Theo Timeanddate.com, vào đêm 19.8 theo giờ UTC (tức rạng sáng 20.8 giờ Việt Nam), siêu trăng đầu tiên của năm 2024 sẽ thắp sáng bầu trời đêm. Lần siêu trăng này là Trăng Xanh hiếm gặp, cũng là trăng tròn tháng 8 được biết tới với tên gọi Trăng Cá Tầm.
 |
| Siêu trăng đầu tiên của năm 2024 trùng với Trăng Xanh. Ảnh HUY HYUNH |
Trăng Xanh là gì?
Timeanddate.com cho biết đây là lần trăng tròn lớn nhất và sáng nhất năm 2024 cho đến nay và cũng là Trăng Xanh. Trên thực tế, mặt trăng không có màu xanh như một số người lầm tưởng mà đơn thuần chỉ là tên gọi.
Theo chuyên gia, Trăng Xanh là một vấn đề thuần túy mang tính văn hóa của nhiều quốc gia phương Tây trước kia. Có hai định nghĩa khác nhau về Trăng Xanh và cả hai đều liên quan đến việc đưa trăng tròn vào lịch hiện đại của chúng ta:
1. Trăng Xanh theo mùa là trăng tròn thứ ba trong một mùa thiên văn có bốn trăng tròn.
2. Trăng Xanh theo tháng là trăng tròn thứ hai trong một tháng dương lịch có hai trăng tròn.
Như vậy, trăng xanh vào ngày 20.8 tới đây ở Việt Nam là Trăng Xanh theo mùa. Sau đó, người Việt Nam phải đợi đến ngày 31.5.2026 để có thể chiêm ngưỡng Trăng Xanh theo tháng.
Theo NASA, Trăng Xanh của cả hai loại này xảy ra 2 - 3 năm một lần. Trăng Xanh theo mùa gần đây nhất là vào tháng 10.2020 và tháng 8.2021. Trăng Xanh theo mùa tiếp theo sẽ xảy ra vào tháng 5.2027.
 |
| Khi quan sát Trăng Xanh, mặt trăng không có màu xanh như tên gọi. Ảnh HUY HYUNH |
Trang EarthSky cho biết lần Trăng Xanh gần nhất mà chúng ta đã được chiêm ngưỡng vào ngày 30 - 31.8.2023 và nó là Trăng Xanh theo tháng. Nhưng Trăng Xanh của ngày 20.8 năm nay thì khác.
"Đây là lần trăng tròn thứ ba trong bốn lần trăng tròn trong một mùa, với một mùa duy nhất được định nghĩa là thời gian giữa ngày hạ chí và ngày xuân phân. Trên thực tế, đây cũng là một siêu trăng, là siêu trăng đầu tiên trong bốn lần siêu trăng liên tiếp", chuyên gia thông tin thêm.
Trăng Xanh có hiếm không?
Theo Timeanddate.com, nhiều người quan tâm tới thiên văn có thể đã nghe cụm từ "once in a blue moon" (chỉ một sự kiện hiếm hoi). Vậy thì tần suất xuất hiện Trăng Xanh thế nào?
Chúng xảy ra khoảng 2 hoặc 3 năm một lần. Trăng Xanh theo mùa diễn ra ít thường xuyên hơn so với Trăng Xanh theo tháng. Khi chúng ta cộng các Trăng Xanh trong 1.100 năm từ năm 1550 đến năm 2650, có 408 Trăng Xanh theo mùa và 456 Trăng Xanh theo tháng, theo chuyên gia.
Hội Thiên văn Hà Nội (HAS) cũng cho biết thời điểm xảy ra siêu trăng, Trăng Xanh, mặt trăng sẽ nằm ở phía đối diện của trái đất và mặt trời, mặt của nó sẽ được chiếu sáng hoàn toàn. Pha này xảy ra lúc 1 giờ 27 phút (giờ Việt Nam).
Tại TP.HCM, Timeanddate.com cho biết thời điểm xảy ra "siêu Trăng Xanh" là 1 giờ 25 phút rạng sáng ngày 20.8.
 |
| Lần trăng tròn này được các bộ lạc người Mỹ bản địa đầu tiên gọi là Trăng Cá Tầm. Ảnh HUY HYUNH |
Lần trăng tròn này được các bộ lạc người Mỹ bản địa đầu tiên gọi là Trăng Cá Tầm vì cá tầm ở các hồ lớn khác dễ bị đánh bắt hơn vào thời điểm này trong năm. Mặt trăng này cũng được biết đến với cái tên Trăng Ngô Xanh và Trăng Ngũ Cốc.
Theo Cao An Biên (TNO)
