Triển vọng từ giống mì kháng bệnh khảm lá

(GLO)- Trung tâm Khuyến nông tỉnh Gia Lai đang triển khai mô hình “Sản xuất giống sạch bệnh, thâm canh, quản lý tổng hợp phòng trừ bệnh khảm lá mì do vi rút gây hại tại vùng trồng mì trọng điểm” với giống KM94 tại xã Chrôh Pơnan, huyện Phú Thiện. Việc đưa mô hình vào thử nghiệm giúp người dân có cơ hội tiếp cận được giống mì kháng bệnh tốt, cho năng suất cao.

Toàn tỉnh có khoảng 80.980 ha mì, chiếm hơn 15,1% diện tích cả nước. Cây mì tập trung tại các huyện: Krông Pa, Kông Chro, Ia Pa, Chư Prông, Mang Yang, Kbang, Phú Thiện. Năm 2018, bệnh khảm lá vi rút hại mì lần đầu xuất hiện với diện tích 141 ha tại các huyện: Phú Thiện, Ia Pa, Krông Pa, Chư Pưh và thị xã Ayun Pa. Đến năm 2019, bệnh bùng phát và lây lan ra diện rộng với hơn 4.224 ha. Hiện tại, toàn tỉnh có khoảng 12.475 ha mì bị nhiễm bệnh khảm lá vi rút. Bệnh nhiễm nặng trên các giống HL-S11, KM419, nhiễm trung bình trên giống KM98-5 và KM140.

Để giúp người trồng mì hạn chế thiệt hại do bệnh khảm lá vi rút gây ra, tháng 4-2021, Trung tâm Khuyến nông tỉnh phối hợp với Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Phú Thiện và Hợp tác xã nông nghiệp Tân Tiến (xã Chrôh Pơnan) triển khai mô hình “Sản xuất giống sạch bệnh, thâm canh, quản lý tổng hợp phòng trừ bệnh khảm lá mì do vi rút gây hại tại vùng trồng mì trọng điểm” trên diện tích 20 ha với 15 hộ dân tham gia sử dụng giống KM94 sạch bệnh. Những hộ tham gia mô hình được hỗ trợ 50% giống và phân bón theo hình thức đối ứng. Tổng kinh phí thực hiện mô hình là 296 triệu đồng.

Ông Hoàng Thi Thơ-Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh-cho biết: KM94 không phải là giống mới. Giống mì KM94 chiếm khoảng 30% diện tích mì toàn tỉnh. Tuy nhiên, việc nhiễm bệnh là do người dân dùng những giống mì khác khiến bệnh lây lan. Mô hình này nhằm giúp bà con nông dân có thêm kiến thức phòng ngừa bệnh khảm lá vi rút hại mì. “Vụ này, chúng tôi đưa giống KM94 được chạy PCR để kiểm tra đánh giá đảm bảo sạch bệnh và xử lý bằng thuốc bảo vệ thực vật trước khi giao cho người dân. Khi xuống giống tiếp tục hướng dẫn người dân phun thuốc bảo vệ thực vật để tiêu diệt bọ phấn trắng gây hại và chăm sóc, bón phân hợp lý, áp dụng quy trình phòng trừ dịch hại tổng hợp”-ông Thơ thông tin.

Sau gần 6 tháng trồng thử nghiệm, giống KM 94 kháng bệnh khảm lá vi rút rất hiệu quả. Ông Đinh Văn Vãng (thôn Yên Phú 1, xã Chrôh Pơnan) cho hay: “Trước đây, tôi mua giống trôi nổi nên năng suất chỉ đạt 15-20 tấn/ha. Vừa rồi, tôi đăng ký trồng 2 ha và được hỗ trợ giống KM94 sạch bệnh. Mới trồng hơn 5 tháng nhưng cây mì đã cao 1,3-1,5 m, lá to và xanh hơn. Tôi nhổ lên kiểm tra thấy củ nhiều, to. Khả năng năng suất đạt khoảng 35-40 tấn/ha”. Còn bà Đỗ Thị Trà (thôn Sô Ma Lơng) thì chia sẻ: “Năm nay, gia đình tôi được hỗ trợ giống và vật tư nông nghiệp để trồng 1 ha mì bằng giống KM 94 sạch bệnh. Được cán bộ hướng dẫn kỹ thuật canh tác nên cây mì phát triển rất tốt, dự kiến năng suất đạt trên 30 tấn”.      

Dẫn chúng tôi xem những diện tích mì được đơn vị triển khai trồng với giống KM94, ông Hoàng Duy Hoàn-Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp Tân Tiến-cho hay: “Vừa rồi, chúng tôi có nhổ một số cây mì ở 2 vườn khác nhau để so sánh thì thấy giống KM94 cho củ to và nhiều, vượt trội hơn những giống khác. Chúng tôi dự kiến năng suất sẽ cao gấp đôi so với các giống khác”.
 

Trao đổi với P.V, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh-cho hay: Nguyên nhân chính làm cho bệnh khảm lá vi rút trên cây mì lây lan trên diện rộng là do người dân sử dụng giống cũ đã nhiễm bệnh hoặc mua giống không rõ nguồn gốc. Hơn nữa, bệnh khảm lá vi rút hiện không có thuốc đặc trị. Vì vậy, người dân nên sử dụng giống sạch, có nguồn gốc rõ ràng, xử lý đất kỹ trước khi trồng và áp dụng quy trình canh tác phòng trừ dịch hại tổng hợp. “Qua theo dõi, giống mì KM94 do Trung tâm triển khai tại huyện Phú Thiện có tỷ lệ kháng bệnh khảm lá vi rút cao. Bệnh chỉ xuất hiện rải rác ở một số vườn nhưng tỷ lệ rất thấp. Nguyên nhân là do những diện tích này nằm xen kẽ với rẫy đã sử dụng giống mì bị nhiễm bệnh trước đó. Có thể khẳng định, giống mì KM94 khả năng kháng bệnh khảm lá vi rút rất tốt, dự kiến năng suất đạt 35-40 tấn/ha. Từ mô hình này, chúng tôi sẽ tổ chức hội thảo đầu bờ và mời các địa phương trọng điểm trồng mì về tham quan, trao đổi kinh nghiệm và nhân rộng”-ông Thơ thông tin thêm.
 

 LÊ NAM