Báo động thực phẩm bẩn trên thị trường

(GLO)- Thực phẩm bẩn trên thị trường không được kiểm soát đang đẩy người dân đối mặt với mối lo ngộ độc thực phẩm bất cứ lúc nào.

50% thịt tươi sống không được kiểm phẩm

Thành phố Pleiku hiện có 80 điểm giết mổ gia súc, mỗi đêm giết mổ chừng 300 con heo, bò bán ra thị trường. Tại Trung tâm Thương mại Pleiku, mỗi ngày tiêu thụ ngót 1 tấn thịt tươi sống; lượng thịt còn lại được phân tán khắp các chợ nhỏ và được chuyển đi phục vụ các huyện lân cận.
 

Kiểm tra việc kinh doanh mặt hàng thịt tươi sống. Ảnh: Đ.P

Lâu nay, công tác kiểm dịch động vật được giao cho các trạm thú y đảm trách. Tuy nhiên, các trạm chỉ lăn dấu kiểm phẩm thịt heo, bò tại chợ mà chưa thực hiện công tác kiểm dịch thú y từ đầu vào tới đầu ra. Riêng Trạm Thú y Pleiku đều có hợp đồng với thú y viên lăn dấu kiểm phẩm thịt heo bò ở các chợ. Tuy nhiên mỗi ngày chỉ lăn dấu kiểm phẩm được 120 con heo, 16 con bò (đạt gần 50% lượng thịt heo, bò thực tế giết mổ). Điều này có nghĩa là còn hơn một nửa khối lượng thịt tươi sống các bà nội trợ mua về nấu ăn hàng ngày không được kiểm phẩm, kiểm dịch thú y và không ai dám chắc bên trong đó lại không tiềm ẩn nhiều mầm dịch bệnh nguy hiểm.

Trong khi đó, toàn bộ 80 điểm giết mổ heo hiện đang hoạt động khắp thành phố không được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh,  có nghĩa là giết mổ chui mà không được kiểm soát. Vì thế không loại trừ khả năng một số cơ sở mổ cả những heo, bò bị bệnh, bị chết đem bán như dư luận đồn đại. Còn thịt tươi sống hiện được bán ở Trung tâm Thương mại Pleiku và các chợ qua kiểm tra của đoàn thanh-kiểm tra liên ngành về an toàn thực phẩm của tỉnh thì hoàn toàn không được che đậy cẩn thận, không có tủ lạnh bảo quản và không được bỏ trong tủ kính hợp vệ sinh. Người bán thịt không có giấy khám sức khỏe để phòng trừ lây nhiễm bệnh sang thực phẩm; không được tập huấn xác nhận kiến thức để cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện về an toàn thực phẩm, vệ sinh thú y theo quy định của Bộ Y tế và Bộ Nông nghiệp và PTNT… “Thực trạng giết mổ, buôn bán thịt gia súc tràn lan không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm đang đặt người tiêu dùng trước nguy cơ về ngộ độc thực phẩm”-bác sĩ Nguyễn Văn Đang-Chi cục trưởng Chi cục An toàn Vệ sinh Thực phẩm tỉnh, Phó Trưởng đoàn kiểm tra nhận định.
 

Rau sạch… đến bao giờ ?

Thành phố Pleiku hiện có vài trăm ha chuyên canh rau ở các xã, phường như: Thống Nhất, Chư Á, An Phú, Thắng Lợi… và một chợ đầu mối buôn bán rau xanh về đêm-khu chợ đêm. Mỗi ngày có hàng chục tấn rau xanh đủ chủng loại được chở về đây để phân phát đi các chợ nhỏ và cung cấp cho các huyện, thế nhưng chưa có đơn vị nào đứng ra chịu trách nhiệm quản lý, giám sát về độ an toàn của các loại rau, củ, quả được tiêu thụ. Còn theo đại diện Trung tâm Thương mại Pleiku tiết lộ thì: Hầu hết rau bán tại đây và kể cả các siêu thị đều được lấy từ chợ đêm.

Bên cạnh đó, việc làm đất, sử dụng phân bón, phun thuốc bảo vệ thực vật (BVTV), thuốc kích thích tăng trưởng vẫn còn phổ biến. Do không nắm vững yêu cầu kỹ thuật như: liều lượng dùng thuốc, thời điểm cần dùng, an toàn về khoảng cách thời gian từ khi phun thuốc đến khi thu hoạch sản phẩm… nên không tránh khỏi lượng thuốc BVTV còn tồn dư trên thân cây, lá, quả. Hơn nữa, khi cây rau được phun thuốc nhiều lần lại phát triển tốt, lá xanh mơn mởn trông thích mắt, dễ bán. Các nhà vườn nắm bắt được tâm lý đó nên hầu hết đều sử dụng thuốc BVTV mà không mấy quan tâm đến sức khỏe của người tiêu dùng. Thực tế là hầu hết các nhà vườn đều dành riêng một luống rau không phun thuốc để sử dụng trong gia đình. Chính vì thế mà nguy cơ về các vụ ngộ độc thực phẩm ngày càng cao. Theo điều tra của Cục BVTV-Bộ Nông nghiệp và PTNT thì hơn 26% số người bị chết hàng năm có nguyên nhân liên quan đến dư lượng thuốc BVTV.

Trong khi đó, năng lực thực thi nhiệm vụ của các cơ quan quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm thì chưa được như mong đợi. Tỉnh ta vẫn chưa thực hiện được các xét nghiệm kiểm tra dư lượng hóa chất còn tồn dư trên rau, củ, quả và kiểm tra dư lượng hóa chất độc hại sử dụng trong chăn nuôi gia súc. “Công tác kiểm tra an toàn thực phẩm vẫn tiến hành theo kiểu “tay không bắt giặc”, chỉ dựa vào tay và mắt-rất cảm tính-mà thiếu các test thử nhanh để làm bằng chứng có căn cứ khoa học”-bác sĩ Đinh Hà Nam-Phó Giám đốc Sở Y tế, Trưởng đoàn kiểm tra liên ngành về an toàn thực phẩm tỉnh cho hay.

Tình trạng mất an toàn thực phẩm đang đến hồi báo động đỏ. Mới đây, Bộ Nông nghiệp và PTNT công bố bảng xếp hạng quản lý an toàn thực phẩm nông-lâm-thủy sản toàn quốc thì Gia Lai đứng trong top 9 địa phương “cần rút kinh nghiệm”. Còn tại hội nghị tổng kết 10 năm công tác an toàn vệ sinh thực phẩm do Bộ Y tế tổ chức mới đây tại Đak Lak thì Gia Lai được “vinh danh” đứng đầu khu vực Tây Nguyên với “thành tích” đáng buồn là trong 10 năm xảy ra 68 vụ ngộ độc thực phẩm. Theo bác sĩ Nguyễn Văn Đang, trong năm 2015, toàn tỉnh xảy ra 7 vụ ngộ độc thực phẩm làm 397 người  ngộ độc, 1 người tử vong do ăn phải cá nóc; đa số các vụ ngộ độc xảy ra ở bếp ăn hộ gia đình. Nguyên nhân của tình trạng trên, theo bác sĩ Đang là: “Do nhận thức của người dân còn hạn chế, do sự vào cuộc của chính quyền địa phương chưa đủ mạnh và trên hết là do đa số người dân vùng sâu, vùng xa còn khổ quá nên phải dùng những thực phẩm không đảm bảo an toàn”.

Đức Phương