Bộ Công thương vừa cho biết xem xét phương án giá bán lẻ điện sinh hoạt một bậc song song cùng phương án 5 bậc để cho người dân được quyền lựa chọn. Sau những lùm xùm về ghi sai hóa đơn điện, nhiều quan điểm cá nhân đòi hỏi tính một giá điện sẽ giúp người dân dễ dàng kiểm soát chi phí tiền điện của mình. Vậy một giá điện sẽ lợi cho ai?
| Nhân viên EVN Hà Nội đi kiểm tra chỉ số công tơ điện tại huyện Mê Linh. Ảnh: C.Ngô |
Tất nhiên, mỗi cách tính đều có những ưu nhược điểm riêng của nó. Trên một bình diện đòi hỏi giá điện phải đáp ứng nhiều điều kiện, vừa đảm bảo an sinh xã hội, vừa đảm bảo chi phí sản xuất đầu vào hợp lý, lợi ích 3 bên Nhà nước – Doanh nghiệp – Người dân phải hài hòa, phương án nào tối ưu nhất lại là bài toán không đơn giản.
Chính phủ quy định giá bán lẻ điện bình quân phải đảm bảo ở mức 1.864,44 đồng/kWh, giao Bộ Công thương xây dựng biểu giá bán lẻ điện cho các nhóm đối tượng. Thứ nhất là đối tượng sản xuất, thứ hai là đối tượng hành chính sự nghiệp, thứ ba là đối tượng kinh doanh, thứ tư là điện sinh hoạt.
Trong đó, giá bán cho các đối tượng sản xuất và hành chính – sự nghiệp thấp hơn giá bình quân, đương nhiên giá bán điện sinh hoạt và kinh doanh phải cao hơn giá bình quân. Như vậy, nếu như không có sự thay đổi về cơ sở giá bán theo 4 nhóm đối tượng trên, việc lựa chọn phương án điện một giá thì giá bán lẻ bình quân chắc chắn thấp hơn giá bán cho người tiêu dùng vào mục đích sinh hoạt.
| Mỗi phương án giá điện đều có ưu nhược điểm riêng, việc đưa ra 2 phương án cho người dân lựa chọn được giới chuyên gia đánh giá tốt. Ảnh minh họa: EVNHN |
Trong một chia sẻ quan điểm của mình, nguyên Cục trưởng Cục Giá (Bộ Tài chính), Chủ tịch Hội thẩm định giá Việt Nam - TS.Nguyễn Tiến Thỏa đưa ra nhận định: Nếu áp dụng một giá, người dùng ít sẽ phải trả tiền tăng, người dùng nhiều sẽ giảm được chi phí so với cách tính 6 bậc như hiện tại.
“Lý do rất đơn giản là giá bậc thấp hơn giá bình quân phải kéo lên bằng giá bình quân, bậc đang cao hơn giá bình quân phải kéo xuống bằng giá bình quân để thực hiện bán một giá” - TS Nguyễn Tiến Thỏa nhận xét.
Để diễn giải quan điểm của mình, TS Nguyễn Tiến Thỏa đưa ra một bản tính toán đơn giản về tiền, không bàn đến chính sách giá điện và các vấn đề khác và chỉ mang tính chất tham khảo giúp mọi người có thêm thông tin lựa chọn. Ví dụ bản tính cho 1 hộ dùng điện sinh hoạt 1 tháng:
Nếu dùng 100kWh thì một giá so với giá bậc thang phải trả thêm 19.000 đồng (tăng 11,2%); Nếu dùng 200kWh phải trả thêm 74.000 đồng (tăng 1,98%).
Tuy nhiên, khi dùng nhiều điện hơn thì tiền lại giảm, cụ thể: Nếu dùng 300kWh thì giảm 56.500 đồng (0,9%); Nếu dùng 400kWh thì giảm 149.200 đồng (16,44%); Nếu dùng 600kWh thì giảm 455.000 đồng (28,57%); Nếu dùng 700kWh thì giảm 458.000 đồng (25,6%); Nếu dùng 1000kWh thì giảm 767.200 đồng (28,79%).
Trao đổi với Lao Động, TS Nguyễn Tiến Thỏa cho rằng “việc làm chính sách phải tập trung vào số đông người thụ hưởng làm sao để hợp lý nhất chứ không thể vì một nhóm nhỏ hơn nhưng có khả năng thanh toán cao thì không nên. Vì thế việc đưa ra phương án để người dân lựa chọn ra hợp lý”.
Rõ ràng, người tiêu dùng được lựa chọn và lựa chọn nào thông minh nhất phải căn cứ vào nhu cầu tiêu thụ thực tế. Nhóm đối tượng có điều kiện thấp, trung bình tiêu thụ điện năng ít, có thể lựa chọn phương án nhiều bậc giá. Nhóm đối tượng thường xuyên tiêu thụ nhiều điện năng, chọn lựa phương án điện một giá xem ra có phần tích cực hơn.
Đồng tình với đánh giá của TS Nguyễn Tiến Thỏa, PGS – TS Ngô Trí Long (nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Thị trường giá cả - Bộ Tài chính) cho rằng việc đưa ra 2 phương án để người dân tùy ý lựa chọn là điều hoàn toàn mới và đáng hoan nghênh.
Thế nhưng, cái khó là nếu việc lựa chọn trong vòng 1 năm không được thay đổi có thể khiến các hộ sử dụng điện sinh hoạt khó lựa chọn phương án tối ưu. Ví dụ, chọn phương án một giá điện, mùa hè dùng nhiều điện, người dân được lợi nhưng mùa đông tiêu thụ ít điện hơn thì lại phải trả giá cao.
Vấn đề ở đây, là phải cân đối cải tiến từ gốc, đó là sự phân bố giá điện cho 4 nhóm đối tượng thế nào để hợp lý nhất. Vừa giúp nhóm đối tượng sản xuất không bị tăng chi phí cao gây ảnh hưởng tới giá tiêu dùng, lại vừa đảm bảo các nhóm khác không phải gánh tiền điện cao hơn một cách bất hợp lý.
|
https://laodong.vn/kinh-te/mot-gia-dien-ai-la-nguoi-huong-loi-818782.ldo
Theo DUY THIÊN (LĐO)