Dù chiếm đến 60% sản lượng hồ tiêu xuất khẩu của toàn thế giới nhưng ngành hồ tiêu Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Đây chính là lý do đã có một hợp tác 3 bên được ký kết để thúc đẩy sản xuất và thương mại hồ tiêu bền vững tại Việt Nam giai đoạn 2021 - 2025.
Hướng đi bền vững cho cây tiêu
Cuối năm 2014, trước hấp lực vô cùng hấp dẫn của giá tiêu, anh Nguyễn Tấn Công (ở thôn 5, xã Nam Yang, Đăk Đoa, Gia Lai) quyết định từ bỏ công việc vô cùng hấp dẫn ở TP.Hồ Chí Minh về lại Tây Nguyên trồng tiêu.
Nhưng chưa kịp tận hưởng những mùa quả ngọt của hồ tiêu thì "bão giá" ập đến, anh Công lao đao.
 |
| Anh Nguyễn Tấn Công - Giám đốc HTX Nông nghiệp và Dịch vụ Nam Yang (Đăk Đoa, Gia Lai) kiểm tra chất lượng hồ tiêu. Ảnh: K.N |
| "SSI cam kết đồng hành đóng góp cho sự phát triển bền vững của ngành hồ tiêu Việt Nam và qua đó giúp việc kinh doanh của chúng tôi bền vững hơn với đích cuối là 100% sản phẩm tiêu phải bền vững, đảm bảo an toàn thực phẩm". Ông Alfon Van Gulick - Chủ tịch điều hành SSI |
Nhưng ngay lúc đó, anh nghĩ, nếu không chuyển hướng, không đổi mới sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm thì danh tiếng tiêu Lệ Chí (Lệ Chí là tên cũ của vùng đất này - PV) sẽ không còn.
Sau một thời gian vận động, tháng 5/2017, HTX Nông nghiệp và Dịch vụ Nam Yang được thành lập tại thôn 5, xã Nam Yang, anh Công được bầu làm Chủ tịch HĐQT HTX.
"Đến nay, HTX có 80 thành viên, diện tích hồ tiêu là 100ha, trong đó có 16ha đã nhận được chứng nhận hữu cơ theo tiêu chuẩn của Mỹ. Năm 2019, trong khi giá hồ tiêu rớt xuống dưới giá thành, chỉ xung quanh mức 40.000 -45.000 đồng/kg thì hồ tiêu hữu cơ của HTX vẫn bán được mức giá 100.000 đồng/kg" - anh Công khoe.
Được biết, Sở NNPTNT tỉnh Gia Lai cũng luôn khuyến khích phát triển các mô hình liên kết sản xuất tiêu theo hướng bền vững, đã có một số mô hình khá thành công.
Tuy nhiên, hiện nay, diện tích tiêu sản xuất theo hướng an toàn trên địa bàn tỉnh Gia Lai còn khiêm tốn, chỉ có khoảng 2,6% thực hiện sản xuất theo chuỗi liên kết với doanh nghiệp và có 64ha tiêu đã nhận được chứng nhận sản xuất hữu cơ".
Theo ông Nguyễn Quý Dương - Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NNPTNT): "Hồ tiêu Việt Nam chiếm khoảng 60% tổng sản lượng hồ tiêu được giao dịch trên toàn thế giới. Tuy nhiên, ngành hồ tiêu Việt Nam lại đang đứng trước những thách thức lớn như giá bán thấp, thiếu tính bền vững, chưa đáp ứng tốt các yêu cầu đang ngày một thắt chặt hơn của các thị trường thế giới".
3 bên cùng chung sức
Từ nhu cầu thực tế của thị trường, ngày 30/3/2021 tại Hà Nội, Cục Bảo vệ thực vật, Tổ chức Sáng kiến Thương mại bền vững (IDH) và Diễn đàn Sáng kiến gia vị bền vững (SSI) đã ký kết biên bản ghi nhớ về việc cùng nhau hợp tác nhằm thúc đẩy sản xuất và thương mại hồ tiêu bền vững tại Việt Nam cho giai đoạn 2021 - 2025.
"Tăng cường hợp tác công tư có hiệu quả là lời giải thích hợp cho bài toán này trên cơ sở mỗi bên đều phát huy được thế mạnh của mình. Khối công sẽ hỗ trợ tạo môi trường chính sách thuận lợi và khối tư sẽ có vai trò tích cực trong kết nối thị trường và đảm bảo sản xuất bền vững đáp ứng yêu cầu và tiêu chuẩn của thị trường" - ông Dương nhấn mạnh.
Theo ông Dương, một trong những mục tiêu của dự án đến năm 2025 là sẽ tạo ra khoảng 60.000 tấn tiêu sản xuất bền vững, 75% hồ tiêu xuất khẩu đáp ứng được nhu cầu của các thị trường phát triển và 25% nông dân được tiếp cận với các mô hình sản xuất an toàn, cải thiện sinh kế.
"Một trong những ưu tiên hàng đầu của việc ký kết giữa 3 bên là hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ, nông dân kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong hồ tiêu; liên kết sản xuất theo chuỗi; đẩy mạnh truyền thông và nhân rộng các mô hình sản xuất tiêu an toàn" - ông Dương nói.
Theo bản ghi nhớ này, các bên tham gia cam kết cùng hợp tác và phối hợp trong việc thực hiện kế hoạch thúc đẩy sản xuất và thương mại hồ tiêu bền vững tại Việt Nam đến năm 2025.
SSI có trách nhiệm điều phối với Hiệp hội Gia vị châu Âu (ESA) và Hiệp hội Gia vị Mỹ (ASTA) về các yêu cầu chất lượng của thị trường và kết nối các công ty thành viên đầu tư vào sản xuất bền vững trong chuỗi cung ứng tại Việt Nam.
IDH sẽ đóng vai trò tư vấn kỹ thuật, hỗ trợ tài chính, và điều phối sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế cho nỗ lực hợp tác công tư này.
Theo Khánh Nguyên (Dân Việt)
