Lần đầu tiên gạo ST25 của Việt Nam do ông Hồ Quang Cua và cộng sự lai tạo được vinh danh là gạo ngon nhất thế giới.
Ông Hồ Quang Cua bên gian hàng gạo của mình trưng bày tại hội chợ ở tỉnh Sóc Trăng. Ảnh: Trần Thanh Phong
Tại Hội nghị thương mại gạo thế giới lần thứ 11 được tổ chức ở Manila, Philippines từ ngày 10 - 13.11.2019, lần đầu tiên gạo ST25 của Việt Nam do ông Hồ Quang Cua và cộng sự lai tạo đã được vinh danh là gạo ngon nhất thế giới.
Ông Hồ Quang Cua (66 tuổi, Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới) sinh ra và lớn lên ở xã Hòa Đông, thị xã Vĩnh Châu (tỉnh Sóc Trăng). Tuổi thơ gắn liền với ruộng đồng, vì thế sau khi học xong phổ thông, ông quyết định thi vào Khoa Nông nghiệp, Trường ĐH Cần Thơ. Năm 1978, sau khi tốt nghiệp kỹ sư trồng trọt, ông vào làm tại Phòng Nông nghiệp - Phát triển nông thôn huyện Mỹ Xuyên rồi dần được đề bạt, bổ nhiệm làm Phó giám đốc Sở Nông nghiệp - Phát triển nông thôn tỉnh Sóc Trăng cho đến khi nghỉ hưu.
Ông Cua kể, duyên nợ ông gắn liền với cây lúa là cuối năm 1997, khi Thái Lan bất ngờ công bố lai tạo thành công 2 giống lúa thơm, ngắn ngày khiến các nước xuất khẩu gạo trên thế giới xôn xao. Lúc đó, ông tự hỏi “Tại sao người ta làm được còn mình thì không” rồi đặt quyết tâm lai tạo thành công giống lúa thơm cho Việt Nam.
Sau thời gian dài tìm hiểu, chuẩn bị, đầu năm 2000, ông Cua quyết định thành lập nhóm nghiên cứu do ông làm nhóm trưởng, cùng hai thành viên là tiến sĩ Trần Tấn Phương (hiện là Giám đốc Trung tâm giống cây trồng tỉnh) và thạc sĩ Nguyễn Thị Thu Hương (nguyên Chi cục phó Chi cục Trồng trọt và bảo vệ thực vật tỉnh), với mục đích ban đầu là “Vừa lai tạo giống lúa thơm, vừa rút kinh nghiệm về phương thức lai giống lúa để có chất lượng gạo cao nhất”. Nhưng không ngờ, chỉ 1 năm sau, nhóm đã lai tạo thành công giống lúa thơm đầu tiên mang tên ST3, mở đầu cho hàng loạt giống lúa thơm mang tên ST (Sóc Trăng) liên tục ra đời.
Tại Sóc Trăng và nhiều tỉnh ở miền Tây, những giống lúa ST do ông Cua cùng các cộng sự nghiên cứu, lai tạo và cải tiến đã giúp cho hàng trăm ngàn hộ nông dân tăng thêm thu nhập nhờ liên tục trúng mùa lại bán được giá cao nên ông được bà con yêu mến và gọi là “Anh hùng lúa”…
Hai lần được vinh danh
Năm 2019, gạo ST25 do ông Hồ Quang Cua cùng nhóm nghiên cứu, lai tạo và cải tiến được tôn vinh là gạo ngon nhất thế giới nhờ có nhiều đặc tính ưu việt. ST25 là giống lúa cao sản, siêu ngắn ngày, có thể trồng 2 - 3 vụ/năm. Lúa ST25 được sản xuất theo quy trình sạch. Đặc biệt, gạo ST25 có hạt dài trắng tinh, dẻo, có mùi thơm như lá dứa…
Ông Cua cho biết cuộc thi bình chọn gạongon nhất thế giới được tiến hành bởi các đầu bếp quốc tế, những người sẽ kiểm tra cảm quan của gạo trước khi nấu cơm và độ ngon của cơm và chọn ra loại gạo thắng cuộc. Trong 10 lần tổ chức cuộc thi gạo ngon nhất thế giới trước đó, Thái Lan dẫn đầu với 5 lần đoạt giải nhất, tiếp đến là Campuchia với 4 lần, Mỹ 2 lần và Myanmar 1 lần (có năm 2 quốc gia đồng đoạt giải gạo ngon nhất - NV).
Trước đó, tại Hội nghị thương mại gạo thế giới lần thứ 9 (tổ chức vào tháng 11.2017 tại Macau, Trung Quốc), gạo đặc sản ST24 do ông Hồ Quang Cua cùng cộng sự lai tạo cũng đã được vinh danh là một trong 3 loại gạo ngon nhất theo tiêu chuẩn gạo ngon thế giới.
Thanh Phong (Thanh Niên)