Mỗi sáng thức dậy, mở cửa ra là tầm nhìn của tôi bị bức tường bê tông cùng hàng rào thép gai chằng chịt án ngữ, che khuất. Dần dà, những hình ảnh khô khan ấy đã khiến cảm xúc trong tôi trở nên xơ cứng, chai lì. Những lúc đó, tôi lại nhớ da diết con ngõ ở quê.
Tôi vẫn gọi con ngõ nhỏ nơi quê nhà là ngõ xưa bởi hình ảnh mộc mạc và thân thuộc của nó đã in sâu trong tiềm thức. Nơi ấy có một khóm tre, một hàng rào cánh sẻ, dây tơ hồng quấn quanh. Nơi ấy có một cây sầu đâu, khi mùa xuân chưa tàn, hoa tím đã rơi đầy lối vắng. Nơi ấy có cái trụ gạch rỗng bên trong, cất giữ biết bao kỷ niệm của thời niên thiếu.
 |
Minh họa: Trần Công Nguyên |
Ngõ xưa yên bình gieo thương khắc nhớ. Người quê đã bao lần đi về hôm sớm, chia ly và đoàn tụ cũng ở con ngõ này. Tuổi thơ đầu trần chân đất, ngay cả lúc mới chập chững bước đi, bi bô hai tiếng “mẹ cha”, con ngõ đã trở thành khoảng trời dấu yêu. Mỗi trưa tròn bóng, chị ẵm em ra đợi mẹ đi chợ về; và khi hoàng hôn buông xuống, chị em dắt tay nhau trông về phía cánh đồng, thấp thoáng dáng cha bước qua bờ thửa là reo lên thích thú.
Ngõ xưa mãi neo trong ký ức bao người về hình ảnh một góc quê mang nét đặc trưng truyền thống của vùng miền, xứ sở. Con ngõ bình dị nối khoảng sân của từng ngôi nhà với con đường chạy ngang bằng một lối đi trồng hai bên có thể là hàng cau hoặc hàng chè được cắt tỉa chỉn chu, đẹp mắt. Ngõ xưa đã ôm ấp, chở che tôi lớn lên. Dưới tán cây xanh, ông chăm chút vót từng chiếc nan làm diều cho tôi. Bà bỏm bẻm nhai trầu, kể chuyện mùa màng. Tôi ra đi từ con ngõ, từ những yêu thương, lời dạy của mẹ cha làm hành trang trên vạn nẻo đường. Nhưng cũng có người như ông bà, cha mẹ cả đời chưa bước chân đi đâu, cứ quẩn quanh bên con ngõ nhỏ.
Biết bao mùa đi qua ngõ xưa ấy. Tôi nghe trong lòng trỗi dậy niềm xúc cảm lắng sâu. Những yêu thương dắt tôi trở về, chạm tay vào ngày tháng cũ, để bồi hồi, để luyến tiếc, để hàm ơn. Từng làn gió từ đồng xa thổi lại, mang theo hương lúa ngậm đòng, mang theo vị nồng của đất, của phèn chua. Tôi đứng trông theo bóng cò trắng mỗi khi chiều nghiêng nắng nhạt. Dư âm của làng quê, của những ân tình cứ đằm dịu nơi trái tim.
Nhớ ngày vào đại học, cũng tại con ngõ này, cha mẹ tiễn chân tôi. Lần đầu xa quê, xa vòng tay của gia đình, lòng tôi dâng ngập niềm thương nhớ. Nơi thành phố xa lạ, xô bồ, trên căn trọ hẹp luồn sâu trong con hẻm hun hút, tôi đã rấm rức khóc vì nhớ nhà, nhớ con ngõ sớm chiều vui chơi, tụ tập bạn bè. Tôi đã khỏa lấp nhớ nhung bằng việc học hành chu đáo, bằng cả đôi ba bài thơ. Nhưng rồi, ngõ xưa vẫn thiết tha níu gọi để tôi luôn hoài vọng, nhớ về.
Thời gian dần trôi. Tôi ngày một trưởng thành, xa quê lập nghiệp. Chỉ có con ngõ vẫn bình yên nằm nghe gió trở, đón đợt mưa rào, vớt giọt nắng hanh. Ngõ xưa vẫn âm thầm đong đầy kỷ niệm, ưu tư đợi bước chân người đi xa quay về.
Còn tôi, cũng vừa mới đây thôi, trong những ngày áp Tết này, tôi cũng đã kịp sắp xếp thời gian, công việc để về quê. Lặng đứng tần ngần trước con ngõ xưa, tôi nghe tim mình rộn nhịp. Chợt vang lên trong niềm nhớ, men theo ký ức, những bước chân thơ bé hồn nhiên chơi đùa, chạy nhảy cùng bạn bè khắp ngõ xưa.
