công trình thủy điện với tổng công suất 2.200 MW, sản lượng điện hàng năm 7 tỷ kWh. Không riêng các bậc thang thủy điện trên “Dòng sông năng lượng” Sê San mà tất cả các công trình thủy điện hiện có trên địa bàn tỉnh đều đang được theo dõi hết sức nghiêm ngặt, đặc biệt là công tác vận hành xả lũ liên hồ. Mục tiêu cao nhất là đảm bảo an toàn hồ đập, an toàn tài sản và tính mạng người dân phía hạ du, đảm bảo đủ nước chạy máy phát điện trong mùa khô.
Trần Đăng Lâm
