Đường đến trường

(GLO)- Trong đời có bao con đường ta đã đi qua. Mỗi con đường mang sắc màu của thời gian khác nhau, hình hài khác nhau, cảm xúc khác nhau. Với những đứa trẻ miền núi, vùng sâu, vùng xa, đường đến trường là cả một câu chuyện dài.

 

Bắt đầu với những con đường mòn do đi mãi mà thành cheo leo vách núi. Với khách du lịch hay những nghệ sĩ nhiếp ảnh, đó là những cung đường đẹp, nên thơ. Tuy nhiên, với thầy cô và học sinh miền núi thì nó là con đường lầy lội vào mùa mưa và khô không khốc, rắn như đá vào mùa khô kiệt. Con đường mòn mỏi những bước chân. Những ngày đầu đến lớp, cũng như bao đứa trẻ khác, trẻ em miền núi cũng náo nức, rộn ràng niềm vui. Sau những cung đường dài mỏi mệt, bàn chân đặt lên nền đất nơi cổng trường quen thuộc là thấy một sự hồi hộp trào dâng. Rồi tháng ngày qua, khi đã quen với từng con dốc, từng phiến đá, ánh nhìn thân thuộc với mỗi gốc cây, khóm cỏ… lại thấy yêu mến biết bao con đường đến trường.

Với những đứa trẻ chăm học, hiểu bài thì đường xa ngắn lại; còn với đứa không theo kịp chương trình, đường đã dài lại còn dài mãi, đi hoài mà trường vẫn còn xa… Nhiều cháu nhỏ đã từ bỏ mái trường trong nỗi chạnh lòng, ngậm ngùi và cam chịu. Càng lên lớp trên, lớp thưa vắng dần. Tôi thấy nỗi buồn trong mắt thầy-cô giáo, thấy sự lo lắng của cha mẹ những đứa trẻ tội nghiệp.

Con đường đến trường còn là con đường vượt hàng chục, hàng trăm cây số của thầy-cô giáo “cắm bản”, những người thầm lặng “gieo chữ” trên non, những người mang theo sức trẻ, trí tuệ, lòng nhiệt tình và tình yêu thương vô hạn đến với những đứa trẻ nơi xa xôi. Trong bài văn về người mà em kính yêu, có cậu nhóc hồn nhiên viết: “Thầy em về xuôi, em trèo lên cây cao trông theo thầy. Thầy nhỏ dần, nhỏ dần, đến khi nhỏ bằng con chó nhỏ thì em mới về nhà. Nước mắt ướt áo em”. Tình cảm hồn nhiên chân thật của cậu trò nhỏ sao dễ thương lạ. Mới hiểu vì sao bao thầy-cô giáo đã không quản khó khăn mà gắn bó với núi rừng hun hút xa.

Đằng sau đường đến trường là một con đường khác, cũng dài không kém của người cha người mẹ lên nương lên rẫy để lo cho con trẻ có cái ăn, cái mặc. Con đường ấy gian nan vất vả và bấp bênh với sự trồi sụt của giá nông sản, thực phẩm. Từ những hôm trời chưa rạng sáng, nhiều bà mẹ đã gùi rau quả ra chợ phiên để đổi lấy mắm muối cho cả nhà, quần áo và sách vở cho con kịp vào năm học mới. Nhiều người cha với những chiếc xe thồ hàng mà người ta thường gọi “công ty hai sọt” chở biết bao nhiêu là hàng hóa đến từng ngõ ngách xóm thôn để lo cái ăn, cái mặc cho gia đình. Tất cả sự mưu sinh khi ồn ào náo nhiệt, khi âm thầm lặng lẽ đều hướng về một mục tiêu: Đường đến trường của con. Đó là áp lực của cha mẹ với đủ khoản phải lo. Đường của trẻ có thể là gần, có thể là xa, còn đường của mẹ cha thì dài đằng đẵng.

Từ trong nỗi nhọc nhằn, vất vả, nhiều cháu nhỏ đã có được chìa khóa mở cánh cửa vào thế giới tri thức-hành trang quan trọng để vào đời. Đã, đang và sẽ có những nông dân giỏi, những bác sĩ, kỹ sư, những nhà lãnh đạo… trưởng thành từ sự tận tụy hy sinh của cha mẹ, thầy cô.

Bây giờ, nhiều ngôi trường mới đã được xây dựng ở từng làng xa, cái chữ được “gieo” ở ngay nơi ngày xưa là “rừng thiêng nước độc”. Trường lớp khang trang hơn, đời sống của mẹ cha và thầy-cô giáo đã được cải thiện nhiều nhưng vẫn còn đó bao lo toan, trăn trở. Dẫu vậy, đường đến trường của con trẻ vẫn là con đường của niềm vui. Niềm vui của con trẻ cũng là niềm vui của mẹ cha, ông bà và của xã hội. Đó là con đường khai tâm, khai trí, là con đường đi đến tương lai.

ĐẶNG MINH SÁNG