(GLO)- Là vùng trũng bốn bề bao bọc bởi núi, mang đậm khí hậu nhiệt đới gió mùa nắng nhiều mưa ít nên Krông Pa rất thuận lợi cho cây xoài phát triển. Còn nhớ, cách đây 40 năm, từ khi huyện mới được thành lập, những người dân di cư từ khắp các miền quê về đây sinh cơ lập nghiệp. Một trong những loài cây mà họ trồng từ thuở đầu tiên bước đặt lên miền đất mới là giống xoài mủ. Xoài mủ là loại cây dễ tính, nhờ nguồn khí trời, uống mạch nước ngầm ẩn sâu dưới lòng đất mà lớn nhanh, qua vài năm đã cho mùa quả ngọt. Vậy nên thật dễ hiểu khi trên đất Krông Pa, Gia Lai, hầu như nhà nào cũng trồng xoài, vừa có bóng mát lại vừa có quả ngọt ngon.
 |
| Ảnh minh họa (nguồn internet) |
Tôi yêu cái vị thanh thanh của lá xoài. Có những lúc đứng dưới gốc cây, tay khẽ ngắt một chiếc lá non vò cho hơi dập rồi đưa lên mũi hít hà mà nghe trong lòng vị thanh mát của đất trời. Xoài ra hoa vào tháng Giêng. Đây là thời khắc đẹp nhất trong năm. Khí trời mát mẻ, nắng vàng dịu nhẹ. Những cây xoài hoa từng chùm vàng ươm bao phủ cây làm sáng bừng cả con đường. Những cánh hoa li ti xếp cạnh bên nhau theo hình nón, phía cuối chùm hoa phình to rồi thuôn dần về phía đầu chùm. Gặp thời tiết không mưa hoặc nắng không gắt quá thì sẽ thuận lợi cho việc đậu quả.
Khoảng một tháng sau, từng chùm quả non xuất hiện. Xoài to bằng quả trứng gà xanh tươi lúc lỉu trên cành là món quà tuổi thơ của những đứa trẻ Jrai quê tôi. Có hôm lên lớp sớm, tôi thấy học sinh bày ra một túi xoài non kèm theo muối kiến. Các em tíu tít mời tôi ăn. Mặc dù không hảo đồ chua nhưng tôi cũng không thể chối từ bởi sự hấp dẫn kích thích vị giác của miếng xoài non giòn chấm muối kiến giã ớt cay xè nơi đầu lưỡi. Nhìn lũ học trò hồn nhiên chấm chấm miếng xoài, miệng luôn xuýt xoa, hít hà bởi vị cay của ớt, sao đáng yêu đến thế.
Mùa thu hoạch xoài chín bắt đầu khoảng giữa tháng 5. Xoài mủ thường chín lai rai trong vòng một tháng. Lúc này, Krông Pa đi đâu cũng thấy những chùm xoài lúc lỉu trên cây rám ánh nắng mùa hè. Chỉ cần quả già là xoài đã cho vị ngọt. Bà con hay dùng sào có túi cẩn thận khều từng quả cho rơi vào túi rồi di chuyển đầu sào nhẹ nhàng lấy ra bỏ chúng vào thúng. Có những quả tít tận trên cao chín vàng mà sào không chạm tới thì sẽ trở thành món mồi ngon lành của lũ chim ăn quả. Chúng ríu rít bay đi bay về vờn quanh quả chín, nghe tiếng động lại vội vàng bay xa. Cầm trên tay quả xoài vàng ươm như nắng trưa mùa hạ, tôi cảm nhận được vị thơm dịu của trái chín. Khi ăn, lòng lại dâng đầy vẻ hân hoan một niềm vui được thưởng thức vị ngọt lịm của thứ quà thiên nhiên ban tặng.
Xoài Krông Pa được coi là món quà dân dã đậm tình quê hương. Thường thì nhà nào có đem cho bà con hàng xóm xung quanh mỗi người vài ký ăn chơi. Nếu có bán ngoài chợ thì giá cả cũng rất phải chăng. Từng thùng xoài hai, ba chục ký theo xe khách Bắc-Nam tỏa đi muôn nơi. Là món quà ý nghĩa của những người con xa xứ gửi về nơi cha sinh mẹ đẻ, nơi chôn nhau cắt rốn. Người thân nơi xa nhận được thùng xoài như nhận được món quà quý đầy lòng thơm thảo.
MAI HƯƠNG
