(GLO)- Sau 3 năm thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) theo Luật Việc làm, bên cạnh những thuận lợi như: số đơn vị tham gia BHTN tăng, người hưởng trợ cấp thất nghiệp (TCTN) đảm bảo 3 đúng: “đúng đối tượng, đúng chế độ và đúng thời hạn”…, chính sách này còn bộc lộ một số vướng mắc cần tháo gỡ.
Lao động thất nghiệp “gặp khó”
Tính đến nay, chính sách BHTN đi vào cuộc sống được 9 năm, riêng chính sách BHTN theo Luật Việc làm được thực hiện từ 1-1-2015. Tuy nhiên, sau 3 năm triển khai, chính sách này vẫn còn bộc lộ một số vướng mắc.
Theo ông Nguyễn Xuân Hùng-Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ Việc làm tỉnh, khó khăn đầu tiên là đơn vị sử dụng lao động tham gia chính sách BHTN tăng nhưng số lao động tham gia lại giảm. Nguyên nhân là do biến động của thị trường và những khó khăn của doanh nghiệp, nhất là giá cả một số sản phẩm chủ lực như cao su, cà phê… liên tục giảm, dẫn đến nhiều lao động nghỉ việc.
Ngoài ra, lao động trong ngành nông nghiệp ở tỉnh ta chủ yếu tập trung ở vùng sâu, vùng xa nên người lao động gặp nhiều khó khăn khi phải đi lại nhiều lần để hoàn thành thủ tục hồ sơ đề nghị hưởng TCTN.
| Các tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp tham gia hội nghị chính sách BHTN. Ảnh. Đ.Y |
Bên cạnh đó, do chính sách BHTN được cả 2 đơn vị cùng phối hợp thực hiện gồm Trung tâm Dịch vụ Việc làm tỉnh và Bảo hiểm Xã hội (Trung tâm Dịch vụ Việc làm tiếp nhận hồ sơ và tham mưu cho Giám đốc Sở Lao động-Thương binh và Xã hội ra quyết định hưởng chế độ BHTN, Bảo hiểm Xã hội (BHXH) thực hiện công tác thu, chi trả chế độ TCTN cho người lao động) nên vẫn còn xảy ra tình trạng hồ sơ, nhân thân của người lao động không trùng khớp với hồ sơ tham gia BHXH; thông báo tạm dừng, chấm dứt hưởng, tiếp tục hưởng TCTN… chậm hơn so với thời gian quy định chi trả BHXH, gây khó khăn cho công tác lập, in danh sách chi trả TCTN và quản lý người hưởng, nhất là người hưởng qua tài khoản ngân hàng.
Ngoài ra, một quy định nữa cũng “gây khó” cho người lao động đang hưởng TCTN là hàng tháng phải trực tiếp thông báo với Trung tâm Dịch vụ Việc làm tỉnh về tình hình tìm kiếm việc làm, nếu không sẽ bị tạm dừng chi trả TCTN (lẽ ra người lao động có thể được tạo điều kiện để thông báo qua website của Trung tâm). Luật Việc làm cũng quy định, nếu 2 lần từ chối nhận việc làm do Trung tâm Dịch vụ Việc làm tỉnh giới thiệu mà không có lý do chính đáng, người lao động cũng bị chấm dứt hưởng TCTN...
Để chính sách BHTN đi vào chiều sâu
Từ những vướng mắc nêu trên, mới đây, Trung tâm Dịch vụ Việc làm tỉnh và BHXH tỉnh đã tổ chức 3 hội nghị ở 3 cụm: cụm huyện Chư Sê, cụm thị xã An Khê và cụm TP. Pleiku nhằm sơ kết, đánh giá tình hình thực hiện chính sách BHTN sau 3 năm triển khai Luật Việc làm; qua đó đề xuất những giải pháp phù hợp để chính sách BHTN ngày càng có hiệu quả, đi vào chiều sâu.
Theo ông Nguyễn Xuân Hùng, để giải quyết những vướng mắc, tồn tại của các đơn vị, doanh nghiệp, việc cần làm ngay là cơ quan BHXH tỉnh và Trung tâm Dịch vụ Việc làm tỉnh cần sớm kết nối dữ liệu thông tin nhằm đối chiếu hồ sơ của người lao động bị thất nghiệp, thiết lập dữ liệu chính xác nhất, tránh tình trạng gian lận nhằm trục lợi.
Bên cạnh đó, cần thay đổi hình thức tuyên truyền để nâng cao nhận thức của chủ sử dụng lao động, người lao động trên địa bàn toàn tỉnh. Đồng thời, kiến nghị Chính phủ sớm sửa đổi, bổ sung nâng mức hỗ trợ học nghề (hiện lao động thất nghiệp được hỗ trợ học nghề 1 triệu đồng/người/tháng và không quá 6 tháng; thấp so với mức học phí của các trường nghề quy định).
Bên cạnh đó, để hỗ trợ học nghề cho người thất nghiệp đạt hiệu quả, cần có sự gắn kết giữa cung và cầu lao động như: đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm để người lao động học xong có việc làm ngay.
| Năm 2015, toàn tỉnh có 1.955 đơn vị tham gia đóng BHTN cho người lao động thì năm 2016 tăng lên thành 2.293 đơn vị. Tính đến ngày 31-8-2017, toàn tỉnh có 68.919 lao động tham gia BHTN. Tính riêng 3 năm triển khai chính sách BHTN theo quy định tại Luật Việc làm, Trung tâm đã giải quyết TCTN cho 9.588 người và 32 người được hỗ trợ học nghề (tăng trên 1,15% so với cùng kỳ năm 2014). |
Riêng về vấn đề hàng tháng người lao động đang hưởng TCTN phải trực tiếp thông báo tình hình tìm kiếm việc làm với Trung tâm, ông Hùng cho rằng: “Đây là quy định chung, không chỉ riêng Gia Lai mà với tất cả các địa phương trong cả nước đều phải thực hiện.
Trong đó, có một số trường hợp ngoại lệ: nam từ đủ 60 tuổi trở lên, nữ từ 55 tuổi trở lên; những người bị ốm đau dài ngày phải điều trị (có xác nhận của cơ quan y tế có thẩm quyền theo quy định); những người tham gia khóa học nghề từ 3 tháng trở lên; những người nghỉ theo chế độ thai sản; những người đang giao kết hợp đồng dưới 3 tháng; các trường hợp bị tai nạn; hỏa hoạn, thiên tai; bố, mẹ, vợ, chồng, con cái qua đời, phải có xác nhận của chính quyền địa phương”.
Đinh Yến