Bài 1: Trái quy hoạch vẫn được định cư

Vẫn còn quá nhiều vấn đề bất ổn liên quan đến khu vực dân cư núi Hàm Rồng (TP. Pleiku, Gia Lai) như: định cư trái quy hoạch, ô nhiễm môi trường, mất an toàn giao thông… Tuy vậy, không rõ vì lý do gì, đến nay chính quyền TP. Pleiku vẫn chưa thể giải quyết dứt điểm, trả lại mỹ quan nơi cửa ngõ phía Nam thành phố.

Nhiều người từng đặt chân đến đô thị Pleiku cả hàng chục năm trước vẫn không quên được hai hình ảnh đặc trưng mà thiên nhiên ban tặng cho vùng đất này, đó là Biển Hồ và núi Hàm Rồng bởi it nhiều nó cũng thể hiện sự cách điệu biểu tượng của Gia Lai. Nhưng cũng không ít người tỏ ra thất vọng khi hàng chục năm qua khu vực núi Hàm Rồng vẫn còn nguyên hiện trạng bề bộn, nhếch nhác.

Ảnh: Trần Hiếu

Ông Lê Vinh- Giám đốc Sở Xây dựng cho biết: Theo quy hoạch của tỉnh, trong vòng bán kính 1 km tính từ đỉnh núi Hàm Rồng sẽ không được xây các công trình kiến trúc thuộc sở hữu tư nhân. Tuy vậy, do những thiếu sót trong công tác quản lý nên nhiều hộ đã được cấp đất ở khu vực này. Đất cấp ở đây chủ yếu là đất nông nghiệp nên họ có thể canh tác, còn tuyệt đối không được xây cất nhà cửa.

Ngoài ý nghĩa về mặt quân sự thì những người làm công tác quy hoạch vô tình hay chủ ý đã định hình cảnh quan từ cửa ngõ phía Nam TP. Pleiku. Dẫu vậy, mỹ quan của khu vực này hoàn toàn không như quy hoạch bởi có hàng chục hộ dân vẫn dựng nhà, bán hàng tạp hóa gây nên cảnh hỗn độn, khó chịu khi bắt đầu vào nội thành. Nhiều hộ dân định cư lâu nay nhưng vì không được xây cất nhà kiên cố thành ra họ chỉ dựng những ngôi nhà tạm bợ để mưu sinh. Dọc hai bên đường chỉ rặt toàn là nhà lụp xụp nối tiếp nhau. Theo đó, cảnh quan rất đẹp từ khu vực đồi thông quanh núi Hàm Rồng cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Nguyên do là nhiều hộ dân được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) nên nếu muốn di dời thì chính quyền phải đền bù và tái định cư. Số tiền đền bù, “sửa chữa” cho những sai lầm khi cấp đất cho dân ở đây là không hề nhỏ. Bà Nguyễn Thị H.- chủ một quán tạp hóa thuộc khu vực này cho biết: “Đất của tôi đã được cấp sổ đỏ từ hơn chục năm trước nhưng chỉ phiền là không được phép xây nhà kiên cố thôi. Không biết mình sẽ ở đâu, làm gì kiếm sống khi bị giải tỏa. Chính quyền nếu có di dời, tái định cư cho dân thì cũng nên làm sớm để chúng tôi yên tâm làm ăn”.

Tại khu vực này, hơn 30 hàng quán lụp xụp, phục vụ cho nhu cầu mưu sinh của hàng chục con người mọc lên san sát. Ngoài ảnh hưởng mỹ quan đô thị, việc buôn bán còn gây ảnh hưởng đến an toàn giao thông. Theo tìm hiểu của chúng tôi, nhiều hộ sẵn sàng di dời nhưng vẫn còn chờ chính quyền lên tiếng. Một số hộ cho biết, giá đền bù cho mỗi mét vuông đất thuộc khu vực này lên đến 1 triệu đồng. Với giá đền bù trên thì để giải tỏa hết diện tích đất có sổ đỏ cần một số tiền không hề nhỏ.

Một căn nhà mới bị giải tỏa… nửa chừng!. Ảnh: T.H

Liên quan đến những hộ được cấp sổ đỏ trước đây, khoảng chục năm trước, UBND tỉnh đã có quyết định thành lập Đoàn thanh tra liên ngành kiểm tra việc cấp sổ đỏ cho dân thuộc khu vực núi Hàm Rồng. Đoàn đã phát hiện và kiến nghị xử lý việc cấp đất trái quy hoạch của chính quyền địa phương. Nhưng việc khắc phục từ đó đến nay vẫn chưa được thực hiện một cách quyết liệt, ráo riết ngoại trừ một số ít nhà xây kiên cố bị ngăn chặn ngay từ đầu hoặc buộc phải phá dỡ. Cách đây chưa lâu, một hộ dân đã phớt lờ quy hoạch khi xây nhà trên vùng đất không được phép xây, cuối cùng phải dỡ bỏ. Việc dỡ bỏ cũng chỉ làm… nửa chừng. Cụ thể, căn nhà hiện vẫn chưa được dỡ bỏ hoàn toàn, toàn bộ tường nhà còn gần như nguyên vẹn.

Trong một diễn biến khác của cùng vấn đề này, ông Vũ Tiến Anh- Phó Trưởng phòng Quản lý Đô thị TP. Pleiku cho biết: “Tính từ đỉnh núi Hàm Rồng, trong phạm vi 1 km, người dân không được xây dựng nhà kiên cố, chỉ được sửa chữa nhà tạm. Hiện thành phố đã quy hoạch khu dân cư rộng 32 ha thuộc xã Chư Hdrông và đang xin chủ trương của tỉnh để đưa những hộ kinh doanh (có đất) nói trên về định cư tại đây”. Tuy vậy, không biết quá trình này kéo dài bao lâu ?.