| Giao diện Tạp chí điện tử Tri thức trực tuyến. (Ảnh chụp màn hình) |
Thanh tra Bộ Thông tin và Truyền thông đã công bố kết luận thanh tra đột xuất việc chấp hành quy định pháp luật về báo chí đối với Tạp chí điện tử Tri thức trực tuyến (thuộc Hội Xuất bản Việt Nam).
Theo kết quả thanh tra, tạp chí thực hiện không đúng nội dung ghi trong giấy phép hoạt động báo chí. Cụ thể, tạp chí sử dụng hai tên miền news.zing.vn và zing.vn của Công ty cổ phần VNG mà không có trong giấy phép đã được cấp để trỏ về tên miền zingnews.vn là không thực hiện đúng quy định tại giấy phép đã được cấp và có nguy cơ gây mất an toàn, an ninh thông tin khi bị lợi dụng chiếm quyền tài khoản quản trị của 2 tên miền này để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.
Tạp chí sử dụng biểu tượng “Zing news” đặt phía trên cụm từ “Tạp chí Tri thức trực tuyến” không đúng với mẫu giao diện trong hồ sơ đề nghị cấp phép; thay đổi hình thức trình bày trên giao diện trang chủ của chuyên trang Tri thức cuộc sống không đúng với mẫu trình bày giao diện trang chủ kèm theo giấy phép, là không thực hiện đúng quy định tại khoản 3 Điều 20 Luật Báo chí năm 2016.
Mặc dù đã bị Cục Báo chí (Bộ Thông tin và Truyền thông) xử phạt vi phạm hành chính về hành vi thực hiện không đúng tôn chỉ, mục đích vào tháng 6/2022 nhưng tạp chí vẫn không có chuyển biến, tiếp tục để xảy ra tình trạng đăng tải nhiều tin bài không đúng tôn chỉ mục đích với tỷ lệ rất lớn (chiếm hơn 80% tổng số lượng tin bài, đặc biệt trong tháng 7/2022 tỷ lệ này lên tới 90,26%), trong đó có một số tin bài có nội dung sai sự thật, quy kết tội danh khi chưa có kết luận của tòa án, một số tin bài bị cơ quan chỉ đạo báo chí nhắc nhở, phê bình.
Theo đánh giá của thanh tra, vi phạm của tạp chí có mức độ tác động, ảnh hưởng lớn tới xã hội, tới nhiều lĩnh vực, tổ chức, cá nhân, xâm phạm trật tự, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực báo chí.
Cụ thể, tạp chí đã đăng tải thông tin sai sự thật trong 3 bài viết “Đến TP.HCM du lịch, chàng Tây dạy học rồi giữ xe mưu sinh giữa dịch”, "Người nhiễm nCoV tử vong trong tư thế treo cổ ở cửa hàng vàng bạc"; “Bắt tạm giam You Tuber Thánh khờ miền Tây”, là vi phạm quy định tại Khoản 8 Điều 9 Luật Báo chí 2016.
Tạp chí chấp hành không nghiêm chỉ đạo định hướng thông tin của cơ quan có thẩm quyền, mặc dù đã được lưu ý nhắc nhở nhiều lần bằng nhiều hình thức khác nhau, đặc biệt là những vấn đề liên quan đến công tác thông tin đối ngoại, có nguy cơ làm ảnh hưởng tiêu cực đến quan hệ đối ngoại của Việt Nam với các nước.
Tạp chí có dấu hiệu “báo hóa” tạp chí, “tư nhân hóa” trong hoạt động liên kết báo chí nằm trong Tiêu chí nhận diện “báo hóa” tạp chí, “báo hóa” trang thông tin điện tử tổng hợp, “báo hóa” mạng xã hội và biểu hiện “tư nhân hóa” báo chí, được ban hành kèm theo Quyết định số 1418/QĐ-BTTTT ngày 22/7/2022 của Bộ Thông tin và Truyền thông.
Tạp chí thực hiện nhiều nội dung mang tính thời sự, cập nhật đa dạng (có nhiều bài tường thuật, cập nhật trực tiếp) các vấn đề chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, đối ngoại, quốc phòng, thể thao… không đúng tính chất hoạt động của tạp chí.
Tạp chí để Công ty cổ phần VNG phát triển ứng dụng “zing.vn” và tổng hợp, khai thác tin bài trên trang zingnews.vn của tạp chí trong thời gian dài trong khi Công ty cổ phần VNG cũng chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp phép và tạp chí cũng không phát hiện, không biết việc này, cho thấy sự tùy tiện của đối tác liên kết trong việc thực hiện hợp đồng hợp tác với tạp chí.
Với những sai phạm như trên, Thanh tra Bộ Thông tin và Truyền thống đề nghị cơ quan chủ quản của Tạp chí điện tử Tri thức trực tuyến tăng cường công tác lãnh đạo, quản lý hoạt động của tạp chí: “Tuân thủ nghiêm chỉ đạo, định hướng kỷ luật thông tin và các văn bản chỉ đạo của cơ quan có thẩm quyền; Thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích, các nội dung ghi trong giấy phép, chấp hành nghiêm quy định của pháp luật về báo chí; Xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện khắc phục triệt để các tồn tại, vi phạm đã được chỉ ra tại Kết luận thanh tra, đặc biệt là các biểu hiện “báo hóa” tạp chí, “tư nhân hóa” trong hoạt động liên kết báo chí”.
Căn cứ tính chất, mức độ, nguyên nhân sai phạm, cơ quan chủ quản cần chỉ đạo, tổ chức kiểm điểm, xem xét làm rõ trách nhiệm, xử lý nghiêm các thiếu sót của tập thể, cá nhân có liên quan, nhất là trách nhiệm của Ban Biên tập, người đứng đầu tạp chí.
Đối với các nội dung nêu trên, thanh tra đề nghị Hội Xuất bản Việt Nam gửi báo cáo kết quả thực hiện về Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày nhận được Kết luận thanh tra.
Tạp chí Tri thức trực tuyến là một trong những cơ quan báo chí có số lượng độc giả truy cập nhiều (12-14 triệu lượt truy cập/ngày). Tạp chí có sức ảnh hưởng, tác động nhất định trong xã hội, đặc biệt là đối tượng thanh thiếu niên, tầng lớp độc giả trẻ. Tạp chí là một trong những cơ quan báo chí có nhiều nỗ lực trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động báo chí, từ quá trình thu thập thông tin, phân tích dữ liệu cho đến sản xuất nội dung và xuất bản tin, bài.
Tạp chí có những đóng góp trong việc thông tin, tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước, thông tin về hoạt động của Hội Xuất bản Việt Nam và các hoạt động trong lĩnh vực xuất bản.