Gia đình tôi đã chuyển ra ở phố mới, một khu đất được mở ra từ việc san lấp đất trũng và bạt đồi. Những ngôi nhà mới mọc lên với màu sơn tươi sáng, đường kẻ thẳng tắp, cột đèn tỏa chiếu ánh vàng trong đêm phủ sương của phố núi. Từ sớm thức dậy cho đến đêm muộn đều một nhịp bình lặng, mới mẻ, ngăn nắp nhưng buồn tẻ như thế. Đôi khi, tôi cũng mơ hồ, chẳng biết có phải vì phố chưa đủ thời gian để tạo ra sự ấm áp hay không.
Trong bữa cơm, bỗng mẹ tôi bảo: “Lâu rồi, không biết phố cũ giờ thế nào nhỉ?”. Tôi trả lời vu vơ cho qua bữa bởi cũng đã lâu lắm rồi tôi không ghé qua. Khu phố vừa ngoằn ngoèo, vừa gập ghềnh những ổ gà bởi con đường cũ đã đứt gãy sau bao tháng năm ròng rã “gánh” trên lưng những chuyến xe chở gỗ, chở vật liệu xây dựng. Thi thoảng, tôi vẫn nhận ra vài người trên phố ấy bởi bụi bặm bám trên áo, bùn đất bắn trên quần và giày dép của họ. Nếu phải nghe họ kể thì đến nẫu ruột bởi những chuyện đã cũ mèm theo thời gian… Tôi còn trẻ, tôi sợ phải đối diện với đơn sơ, thiếu thốn một thời, sợ đi về qua phố cũ tưởng như sợ bị giam cầm vào quá khứ nghèo khó.
| |
Minh họa: Huyền Trang |
Dường như ai cũng từng xa lánh một con đường như thế. Cho đến một ngày, con đường mới bị sạt lở sau trận lũ, người ta buộc phải đi lại con đường nhỏ, vòng vèo xưa kia. Lúc này, tôi mới biết nó đã được trải nhựa phẳng phiu, không còn những bụi bặm, gồ ghề, những chiếc xe chở đất đỏ. Sự trở lại này khiến tôi ngỡ ngàng. Vẫn còn đó cái khung cửa sổ màu xanh dương đầu phố, nơi một thời tôi đã từng ngước lên mỗi khi đi qua bởi hình bóng cô gái với đôi bím tóc. Một ngôi nhà ốp đá làm theo kiến trúc xưa gợi sự ấm áp, bền vững. Một quán tạp hóa nhỏ, người bán hàng thường bán những cuốn sách cũ, những tờ báo cũ nhưng có những bài rất đặc sắc. Trước khi bán, bà giáo già thường giảng giải về bài học của tư duy, của tuổi trẻ như lịch sử vùng đất này, dòng họ này, trong chiến tranh như thế nào…
Phố xưa có một cây cầu nhỏ, dòng suối lúc nào cũng trong mát, tôi từng thả những chiếc thuyền giấy xuống đó vào mỗi buổi trưa cho đến khi lớn lên và hiểu được rằng ước mơ nào cũng sẽ trôi dạt như chính số phận của mình. Chắc đã có nhiều đứa trẻ từng cả tin gửi ước mơ của mình như thế.
Con người sinh ra ai cũng muốn đi trên con đường ngắn nhất. Tôi cũng từng đi trên con đường này, nhưng rồi đã có một con đường khác ngắn hơn, thuận tiện hơn. Lúc trẻ, mọi sự lựa chọn đều dứt khoát, lạnh lùng, đến khi già đi ta mới thấy đôi khi hạnh phúc cũng cần thăng trầm, vòng vo, mất mát, thua thiệt… bởi chỉ có như thế mới tìm thấy bản thân mình.
Khi mùa nóng đã cận kề, bầu trời cao rộng, những hàng cây đã xanh um, nắng và tiếng chim gọi những ô cửa sổ mở ra phía con đường, tôi thấy con phố xưa càng thân thuộc. Hình như trên mỗi khúc cua, mỗi ô cửa kia đều gửi gắm một chút tâm hồn mình nơi này. Tôi tìm mình trên phố cũ, phố nhận ra tôi như đứa trẻ hôm nào.