Kbang: Mía hết mùa, mất giá

(GLO)- Một mùa mía không như mong đợi khi cả năng suất và giá thu mua đều giảm mạnh khiến người trồng mía ở Kbang đối mặt với nhiều khó khăn. Không ít người phá bỏ diện tích mía để chuyển qua canh tác loại cây trồng khác với hy vọng đem lại hiệu quả cao hơn, bất chấp những nguy cơ tiềm ẩn phía trước…

Một mùa mía… đắng
 

Gia đình chị Bùi Thị Vân Dung (thôn 3, xã Nghĩa An, huyện Kbang) trồng 1,6 ha mía. Cuối vụ, gia đình chị thu hoạch về 120 tấn. Với mức giá bán tại ruộng cho thương lái là 490 đồng/kg, chị thu về khoảng 60 triệu đồng. Trừ 20 triệu đồng tiền chi phí đầu tư chưa kể công cán, chị thu lãi chưa đầy 40 triệu đồng. “So với mọi năm, tiền lời làm mía năm nay giảm nhiều. Năm ngoái cũng chừng đó mía tui thu được 135 tấn, giá bán được 530 đồng/kg, tiền bán mía thu về 78 triệu đồng. Năm nay năng suất đã giảm, giá mía cũng thấp, ruộng mía nào tốt may ra còn có chút lời, mía xấu coi như huề công huề vốn”-chị Dung, cho biết.

Với kinh nghiệm mấy chục năm làm mía, ông Phạm Phú Hải cùng ở thôn 3, xã Nghĩa An cho rằng, năm nay là một trong những năm làm ăn thất bát nhất của người trồng mía. Với 1,5 ha mía thu năm đầu tiên, ông chỉ thu được 100 tấn mía. Do ký hợp đồng đầu tư với Nhà máy Đường An Khê, thời điểm ông thu hoạch mía, giá thu mua là 540 đồng/kg nên tổng tiền bán mía thu về được hơn 50 triệu đồng. “So với các năm trước, sản lượng mía năm giảm khoảng 20%, giá cả cũng giảm trong khi chi phí đầu tư lại tăng nên người trồng mía lời lãi chẳng là bao”-ông Hải, than thở.
 

Mất mùa, mất giá là tình cảnh chung của các hộ trồng mía năm nay. Theo lý giải của người dân, nguyên nhân của tình trạng mất mùa là do thời tiết năm nay không thuận lợi, lượng mưa ít, nắng hạn kéo dài khiến cây mía còi cọc, không đạt năng suất và chất lượng cao nhất. Thống kê của Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Kbang cho thấy, niên vụ mía 2014-2015, toàn huyện trồng 10.638 ha. Đến thời điểm này, tiến độ thu hoạch mía mới chỉ được khoảng trên 8.000 ha, đạt trên 75% diện tích. “Nhìn chung, tiến độ thu hoạch mía trên địa bàn vẫn chậm, các nhà máy vẫn hoạt động chưa hết công suất, do đó phần nào ảnh hưởng đến việc chăm sóc và tái sinh của cây mía gốc, đặc biệt là trong điều kiện thời tiết khô hạn như hiện nay”-ông Đoàn Thanh Hùng-Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Kbang, cho biết thêm.

Quay lưng với mía?

Trước thực trạng cả năng suất và giá mía đều giảm, ảnh hưởng lớn đến lợi nhuận kinh tế, nhiều bà con đã có kế hoạch thay đổi cây trồng khác trên diện tích mía già cỗi hoặc đã ở giai đoạn cuối chu kỳ thu hoạch. Chị Bùi Thị Vân Dung, cho biết: “Dự tính năm sau tôi cũng sẽ phá hết diện tích mía hiện có để chuyển sang trồng mì. Bởi so ra cây mì cho lãi cao hơn trong khi vốn đầu tư lại thấp. Giống mì mình tự kiếm được, cây mì tốn ít phân bón, thuốc, công chăm sóc ít...”. Hiện nay, mì tươi trên địa bàn huyện Kbang đang được thu mua với giá 1.600-1.800 đồng/kg, mì khô có giá 3.300-3.400 đồng/kg nên nhiều người có xu hướng chuyển qua canh tác cây trồng này. “Không riêng gì tôi, mà rất nhiều gia đình xung quanh cũng đã phá bỏ mía để chuyển sang trồng mì”-chị Dung cho biết thêm.
 

Cùng chung ý định trên, hộ ông Phạm Phú Hải cũng tính tới phương án thay thế vườn mía dù mới chỉ cho thu 1 vụ. “Vườn nhà tui trồng mía khá thưa, năm rồi là mất quá thành thử tính đổi qua trồng mì như người ta nhưng nghĩ đi nghĩ lại thấy tiếc nên tạm thời cứ để xem tình hình thế nào. Cứ tình trạng này tiếp diễn chắc chắn tui bỏ mía…”-ông Hải thẳng thắn nói.

Ông Đoàn Thanh Hùng-Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Kbang, thừa nhận: “Hiện tại trên địa bàn đã xuất hiện nhiều trường hợp phá bỏ mía để chuyển qua trồng mì hay các loại cây trồng khác vì thấy hiệu quả kinh tế trong một vài năm gần đây có sự chênh lệch khá lớn giữa các loại cây trồng này, đặc biệt là giá mía liên tục sụt giảm, thời tiết khắc nghiệt ảnh hưởng đến sản xuất… Tuy nhiên, rất khó nói trước được hiệu quả sẽ tới đâu khi nông dân chuyển qua trồng mì quá nhiều, trong khi cây mì là cây trồng không được ưu tiên mở rộng phát triển trên địa bàn tỉnh. Chúng tôi hiện đang chỉ đạo nắm bắt cụ thể vấn đề để đề xuất hướng giải quyết”.

… Điệp khúc trồng-phá bỏ dường như vẫn thường là vòng luẩn quẩn của người nông dân xoay quanh bài toán đầu ra xuất phát từ sự biến động tăng giảm của yếu tố thị trường. Sau nhiều vụ mía liên tiếp không mấy hiệu quả, đây có lẽ là điều tất nhiên khó tránh khỏi. Điều ấy sẽ dẫn đến nguy cơ phá vỡ quy hoạch, mất cân đối cung-cầu và hậu quả chắc chắn sẽ lại là trượt vào vết xe đổ của chính mình. Bởi vậy, hơn ai hết, ngành chức năng địa phương cần phải có những giải pháp kịp thời để vấn đề này không trở nên quá phức tạp...

Lê Hòa-Mỹ Linh