(GLO)- Vài chục năm trước giá một ngôi nhà kèm đất ở TP. Pleiku khoảng 2-3 chỉ vàng. Bây giờ thì chừng đó chỉ đủ mua một mét đất. Vợ chồng người bạn thân của tôi lấy nhau đã hơn 10 năm mà chưa mua nổi ngôi nhà, vẫn kiếp ở trọ. Thương bạn, tôi cưỡi xe vòng vèo trên nhiều đường phố, ngõ hẻm Phố núi để tìm một lô đất, một ngôi nhà cho bạn an cư..
Giá đất… trên trời
Khác với khoảng 5 năm trở về trước, vài năm gần đây và đặc biệt là trong những tháng qua thị trường nhà đất ở TP. Pleiku đã “đóng băng”, giá cả hầu như đứng im. Dạo bất kỳ đường phố nào, thậm chí ở các đường hẻm, ở những khu đất trống chờ chủ như địa bàn tổ 15 phường Hội Phú (dọc đường Chu Mạnh Trinh), khu vực sau Trường Cao đẳng Sư phạm Gia Lai… người ta đều bắt gặp rất nhiều biển bán nhà, bán đất.
Thế nhưng biển treo cứ treo, không mấy người đoái hoài mua. Ông D.-chủ một chuỗi cửa hàng vật liệu xây dựng lớn có tiếng ở Gia Lai cũng là nhà đầu tư địa ốc thâm niên, cho biết sở dĩ có tình trạng này là do giá đất ở TP. Pleiku những năm qua đã bị… đội lên đến ngất ngưởng, cao không thua các thành phố lớn, nhất là từ ngày TP. Pleiku lên đô thị loại II. Trung bình một mét đất (ngang) ở các đường phố lớn như: Trần Phú, Phan Đình Phùng, Hùng Vương không dưới 100 triệu đồng, xê xích một chút như ở đường Cách Mạng Tháng Tám, Wừu, Cù Chính Lan… cũng đến 70-80 triệu đồng/mét đất ở.
Người mua thì ít, người cần bán lại ra giá quá cao làm thị trường nhà đất “đóng băng” là lẽ đương nhiên. Ngang qua một ngôi nhà trệt trên đường Nguyễn An Ninh-phường Ia Kring thấy treo biển bán nhà, liên hệ số điện thoại 0126433…, tôi gọi và nghe tiếng một người đàn ông trả lời: Ngôi nhà ngang 5 mét, sâu 40 mét, trong đó có 100 mét vuông đất ở, giá bán 1,4 tỷ đồng. Một ngôi nhà khác ở đường Út Tịch-phường Hội Phú diện tích tương tự cũng nằm giá 1,2 tỷ đồng. Một nhà cấp IV ở con hẻm nhỏ nối từ đường Lê Thánh Tôn qua Nguyễn An Ninh ngang 4 mét, sâu 25 mét ra giá 650 triệu đồng, để biển bán nhà hơn một năm nay vẫn chưa bán được.
Nhà phố giá cao đã đành, nhiều mảnh đất phi nông nghiệp đầu thừa đuôi thẹo mà giá cũng không thấp. Đường Lê Thánh Tôn (đoạn từ Chu Mạnh Trinh đến ngã ba Nguyễn Viết Xuân) lô đất có chiều sâu hơn 25 mét ở tuyến hai mức giá 40-60 triệu đồng/mét ngang. Chủ lô đất khoảng hơn 100 mét vuông ở hẻm vị trí 4, đường Lương Định Của chưa chuyển mục đích sử dụng “hét” đến 300 triệu đồng. Nhẩm tính nếu mua xong, chuyển mục đích rồi xây nhà (cấp IV) chi phí cũng lên đến trên dưới 700 triệu đồng-một khoản tiền không nhỏ.
Đưa vào quỹ đạo
Giá đất TP. Pleiku đã bị đội lên từ lâu, nay muốn đưa trở lại đúng giá không phải chuyện đơn giản, mặc dù hàng năm UBND tỉnh Gia Lai đã ban hành bảng phân loại đường và giá đất trên địa bàn TP. Pleiku rất hợp lý.
Chẳng hạn như đường Cách Mạng Tháng Tám đoạn từ đường Lê Lợi đến Ama Quang là 8 triệu đồng/m2, đường Đinh Tiên Hoàng đoạn từ Hùng Vương đến Trần Phú 14 triệu đồng/m2 và từ Hùng Vương đến Hai Bà Trưng là 20 triệu đồng/m2, thấp nhất như đường Đào Duy Từ cũng đến 330.000 đồng/m2. Đồng thời bảng giá đất ban hành đã tăng hàng năm, năm 2011 tăng từ 0% đến 141% so năm 2010, tuy nhiên so với giá thị trường bên ngoài vẫn còn thấp bởi người bán đều “hét” giá trên trời như đã nêu. Một số nhà đầu tư địa ốc còn “bật mí” một nguyên nhân nữa tác động đến thị trường nhà đất, làm thị trường này “đóng băng” là vì không ít cơ sở kinh doanh làm ăn thua lỗ, tài sản trong đó có nhà đất đã phải cầm cố, đặc biệt các hộ kinh doanh vay nóng tín dụng “đen”, lãi mẹ đẻ lãi con buộc cần phải bán nhà cửa đất đai gấp, người mua “bắt thóp” trả rẻ hơn mức giá rao…
Đưa giá nhà đất thị trường TP. Pleiku đi vào quỹ đạo chung là công việc không dễ đối với ngành chức năng. Bởi giá cả thể hiện trên các hợp đồng giao dịch, mua bán đều không đúng giá thực tế, hai bên bán và mua đều thỏa hiệp ngầm để hạ giá ghi trên hợp đồng. Một thực trạng nữa là nhu cầu bán và mua không tương ứng, nhà bán thì nhiều mà người mua thì ít, nhiều ngôi nhà để biển bán nhiều năm vẫn không người mua.
Thị trường nhà đất có vai trò quan trọng trong nền kinh tế của địa phương, nếu thị trường “đóng băng” trong một thời gian dài sẽ làm giảm đi yếu tố kích cầu trong tăng trưởng kinh tế. Giá nhà và đất ở TP. Pleiku đang ở mức đỉnh, thị trường lại bất động, nếu không có sự điều chỉnh nhanh và quyết liệt của chính quyền cùng ngành chức năng, thực trạng này là bài toán khó trong việc “phá băng” để con tàu địa ốc đi đúng hướng.
Thanh Phong