(GLO)- Vốn dĩ biết tính mình dạo này hay… khóc khi xúc động nên tôi đã định sẽ mang cả 2 kính trắng và đen để đeo khi được thông báo là 6 giờ sáng 10-5 sẽ thả hoa tưởng niệm 64 chiến sĩ đã hy sinh ở đảo Gạc Ma. Nhưng luýnh quýnh thế nào mà tôi chỉ cầm máy ảnh và iPad.
Tàu neo ở vùng biển sát đảo Cô Lin, bằng mắt thường nhìn rất rõ và cũng không cách xa đảo Gạc Ma bao nhiêu. Sau khi thả hoa sẽ có 3 xuồng vào đảo chìm Cô Lin thăm. Tôi không có trong danh sách này nên yên phận trên tàu. Nơi đây 25 năm trước, 64 chiến sĩ Hải quân của ta đã bị sát hại. Họ phần lớn là chiến sĩ Công binh, trong tay chỉ có dụng cụ lao động, một số ít có súng bộ binh (tiểu liên), bên kia là tàu chiến đấu với pháo và các vũ khí hiện đại khác.
 |
| Tưởng niệm các liệt sĩ hy sinh vì biển đảo. |
Phải mấy năm sau, khi cái clip “vòng tròn bất tử” được ai đó tung lên mạng thì mọi người mới tường sự hy sinh dũng cảm của các chiến sĩ Hải quân Việt Nam và tội ác hèn hạ của đối phương. Một quân nhân được đào tạo cơ bản không bao giờ đối xử ác với tù binh hoặc với quân nhân đối phương khi họ không có vũ khí, khi họ ít hơn…
Ở đây, bằng sự áp đảo cả quân số và vũ khí, quân nhân nước ngoài đã thẳng tay xả đạn vào quân nhân Việt Nam, đối xử rất thô bạo khi họ bị bắt… Hôm nay, trên boong tàu HQ 996, Thiếu tướng Bùi Sĩ Trinh khi đọc một bài tưởng niệm rất xúc động… Hồi cái clip được tung lên, đã rất nhiều người không cầm được nước mắt, nhiều tiếng thét căm hờn bung ra.
Và cũng phải hơn 20 năm sau, sau rất nhiều cố gắng, một cuộc gặp mặt các cựu binh trận Gạc Ma mới được tổ chức bằng con đường xã hội hóa ở Đà Nẵng. Theo Dương Đình Hùng-Bí thư Đoàn trường Đại học Duy Tân thì hôm ấy cả hội trường đã òa lên khóc khi nghe một người lính sống sót…
Đảo Gạc Ma giờ quân nhân nước ngoài đang đóng. Họ xây một cái nhà y hệt một con tàu, tôi đã cố rum hết cỡ cái máy ảnh của mình để chụp hòn đảo thiêng liêng ấy. Nghe nói đối phương xây nó theo phương thẳng đứng, không thể tiếp cận từ bất cứ phía nào, trừ bằng trực thăng. Họ thay quân đổi quân bằng trực thăng, tiếp tế lương thực thực phẩm bằng trực thăng…
 |
| Ảnh: V.C.H |
Tôi đã nhiều lần đi cùng với các cựu chiến binh vào các nghĩa trang liệt sĩ, có lần trên xe đang tếu táo thế, nói đủ thứ chuyện trên rừng dưới bể, cười ngặt nghẽo, nhưng khi đến nghĩa trang, vì đã quá giờ, không tìm được quản trang nên cả đoàn leo rào vào. Khi một bác vừa thắp xong hương, kêu lên: Đồng đội ơi, không ai bảo ai, cả đoàn cùng bật khóc. Khóc rất to, như chưa bao giờ được khóc. Khóc như một sự dồn nén, sự thương xót nén vào tận cùng sự căm phẫn…
Hôm ấy khi cái giọng Thanh Hóa lại là lính Hải quân từ trẻ, vốn dĩ thường ngày đã khá to của Thiếu tướng Bùi Sĩ Trinh-Phó Chủ nhiệm Chính trị Quân chủng Hải quân bỗng như nghẹn lại khi đọc lời tưởng niệm, rất nhiều đôi vai đã rung lên, nhiều tiếng sụt sịt, nhiều bàn tay đưa lên chùi nước mắt. Tôi cố nén nhưng rồi nước mắt cứ chảy ra, lăn dài trên má, nhìn xung quanh thấy ai cũng thế.
Nhưng ấn tượng nhất là phóng viên Nguyễn Ngân của VTV. Cô này đứng ngay phía sau tôi, tức là sẽ là một trong 3 người một hàng đứng viếng, tôi đứng giữa, Ngân và một sinh viên nữ nữa hai bên. Thắp hương và khấn, thấy Ngân khấn khá lâu, sau đó thì… ra một góc boong tàu và khóc, khóc rất dữ dội và lâu. Khóc như khóc chính người thân của mình vừa mất đột ngột.
Nhiều người khóc, kể cả tôi, nhưng khóc như Ngân chỉ có một. Cả người rung lên, co rúm lại. Có lẽ nhiều người thấy cảnh này dù Ngân cố tình đứng nép vào một góc, có mấy cái thùng che chắn. Ai cũng tôn trọng nên để kệ cho cô khóc. Tôi kín đáo bấm mấy kiểu ảnh từ xa...
Thời gian gần đây nếu ai hay xem thời sự của VTV1 sẽ thấy có một cô phóng viên rất xông xáo, hôm nay vùng xa này, mai điểm cao khác và những vấn đề mà cô đưa ra đều rất nóng, được nhiều người quan tâm chứ không phải loại tin hiếu hỉ hội họp. Ngay cả những tin ở ngay Hà Nội nhưng nếu là cô làm nó cũng bắt người ta phải xem, từ cách tìm ra vấn đề diễn giải vấn đề và đứng ra dẫn trước ống kính đều rất ấn tượng.
 |
| Ảnh: V.C.H |
Cái tên đi liền là Nguyễn Ngân. Hôm lên tàu thấy trong danh sách có tên Nguyễn Thị Ngân, và lúc sau thì cái cô bé có bút danh Nguyễn Ngân xuất hiện. Bao giờ cũng ở tốp đi đầu, bao giờ lên đảo cũng thấy cô có ngay việc để làm, thoăn thoắt và quen thuộc…
Và hôm nay, một hình ảnh nữa của Nguyễn Ngân trong mắt tôi và một số người…
Hôm thả hoa tưởng niệm ấy, có mấy sự lạ. Một là trước đấy trời mưa, đúng lúc làm lễ, trời tạnh, sau đấy trời lại mưa. Hai là tối hôm trước, lúc tàu neo, rất nhiều cá xuất hiện, không phải chỉ cá heo, mà rất nhiều loại cá, đều nhìn khá rõ từ boong tàu chứng tỏ chúng ít nhất cũng phải bằng bắp đùi. Không ai câu cả, cá cứ tung tăng lượn hàng đàn dưới biển.
Và ba, sau khi thả bè hoa và đồ cúng xuống thì lập tức cả bát hương bùng bùng cháy. Có lẽ dưới lạnh lẽo hàng trăm thước nước, các chiến sĩ đã nhận được tấm lòng của những người trên tàu, dù là hoa và đồ cúng mang theo tàu từ đất liền, dù được các chiến sĩ Hải quân nâng niu bảo quản, nhưng hoa thì đã héo và chuối cũng đã thâm. Đau lòng lắm nhưng biết làm thế nào được.
Hôm làm lễ tưởng niệm và thả hoa ở nhà giàn DK1 lại một trận mưa nước mắt nữa.
Để có hệ thống nhà giàn vững chãi hôm nay, hàng chục cán bộ chiến sĩ đã anh dũng hy sinh, có những sự hy sinh nghe kể lại rất đau xót, nhưng cũng rất anh hùng, quả cảm, xả thân vì đồng đội, vì Tổ quốc…
Đến đảo Nam Yết, đảo Trường Sa… nơi có các nấm mồ của các liệt sĩ, lại nước mắt lăn dài khi thắp hương.
Mà các liệt sĩ Hải quân chúng tôi được thắp hương trong chuyến đi này toàn hy sinh trong thời bình. 64 liệt sĩ Gạc Ma thì bị kẻ thù sát hại. Các anh ở nhà giàn, ở các đảo thì hy sinh khi đang làm nhiệm vụ, không phải bị kẻ thù bắn, nhưng các anh hy sinh vì sóng, vì bão, vì biển khơi. Biển rất bao dung thân thiện, nhưng cũng đầy bất trắc, khôn lường. Biển có những bầy cá heo rất thân thiện với người, tôi quay được rất nhiều clip cá heo bơi theo tàu, nhảy múa khi người vỗ tay “yêu cầu”. Nhưng biển cũng có cá mập, những con cá mập hung hăng, dưới biển chúng luôn thiện chiến hơn người…
Dẫu muộn thì vẫn là nước mắt, dù không đánh đổi được cuộc sống, không làm sống lại được những cuộc đời, nhưng có thể, nước mắt vẫn làm ấm những trái tim đang đập và đã từng đập...
Văn Công Hùng
