(GLO)- Tôi may mắn được cùng gia đình liệt sĩ và Đội Quy tập mộ liệt sĩ (MLS) thuộc Sư đoàn 10 (Quân đoàn 3) lặn lội vào rừng sâu đi tìm MLS. Có đi, có trải nghiệm mới biết được những vất vả, gian lao trong cuộc sống, sinh hoạt của cán bộ, chiến sĩ Đội Quy tập MLS Sư đoàn 10 và nỗi lòng của gia đình thân nhân liệt sĩ, cả những câu chuyện đắng lòng của họ...
Tìm anh theo... “nhà ngoại cảm”
Kể cho tôi nghe về hành trình đi tìm anh trai của gia đình, bà Nguyễn Thị Mai (SN 1955), trú tại thị trấn Đoan Hùng, huyện Đoan Hùng (Phú Thọ) không giấu nổi bức xúc. Không bức xúc sao được khi phải bỏ ra hơn 50 triệu đồng để hành quân từ Phú Thọ đến Tây Nguyên chỉ để... ăn cơm vắt và ngủ rừng. Tốn kém, vất vả và cực nhọc là vậy, nhưng với gia đình bà Mai thì đây là bài học nhớ đời chỉ vì tin theo... nhà ngoại cảm.
| Đưa các anh về nơi an nghỉ. Ảnh: Trần Hương |
Bà Mai kể: Nghe mọi người kháo nhau về tài năng tìm MLS của nhà ngoại cảm Nguyễn Văn Liên, ở xã Ngọc Sơn, huyện Tứ Kỳ (Hải Dương), ngày 21-6, bà cùng với chồng là ông Hà Văn Tóa (SN 1955), các con trai là Hà Hữu An (SN 1974); Hà Văn Quý (SN 1980) và Hà Văn Trung (SN 1982) đã khăn gói lên đường từ thị trấn Đoan Hùng (Phú Thọ) tìm đến Hải Dương để gặp “thầy Liên”. Trước sự chen chúc của đám đông gần 300 người đang chờ đến lượt mình, gia đình bà Mai đã phải thuê nhà trọ để chờ đợi. 9 ngày sau (3-6), cuối cùng gia đình bà cũng được “thầy” gọi tên. Căng thẳng, hồi hộp và lo âu, gia đình bà đã chăm chú lắng nghe những lời chỉ dẫn của “thầy” về những địa danh mà gia đình mình phải đi qua để tìm đến nơi anh mình là Hà Văn Tuế ngã xuống. Thật là khó, những địa danh như Chư Mom Ray, Đức Cơ, Chư Prông, Ia Grai,... cứ lẫn lộn trong đầu. May thay, gia đình đã mang theo cuộn băng ghi âm lời “thầy” phán. Đi đến đâu, nghe băng đến đó; vừa nghe băng, vừa gọi điện báo với “thầy” và tiếp tục đi theo chỉ dẫn qua điện thoại của “thầy”. Cuối cùng cũng tìm được địa điểm phải đến là xã Mo Rai, huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum (nhưng trong băng ghi âm “thầy” dặn là xã Chư Mo Ray, thuộc tỉnh Gia Lai-T.G).
Để đến được địa danh này, từ tỉnh Phú Thọ nơi bà đang sinh sống, gia đình phải đi hơn 1.000 km xe ô tô. Đặt chân xuống vùng đất không một người thân, gia đình bà Mai phải thuê nhà trọ ở TP. Pleiku để tiếp tục hành trình tìm anh trai mình. Từ TP. Pleiku, để đến được xã Mo Rai bà Mai phải thuê xe ô tô với giá 3 triệu đồng/ngày. Cứ sáng sớm thức dậy, cả gia đình lên ô tô vào xã Mo Rai để tìm anh, nơi “thầy” bảo rằng có bụi mây và cây mít bên cạnh mộ. Đi đến đâu, gọi điện thoại cho “thầy” đến đó. Hơn 10 ngày lặn lội trong rừng, chẳng thấy bụi mây và cây mít ở đâu, gia đình bà gọi điện thì được “thầy” phán “Phải tìm đến ngày thứ năm mươi mới thấy mộ anh...”. Tiền hết, hy vọng tìm thấy anh trai không còn, gia đình bà Mai buộc phải tìm đến đơn vị anh trai công tác là Sư đoàn 10 (Quân đoàn 3) để được giúp đỡ. Tại đây, gia đình đã được cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn nhiệt tình hướng dẫn cách tìm MLS của mình.
Sau khi lật tìm hồ sơ gốc, thăm viếng nhà bia tưởng niệm gần 10 ngàn liệt sĩ của Sư đoàn 10; gia đình bà Mai không tin ở mắt mình khi tên anh trai Hà Văn Tuế, cùng năm sinh (1948), năm mất (1970), tên đơn vị chiến đấu (e28-Sư đoàn 10), quê quán (Đoan Hùng-Phú Thọ)... được khắc đầy đủ trên bia đá. Cuối cùng, gia đình đã phối hợp với Đội Quy tập MLS của Sư đoàn tìm đến nơi anh mình và 6 đồng đội khác chiến đấu và hy sinh. Đó là thôn Dục Nhầy 3, xã Đak Dục, huyện Ngọc Hồi. Tại đây, bộ hài cốt liệt sĩ đã được tìm thấy ở tọa độ (4286.5). Theo nguyện vọng của gia đình bà Mai, cơ quan chức năng đã gửi mẫu ADN đi xét nghiệm. Đây là tin vui cho gia đình bà sau gần 43 năm chờ đợi, bởi ít nhất gia đình bà cũng đã biết được nơi anh trai mình ngã xuống trên mảnh đất Tây Nguyên...
Lặng thầm tìm đồng đội
Gần 41 năm kể từ ngày thành lập (20-9-1972), cũng ngần ấy thời gian chiến đấu, xây dựng và trưởng thành; đã có hơn 10 ngàn cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 10 (Quân đoàn 3) ngã xuống trên mảnh đất Tây Nguyên và khắp mọi miền Tổ quốc. Và chính vì lẽ đó, mỗi khi mùa khô sắp cận kề, Đội Quy tập MLS của Sư đoàn 10 lại băng rừng, lội suối tìm đón các anh, đưa các anh về an nghỉ tại các nghĩa trang. Năm nay cũng vậy, đã gần 5 tháng trôi qua Đội Quy tập MLS Sư đoàn đã lặn lội đến các khu rừng như Đak Ui, Đak Kan, Chư Mom Ray, Đak Dục để tìm MLS. Với chiếc máy định vị, tấm bản đồ, cùng các trang-thiết bị phục vụ cho việc tìm kiếm, Thiếu tá Dương Thiều Quang và các chiến sĩ đang trên đường đi tìm đồng đội của mình.
5 tháng trôi qua, bao công lao vất vả của cán bộ chiến sĩ Đội Quy tập MLS cũng đã được đền đáp. 5 hài cốt liệt sĩ với đầy đủ họ tên, quê quán, năm sinh, năm mất, thuộc đơn vị... đã được các anh đưa từ tận rừng sâu về bàn giao và mai táng tại Nghĩa trang Liệt sĩ huyện Ngọc Hồi. Khó có thể nói hết được niềm vui của các thân nhân khi đến với liệt sĩ của họ. Trao đổi với chúng tôi, bà Nguyễn Thị Mai chia sẻ: “Khi đọc thấy dòng chữ tên anh Tuế được khắc trên bia đá ở Nhà bia tưởng niệm, cổ họng cô nghẹn lại không nói được nên lời. Vui mừng, xúc động là thế nhưng khi được cùng các chú trong Đội Quy tập MLS “ăn gió nằm sương” ở xã Đak Dục, huyện Ngọc Hồi để tìm MLS, gia đình cô lại càng xúc động và biết ơn vô hạn. Tuy chưa biết bộ hài cốt mà Đội Quy tập MLS và gia đình cô vừa tìm thấy ở đây có phải là anh trai mình hay không; nhưng có một điều chắc chắn rằng đây chính là mảnh đất mà anh trai mình ngã xuống...”.
Suốt bốn ngày (17 đến 20-6), gia đình bà Mai đã cùng cán bộ, chiến sĩ đào bới, lật tìm và quy tập MLS tại làng Dục Nhầy 3; mọi việc làm của gia đình được cán bộ chiến sĩ Đội Quy tập MLS tận tình hướng dẫn và giúp đỡ. Được tận tay bốc từng nắm đất, từng miếng xương nhỏ vỡ vụn trong lòng đất; được trải nghiệm cuộc sống nơi rừng sâu núi thẳm Tây Nguyên mà Đội Quy tập MLS phải chịu đựng, mới thấy được cái vất vả, gian lao của những người đi tìm MLS. Ông Hà Văn Tóa, em trai của liệt sĩ Hà Văn Tuế xúc động: Bây giờ gia đình tôi mới hiểu được nỗi vất vả, gian lao mà các anh phải vượt qua. Ngày trước, trong chiến tranh bộ đội ta vất vả chiến đấu vì sự nghiệp giải phóng dân tộc; ngày nay, với nhiệm vụ đi tìm đồng đội của mình trong những cánh rừng cán bộ chiến sĩ Đội Quy tập MLS cũng vất vả chẳng kém. Được cùng Đội Quy tập MLS sống và làm việc trong rừng sâu, khí hậu khắc nghiệt ở Tây Nguyên chúng tôi lại càng hiểu và thông cảm với các anh hơn...
Theo số liệu thống kê của Ban Chính sách, thuộc Phòng Chính trị (Sư đoàn 10), kể từ ngày thành lập (1995) đến nay Đội Quy tập MLS của Sư đoàn đã tìm kiếm, cất bốc và quy tập được gần 700 hài cốt liệt sĩ. Những bộ hài cốt này đã được các anh tổ chức bàn giao và mai táng tại Nghĩa trang Liệt sĩ tỉnh Kon Tum và các huyện Ngọc Hồi, Đak Hà, Sa Thầy... Một số hài cốt đã được gia đình họ đưa về quê mai táng. Chỉ tính riêng từ năm 2011 đến nay, đã có 41 hài cốt liệt sĩ được bàn giao và mai táng tại các nghĩa trang...
Trò chuyện với chúng tôi về công việc hàng ngày của mình, Trung sĩ Y Za Phet Nia và các Binh nhất Y Mik Byă, Y Yui Byă, Nguyễn Quang Tuấn là các chiến sĩ thuộc Đại đội Công binh 17-Trung đoàn 66 (Sư đoàn 10) cho biết: Mặc dù phải làm việc vất vả, cực nhọc trong những cánh rừng nhưng chúng em vẫn rất vui, vì đã góp sức mình đưa các chú, các anh là đồng đội của mình về các nghĩa trang liệt sĩ. Chúng em mong muốn trong thời gian tới sẽ tiếp tục tìm kiếm được nhiều hài cốt liệt sĩ hơn nữa...
Thay lời kết
Kết thúc hành trình đi tìm MLS của gia đình, xúc động trước tấm lòng của cán bộ, chiến sĩ Đội Quy tập MLS Sư đoàn 10 dành cho mình, ông Tóa và bà Mai muốn gửi lời cảm ơn đến Đội Quy tập MLS nói riêng, cán bộ chiến sĩ Sư đoàn 10 nói chung và có lời cảnh tỉnh với thân nhân liệt sĩ rằng “Nếu có đi tìm liệt sĩ thì hãy lần theo thông tin trong giấy báo tử để tìm đến đơn vị gốc của liệt sĩ. Đến đó sẽ được hướng dẫn, giúp đỡ tận tình; đừng tin theo lời phán của nhà ngoại cảm “tiền mất tật mang” mà không đem lại hiệu quả gì...”. Lời nhắn gửi của bà Mai cũng là lời kết cho bài viết này trong khi hàng ngàn người đang nghe theo nhà ngoại cảm để tìm MLS trong vô vọng.
Hoài Trần-Thùy Hương