Liệt sĩ Đầu Văn Minh về quê nhà sau 40 năm

(GLO)- Gần 40 năm sau ngày liệt sĩ Đầu Văn Minh (Đại đội 9, Tiểu đoàn 3, Trung đoàn 24, Sư đoàn 10) hy sinh, ông Đầu Tiên Sinh (xã Cao Đại, huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc) vẫn đau đáu ước nguyện vào Tây Nguyên đón người em trai trở về đất mẹ. Sau rất nhiều nỗ lực, những ngày cuối năm 2013, chuyến đi ước nguyện ấy cũng trở thành hiện thực.

Những kỷ niệm không thể phai mờ

Đã ở cái tuổi 70, sức khỏe cũng thất thường như mưa nắng nhưng ký ức về người em trai dường như đã hóa thạch trong tâm trí ông Đầu Tiên Sinh. Ông kể, cuối năm 1972, khi đang ở chiến trường Quảng Trị (ông Sinh là pháo thủ Trung đoàn 230, Sư đoàn 367-P.V) thì được tin cậu em trai Đầu Văn Minh, năm đó mới 17 tuổi, đã lên đường nhập ngũ.
 

Tháng 8-1973, ông Sinh được về phép thăm gia đình. Đúng dịp này, anh Minh cũng vừa kết thúc đợt huấn luyện và được nghỉ phép trước khi lên đường đi B. “Năm ấy, nước sông Hồng lên to, hai anh em tôi còn đi đánh cá, đi vớt củi trên sông. Thuyền bị đắm trong đêm nhưng may mắn cả hai anh em vẫn bơi được vào bờ”-ông Sinh nhớ lại.

Sáng 31-8-1973, sau bữa cơm đông đủ cả gia đình, ông Sinh một mình tiễn em trai lên ga Bạch Hạc để lên đường vào Nam chiến đấu. Cùng đi với anh Minh hôm đó còn có anh Lê Xuân Lợi, người cùng thôn, cùng đơn vị. Suốt đoạn đường 5 cây số đi bộ, ông Sinh chỉ biết dặn em cố gắng hoàn thành nhiệm vụ. Ông sinh bảo: “Lúc ấy, cả tôi và Minh đều không ai nghĩ rằng, đấy là lần cuối cùng hai anh em được gặp nhau”. Bởi lẽ, mấy tháng sau khi ông Sinh trở lại chiến trường Quảng Trị, ông vẫn còn nhận được một lá thư của anh Minh.

Dù lá thư đó đã không còn nhưng từng câu từng chữ mà người em trai viết thì ông vẫn nhớ như in. Ông kể, đấy là một lá thư viết trên giấy học trò mà Minh gọi là “lá thư viết vội trên đường hành quân”. Trong thư, Minh viết: “Chúc anh sức khỏe, bắn rơi nhiều máy bay, hẹn ngày chiến thắng trở về gặp nhau. Tái bút: Phô tin để anh biết, em được giao nhiệm vụ ôm bộc phá đánh hàng rào cửa mở”. Đọc xong lá thư của người em trai, mắt ông Sinh như nhòa lệ thương em vì với bao năm lăn lộn trên chiến trường, ông biết, những chiến sĩ được giao nhiệm vụ ôm bộc phá đánh hàng rào cửa mở đều khó tránh khỏi hy sinh.

Những dự cảm đau đớn ấy ai ngờ đã trở thành sự thực. Ông Sinh kể, cuối năm 1974, ông bị thương nên được ra quân. Trở về địa phương, thấy gia đình bảo, lâu nay không thấy anh Minh viết thư về, ông Minh bèn viết thư cho người em trai. Mang lá thư đến bưu điện tỉnh, ông Sinh gặp ông Tiết, anh họ anh Lê Xuân Lợi. Ông Tiết hỏi: “Đi đâu đấy?”. Ông Sinh bảo: “Em gửi thư cho thằng Minh”. Nghe vậy, ông Tiết bảo: “Tao biết thế, tao bảo chú đừng gửi nữa. Nó hy sinh rồi”.

Nói đoạn, ông Tiết lấy lá thư của anh Lê Xuân Lợi viết ngày 6-4-1974 gửi cho ông Tiết nhờ chuyển cho ông Sinh cách đó vài tháng. Cầm trên tay lá thư của anh Lợi mà người ông Sinh cứ run lên. Đọc xong lá thư, biết em mình đã hy sinh thật, ông Sinh đau đớn ngất xỉu ngay tại bưu điện. Những ngày sau đó, ông Sinh âm thầm nén nỗi đau cho riêng mình, tuyệt không nói một lời cho gia đình biết. Cho đến tận ngày 1-7-1975, gia đình mới nhận được giấy báo tử của anh Minh.

Ông Sinh đưa cho chúng tôi xem lá thư mà gần 40 năm nay vẫn được ông gìn giữ như một báu vật. Trong thư, người đồng đội, đồng hương Lê Xuân Lợi đã kể lại những giờ phút cuối cùng trước khi liệt sĩ Đầu Văn Minh hy sinh anh dũng. Thư viết: “…Anh ạ! Ngày 2-4-74 (tức 10-3 âm) đơn vị em xuất kích đánh điểm cao 1227 của 1 D (1 tiểu đoàn-P.V) địch. Chắc ở ngoài đấy anh cũng được nghe tin chiến thắng rồi chứ gì. Đơn vị em diệt gọn 1 tiểu đoàn 280. Hôm đó nổ súng vào khoảng 2 giờ chiều, Minh thì đánh hàng rào còn em thì đánh ở ban chỉ huy. Sau lúc nổ súng, trung đội Minh phá thông hàng rào còn trung đội em lên gần tới đỉnh thì Minh hy sinh… Minh hy sinh đi cũng để lại trong lòng em nhiều đau khổ có khác nào như mũi dao nhọn cắt từng khúc ruột của em”.

Cuộc hành trình về đất mẹ

Ông Sinh cho biết, theo nội dung lá thư anh Lê Xuân Lợi viết thì sau khi hy sinh, anh Minh đã được đồng đội mai táng ngay dưới chân điểm cao 1227 (phía Bắc TP. Kon Tum ngày nay-P.V). Thế nhưng đến năm 1994, gia đình bất ngờ nhận được tin, mộ liệt sĩ Minh hiện đang an táng tại Nghĩa trang Liệt sĩ tỉnh Gia Lai. Người báo cho gia đình ông Sinh là cô Mầu Thị Thanh Xuyên (một người cùng làng với liệt sĩ Minh, hiện trú tại 762 Phạm Văn Đồng, phường Yên Thế, TP. Pleiku). Nói về điều này, ông Sinh cho rằng đó là một cơ duyên lạ. “Cô Xuyên là người cùng thôn nên biết rõ Minh nhà tôi, không ngờ chú Minh lại tìm đến cô Xuyên để mách bảo”.

Để xác thực chuyện này, chúng tôi đã gặp cô Mầu Thị Thanh Xuyên. Đúng như lời ông Sinh, cô Xuyên kể: Hôm ấy, tôi đang ngủ thì cảm giác như có ai gõ cửa. Và hình ảnh anh Minh hiện ra trong đầu tôi. Từng biết mặt anh Minh khi còn ở quê, lại biết anh Minh hy sinh tại Kon Tum nên ngay hôm sau, cô Xuyên lặn lội lên Kon Tum tìm kiếm. Mất mấy ngày đi qua nhiều nghĩa trang song cô Xuyên vẫn không tìm thấy mộ liệt sĩ Minh. Rồi như có người dẫn đường, cô Xuyên quay về Nghĩa trang Liệt sĩ tỉnh Gia Lai. Ngay lập tức, cô đã tìm thấy mộ liệt sĩ Minh, chụp ảnh gửi về báo cho gia đình ông Sinh.
 

Biết được nơi liệt sĩ Minh an táng nhưng vì điều kiện gia đình quá khó khăn nên suốt nhiều năm sau, ông Sinh và chị em trong gia đình vẫn chưa thể vào Gia Lai cất bốc hài cốt người em trai. Đây là một nỗi đau rất lớn với gia đình ông. “Kể từ ngày chú Minh hy sinh, cha mẹ tôi vẫn đau đáu với ước nguyện đưa được hài cốt em tôi về quê nhà. Đến tận trước khi nhắm mắt xuôi tay năm 2009, mẹ tôi vẫn luôn miệng kêu: “Minh ơi! Con ở đâu?” đầy đau đớn”-ông Sinh tâm sự.

Sau rất nhiều cố gắng và được sự giúp đỡ của vợ chồng cô Mầu Thị Thanh Xuyên, những ngày cuối năm 2013, ông Đầu Tiên Sinh và gia đình mới có điều kiện vào TP. Pleiku để cất bốc hài cốt người em trai. Cùng đi với ông Sinh là bà Đầu Thị Sơn (chị gái liệt sĩ Minh, hiện đang sống tại TP. Hồ Chí Minh). Bên ngôi mộ của liệt sĩ Minh trước giờ cất bốc, cả ông Sinh và bà Sơn đều không kìm được những giọt nước mắt. Họ khóc vì thương người em trai đã ngã xuống vì Tổ quốc khi tuổi đời còn quá trẻ, khóc vì cuối cùng họ cũng đã thực hiện được di nguyện bao năm của cha mẹ mình.

Buổi sáng hôm ấy, dù trời Pleiku rất lạnh nhưng đứng ở cổng Nghĩa trang Liệt sĩ tỉnh nhìn theo chuyến xe chở ông Sinh, bà Sơn và hài cốt liệt sĩ Đầu Văn Minh lăn bánh về quê nhà, cả vợ chồng cô Mầu Thị Thanh Xuyên lẫn những người đồng hương xã Cao Đại đang sinh sống trên mảnh đất Gia Lai và chúng tôi đều cảm thấy trong lòng một sự ấm áp. Vậy là trong hàng ngàn, hàng vạn liệt sĩ đã hy sinh vì Tổ quốc qua các cuộc kháng chiến vĩ đại đang nằm lại rải rác trên khắp các nghĩa trang liệt sĩ cả nước lại có thêm một người con được trở về với đất mẹ trong vòng tay yêu thương của gia đình, làng xóm…

Tiến Dũng