(GLO)- Theo thống kê của cơ quan chuyên môn huyện Ia Grai (Gia Lai), hệ thống thủy lợi hiện có trên địa bàn mới chỉ đáp ứng nguồn nước tưới cho khoảng 20% diện tích cây trồng của địa phương. Điều này gây rất nhiều khó khăn cho sản xuất của huyện, đặc biệt là trong mùa khô.
Xã Ia Chía hiện có khoảng 4.000 ha cây trồng các loại. Nguồn nước tưới phục vụ phần lớn diện tích này là từ các ao hồ, sông suối tự nhiên. “Xã có đập thủy lợi Ia Grúi được xây dựng nhằm cung cấp nguồn nước tưới cho diện tích cây trồng của người dân làng Lang, làng Kom Yố nhưng từ lâu đã không còn hiệu quả”-ông Rah Lan Gâu-Phó Chủ tịch UBND xã Ia Chía-cho biết. Để đảm bảo sử dụng hiệu quả nguồn nước tại các ao hồ, sông suối vào mùa khô hạn, ngay từ đầu vụ Đông Xuân 2018-2019, xã đã thành lập Ban chỉ đạo sản xuất và phân công thành viên phụ trách từng làng. Mỗi làng lập 1 tổ điều tiết nước tưới để phân phối lịch tưới. Tuy nhiên, theo ông Rah Lan Gâu: “Bắt đầu từ đợt tưới thứ 2 và 3 cho cây cà phê, tại một số khu vực đã xuất hiện tình trạng thiếu nước cục bộ. Nếu được đầu tư công trình thủy lợi thì địa phương và người dân sẽ chủ động hơn về nguồn nước tưới, giảm bớt áp lực thiếu nước sản xuất trong mùa khô hạn”.
 |
| Nhiều diện tích hồ tiêu của người dân bị chết dần vì thiếu nước tưới. Ảnh: L.H |
Hộ anh Nguyễn Văn Thắng (làng Bía Ngó, xã Ia Chía) có 1.500 cây cà phê đã vào giai đoạn kinh doanh. Tuy nhiên, do rẫy cà phê của gia đình anh nằm ở khu vực không có công trình thủy lợi nên tình trạng thiếu nước tưới thường xuyên xảy ra vào mùa khô. Để khắc phục tình trạng này, cách đây 3 năm, anh Thắng bỏ ra hơn 40 triệu đồng để múc 2 hồ trữ nước phục vụ sản xuất. Tuy nhiên, từ giữa tháng 3 đến nay, 2 hồ nước này đều cạn trơ đáy. “Ở đây chưa có công trình thủy lợi, người trồng cà phê phải tự bỏ tiền thuê múc ao hoặc đào giếng nhưng cũng chỉ được phần nào. Nếu trời không có mưa sớm, chắc chắn cà phê sẽ bị ảnh hưởng năng suất”-anh Thắng chia sẻ.
Theo thống kê, trên địa bàn toàn huyện Ia Grai hiện có 13.863 ha cà phê, 365 ha hồ tiêu (đã trừ diện tích bị chết). Ngoài ra, vụ Đông Xuân 2018-2019, toàn huyện gieo trồng gần 1.400 ha lúa và 190 ha rau các loại. Trên địa bàn huyện hiện có 22 công trình hồ đập do huyện quản lý (9 hồ và 13 đập thủy lợi), đảm bảo tưới tiêu cho 730 ha cây trồng; 2 công trình thủy lợi do tỉnh quản lý (Công trình Thủy lợi Biển Hồ và Hồ chứa thủy lợi Ia Hrung) đảm bảo nguồn nước tưới cho 2.283 ha cây trồng. Như vậy, năng lực tưới của các công trình thủy lợi mới chỉ đáp ứng khoảng 3.013/15.818 ha cây trồng, tương ứng khoảng 20% diện tích.
Ông Nguyễn Đăng Lưu-Phó Đội trưởng Đội Quản lý Khai thác các công trình thủy lợi huyện Ia Grai-thông tin: Việc sản xuất tại các diện tích có công trình thủy lợi diễn ra khá thuận lợi bởi chủ động được nguồn nước tưới. Vào thời điểm đầu mùa khô, các công trình thủy lợi hầu hết đều tích đủ nước, cơ bản đáp ứng tốt nhu cầu sản xuất của người dân. Từ đầu tháng 4 trở đi, một số công trình thủy lợi như: hồ chứa Ia Rong, Ia Nâm, Ia Bă… gần như khô cạn. Tuy nhiên, thời điểm này, cà phê cơ bản đã bung hết hoa và đã có mưa nên không bị ảnh hưởng nhiều. “Đối với các khu vực còn lại, người dân chủ yếu dựa vào nguồn nước lấy từ khe suối, ao hồ tự nhiên. Nhiều nơi xa sông suối, ao hồ hoặc suối cạn nước vào mùa khô, người dân phải khoan giếng, múc hồ… để có nguồn nước tưới. Điều này làm tăng chi phí sản xuất, đồng thời việc múc hồ, khoan giếng tràn lan sẽ gây cạn kiệt nguồn nước ngầm”-ông Lưu nói.
Liên quan đến vấn đề này, ông Nguyễn Phùng Hưng-Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Ia Grai-cho biết thêm: Một số xã trên địa bàn huyện như: Ia Bă, Ia Hrung, Ia Sao, Ia Chía… nằm trong vùng trọng điểm khô hạn. Đối với vùng sản xuất chưa có công trình thủy lợi, huyện chỉ đạo các xã lên phương án ứng phó thời tiết khô hạn, thiếu nước tưới. Riêng những vùng xác định không đủ nước tưới ngay từ đầu vụ, huyện chỉ đạo nhân dân không gieo sạ lúa hoặc chuyển qua trồng các loại cây có khả năng chịu hạn. “Sản xuất nông nghiệp trong điều kiện chưa chủ động được nguồn nước sẽ rất khó khăn, nhất là trong tình hình biến đổi khí hậu diễn ra phức tạp như hiện nay. Trong khi đó, việc đầu tư các công trình thủy lợi đòi hỏi nguồn lực không hề nhỏ. Trước mắt, trong thời gian đến, chúng tôi khuyến khích nông dân đầu tư hệ thống tưới tiết kiệm để tận dụng tối đa nguồn nước tưới, tiết kiệm chi phí”-ông Hưng nhấn mạnh.
LÊ HÒA
