Khu vực phía Đông: Thời tiết bất lợi, nguy cơ giảm năng suất lúa

Nguy cơ năng suất giảm sâu

Dẫn chúng tôi thăm ruộng lúa hơn 1 sào của gia đình, ông Nguyễn Đức Hanh (thôn 2, xã Đak Hlơ, huyện Kbang) cho biết: Theo khuyến cáo của chính quyền địa phương và ngành chuyên môn, gia đình gieo sạ lúa vào cuối tháng 12-2022. Đến giữa tháng 4 tới, diện tích này sẽ cho thu hoạch. Tuy nhiên, do sau khi xuống giống, tiết trời giá rét nên cây lúa phát triển chậm.

“Nhìn bề ngoài, những bông lúa dài đều, khá đẹp nhưng hạt lép lửng rất nhiều. Ước năng suất chỉ đạt khoảng 4 tạ/sào, thấp hơn 1 tạ so với năm ngoái. Trong khi đó, chi phí vật tư, thuốc bảo vệ thực vật, tiền thuê cày bừa tăng cao ảnh hưởng lớn đến đời sống kinh tế gia đình”-ông Hạnh chia sẻ.

Cuối tháng 11-2022, bà Vũ Thị Hương (tổ 7, phường An Bình, thị xã An Khê) gieo sạ 1,7 sào lúa Đông Xuân giống Đài Thơm 8 và HT1. Áp dụng kỹ thuật chăm sóc, bón phân, phun thuốc phòng ngừa sâu bệnh đầy đủ nhưng khi cây lúa bước vào giai đoạn làm đòng, trổ bông thì gặp mưa lạnh kéo dài khiến tỷ lệ hạt lép cao. “Vụ Đông Xuân trước, gia đình tôi thu gần 1,4 tấn lúa nhưng năm nay ước chỉ đạt khoảng 5 tạ”-bà Hương buồn bã nói.

Tương tự, gia đình ông Đinh Phưới (làng Đê Chơ Gang, xã Phú An, huyện Đak Pơ) gieo sạ lúa Đông Xuân trước gần 1 tháng so với lịch thời vụ. Nhưng do thời tiết lạnh kéo dài khiến cây lúa chậm phát triển, lá chuyển sang màu vàng nên gia đình phải tăng cường chăm sóc, phun thuốc kích thích hỗ trợ.

Ông Phưới cho hay: “Đến giữa tháng 3, mưa phùn, gió rét vẫn xuất hiện. Tôi áp dụng hết giải pháp nhưng năng suất lúa ước giảm 30% so với vụ Đông Xuân trước. Một số hộ gieo trồng cùng thời điểm nhưng không kịp thời chăm nom, năng suất giảm đến 40-50%”.

Theo bà Trương Thị Thiên Lý-Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Đak Pơ, do mưa lạnh kéo dài kèm gió mạnh hanh khô trong giai đoạn làm đòng, trổ bông nên cây lúa bị nghẹn đòng, thời gian trổ bông kéo dài. Lúa trổ bông chậm, thụ phấn không kịp thời dẫn đến lép xanh, giảm năng suất. “Thông thường, năng suất lúa Đông Xuân đạt 5,5-6 tấn/ha. Nhưng năm nay, năng suất ước giảm còn 4,5-5 tấn/ha, tương đương mức giảm 20-30% so với vụ Đông Xuân trước”-bà Lý thông tin.

Tập trung chăm sóc, phòng ngừa sâu bệnh

Vụ Đông Xuân 2022-2023, huyện Kbang, Đak Pơ và thị xã An Khê gieo trồng hơn 2.250 ha lúa. Hiện nay, chính quyền các địa phương tập trung tuyên truyền, vận động người dân khẩn trương thu hoạch những diện tích lúa gieo sạ sớm để tránh mưa giông, hạn chế thiệt hại. Với những diện tích gieo sạ đại trà, người dân tập trung chăm sóc, phòng ngừa sâu bệnh gây hại.

Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Đak Pơ khuyến cáo: Từ nay đến khi thu hoạch lúa, người dân cần thường xuyên thăm đồng nhằm kịp thời phát hiện sâu bệnh gây hại để có biện pháp phòng-chống phù hợp. Đồng thời, bà con cần bảo đảm đủ nước cho lúa trổ bông; phun phân bón lá và các chế phẩm vi lượng để lúa trổ bông, chắc hạt.

Huyện Kbang có 1.175 ha lúa vụ Đông Xuân 2022-2023. Do ảnh hưởng thời tiết mưa lạnh nên 118 ha lúa bị lép hạt, tập trung ở các xã: Kông Pla, Kông Lơng Khơng, Đak Hlơ, Tơ Tung và Nghĩa An, mức độ thiệt hại phổ biến là 30-70%, một số diện tích thiệt hại trên 80%. Đến nay, 46 ha lúa bị lép hạt đã được thu hoạch, diện tích còn lại đang chuẩn bị thu.

Ông Lê Thanh Sơn-Phó Chủ tịch UBND huyện Kbang-cho biết: Những năm gần đây, các xã phía Nam huyện xuống giống lúa vụ Đông Xuân sớm để tránh hạn cuối vụ. Nhưng năm nay, do thời tiết biến động bất thường, thời điểm lúa trà sớm trổ bông thì gặp mưa, lạnh nên thiệt hại đáng kể.

“Đối với diện tích lúa chính vụ, UBND huyện chỉ đạo cơ quan chuyên môn phối hợp với các xã, thị trấn vận động nông dân tiếp tục chăm sóc, bón phân để tăng khả năng thụ phấn, đậu hạt. Riêng cây lúa gieo sạ ở trà muộn thì chủ động bón lót, đặc biệt là sử dụng phân lân hoặc các loại phân NPK có hàm lượng lân cao, tăng cường sử dụng phân hữu cơ, hữu cơ vi sinh để tăng sức đề kháng cho cây lúa”-ông Sơn thông tin thêm.