Thủy điện An Khê-Ka Nak (Gia Lai) chặn dòng, mực nước trên sông Ba cũng bắt đầu cạn kiệt và ô nhiễm làm cho sản xuất và đời sống của người dân gặp không ít khó khăn. Các nhà máy trên địa bàn thị xã cũng khốn đốn, khi phải hoạt động cầm chừng vì thiếu nước sản xuất…
Đã từ lâu, các nhà máy chế biến nông sản trên địa bàn thị xã An Khê đều sử dụng nguồn nước của sông Ba trong các công đoạn vận hành. Nhưng kể từ ngày dòng sông cạn kiệt, dù đã chạy đôn, chạy đáo khắc phục nhưng nhiều cơ sở vẫn không thể tìm ra nguồn nước.
 |
| Nhiều dây chuyền của nhà máy ngưng hoạt động. Ảnh: Lê Anh |
Không bi đát như Nhà máy Đường An Khê nhưng công suất hoạt động 60 tấn mì tươi/ngày của nhà máy chế biến tinh bột mì An Khê cũng phải sử dụng đến 5.000 m3 nước. Để đảm bảo vận hành, hơn một tháng trở lại đây, nhà máy buộc phải “bấm bụng” tăng chi phí mua hóa chất để xử lý nguồn nước phục vụ sản xuất. Khoản chi này hơn 100 triệu đồng, trong một thời gian ngắn… Hoạt động cầm chừng như một phản ứng dây chuyền mà tất cả các nhà máy lớn như MDF, nhà máy đường, nhà máy chế biến tinh bột mì và các cơ sở sản xuất nhỏ của người dân đang đối mặt. Chỉ trong gần 1 tháng, các nhà máy đứng chân trên địa bàn thị xã An Khê đã thiệt hại gần 5 tỉ đồng vì không thể hoạt động đúng công suất và chi phí phát sinh xử lý nguồn nước bị nhiễm bẩn, dù biết rằng việc nước sông ô nhiễm có sự “góp sức” của chính các nhà máy trong việc xả thải.
Không chỉ gặp khó trong sản xuất, tình trạng thiếu nước và nước ô nhiễm khiến cho đời sống người dân thêm khó khăn. Thị xã có 2.450 hộ dân đang sử dụng nước máy, với nhu cầu từ 1.500 m3/ngày đến 1.800 m3/ngày, nhưng do thiếu nước, nên nhà máy chỉ đáp ứng được hơn 1.000 m3/ngày. Không những thế, nhà máy còn phải tăng thêm chi phí mua vôi, phèn… về khử lọc nước. Nếu trước đây gần 3 tháng nhà máy mới sục bể một lần thì hiện nay phải sục bể hàng ngày.
Bà Nguyễn Thị Sương- phường Tây Sơn-thị xã An Khê cho biết: “Nói thật, dù có nước máy nhưng gia đình cũng chỉ dùng vào những sinh hoạt đơn thuần thôi. Nước sông Ba ô nhiễm quá, không biết chất lượng nước nhà máy thế nào, nên để nấu ăn, gia đình tôi phải mua nước tinh khiết về dùng. Không biết bao giờ mới hết cảnh dân khổ vì thiếu nước đây…”.
Vừa qua, nhà máy thủy điện An Khê-Ka Nak xả đập với lưu lượng 20 m3/giây, để tăng nước cho sông Ba, đồng thời giảm thiểu ô nhiễm. Nhưng đây cũng chỉ là giải pháp tạm thời. Về lâu dài ngay cả nhà máy thủy điện cũng thiếu nước thì việc xả đập cũng không là giải pháp tích cực. Tình trạng này kéo dài, e rằng vùng đất trù phú phía Đông tỉnh sẽ biến thành vùng đất khát.
Lê Anh
