Bức tranh panorama "Trận chiến Điện Biên Phủ" vừa được trao giải Nhất - Giải thưởng Hội Mỹ thuật và sẽ nhận Giải thưởng xuất sắc của Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam vào ngày 4.1. Tác phẩm được đánh giá là kỳ tích của nền mỹ thuật Việt Nam đương đại.
| Bức tranh panorama "Trận chiến Điện Biên Phủ" liên tiếp nhận được các giải thưởng cao. Ảnh: Văn Thành Chương |
Kỳ tích của nền Mỹ thuật Việt Nam
Bức tranh panorama ''Trận chiến Điện Biên Phủ’’ hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên. Đây là tác phẩm do Công ty Bảo tồn Di sản văn hóa tổ chức thực hiện.
Tác phẩm được thể hiện bằng chất liệu acrylic trên toan với sự tham gia sáng tác của gần 100 họa sĩ, trưởng nhóm tác giả là họa sĩ Nguyễn Văn Mạc – Giám đốc Công ty Bảo tồn Di sản văn hóa. Bức tranh panorama được thực hiện trong 2 năm 6 tháng.
“Trận chiến Điện Biên Phủ” có chiều dài 132m, cao hơn 9m cùng với phần mái vòm liền kề thể hiện mây trời đã tạo ra một bức tranh có diện tích bề mặt lên đến 3.250m² và được coi là một trong những tác phẩm mỹ thuật lớn nhất thế giới về đề tài chiến tranh. Tranh được được thể hiện lên toàn bộ bề mặt phía trong của tòa nhà hình trụ có đường kính 42m.
| Hình ảnh binh lính Pháp khi thất thủ tại Chiến trường Điện Biên. |
Toàn bộ bức tranh có hơn 4.500 nhân vật và khung cảnh núi rừng Tây Bắc được tái hiện một cách chân thực và sống động. Các giai đoạn của chiến dịch được thể hiện liên hoàn, kết hợp với các khối nổi và nhiều vật dụng trong chiến tranh được sắp đặt hợp lý đã tạo nên một không gian vừa thực lại vừa ảo gây ấn tượng mạnh với người xem.
Nội dung bức tranh được chia thành 4 trường đoạn: Toàn dân ra trận; Khúc dạo đầu hùng tráng; Cuộc đối đầu lịch sử và Chiến thắng Điện Biên. Tất cả các hình ảnh và sự kiện được xâu chuỗi, kết nối liền mạnh theo diễn biến của chiến dịch, tạo cho người xem một cái nhìn đầy đủ, trực quan và sinh động.
| Du khách tham quan bức tranh panorama tại Bảo tàng chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ. |
Theo đánh giá của ông Vi Kiến Thành - Cục trưởng Cục Điện ảnh, Phó chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam: “Trận chiến Điện Biên Phủ là tác phẩm nghệ thuật, hoành tráng về quy mô, ấn tượng về nghệ thuật, đem đến cho người xem cảm giác chân thực, sống động nhất về diễn biến của Chiến dịch Điện Biên Phủ”.
Còn ông Lương Xuân Đoàn - Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam thì nhận xét, đây là một kỳ tích đặc biệt, chưa từng có của nền mỹ thuật Việt Nam đương đại!
“Các nghệ sĩ còn rất trẻ đã tự tin chấp nhận những thách thức đầy áp lực để thể hiện khả năng nghề nghiệp khi đi ngược thời gian, tái hiện thành công trên nền lịch sử hào hùng và vĩ đại của dân tộc với Chiến thắng Điện Biên Phủ, chấn động địa cầu" - Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam nói.
Chia sẻ cảm xúc với Báo Lao Động khi tác phẩm liên tục đoạt các giải thưởng danh giá, họa sĩ Nguyễn Văn Mạc – trưởng nhóm tác giả cho biết: “Đây là một vinh dự rất lớn, là động lực để chúng tôi tiếp tục theo đuổi những để tài lịch sử có quy mô và giá trị để lại cho các thế hệ mai sau”.
| Bảo tàng chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ - nơi lưu giữ bức tranh. |
Hành trình 10 năm từ ý tưởng đến hiện thực
Trao đổi với phóng viên Báo Lao Động, bà Vũ Thị Tuyết Nga - Giám đốc Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ cho hay, ngay từ 10 năm trước, khi xây dựng Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, ý tưởng thực hiện bức tranh panorama đã được đưa vào trong thiết kế (giai đoạn 2 của công trình).
“Tuy nhiên, vào thời điểm đó ở nước ta chưa có cá nhân, tổ chức nào đủ năng lực thực hiện một bức tranh panorama có quy mô và kích thước lớn như vậy. Tỉnh Điện Biên cũng đã mời cả chuyên gia người Nga sang khảo sát và lên phương án nhưng bức tranh vẫn không được thực hiện” – Bà Nga nói.
Năm 2014, Công ty Bảo tồn Di sản văn hóa đã đề xuất phương án, xây dựng đề cương và phác thảo ý tưởng. Sau nhiều lần vẽ, chỉnh sửa, phác thảo đã được đưa ra hội đồng nghệ thuật gồm các chuyên gia mỹ thuật hàng đầu của Việt Nam phân tích, đánh giá; Tổ chức hội thảo với sự tham gia của nhiều cựu chiến binh Điện Biên Phủ, các nhà sử học và nhà báo cùng đóng góp ý kiến.
| Khung cảnh hùng vĩ của núi rừng Tây Bắc được tái hiện trong trường đoạn “Toàn dân ra trận“. |
Đến năm 2018 thì phương án thực hiện bức tranh mới được phê duyệt và đến tháng 11.2019 những nét vẽ đầu tiên của bức tranh “Trận chiến Điện Biên Phủ” mới được triển khai.
Theo họa sĩ Nguyễn Văn Mạc – trưởng nhóm tác giả, để thực hiện đề cương về nội dung bức tranh, Công ty Bảo tồn Di sản văn hóa đã mời các chuyên gia trong nhiều lĩnh vực như: Lịch sử, quân sự, mỹ thuật; các nhà văn, nhà báo, nhà biên kịch, đạo diễn, nhà điêu khắc tham gia tư vấn.
Trong quá trình nghiên cứu, thu thập tranh ảnh, phim tư liệu lịch sử, từ năm 2014 đến năm 2017, Công ty cũng đã cử các hàng chục họa sĩ đi nhiều nơi như: Thư viện Quốc gia, các Trung tâm lưu trữ quốc gia, Bảo tàng lịch sử quân sự Việt Nam, Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ...
| Hình ảnh sống động của binh lính 2 bên trong hầm trú ẩn. |
“Đặc biệt, chúng tôi cũng đi nhiều nơi để tìm gặp các cựu chiến binh, đến nhiều gia đình có thân nhân hi sinh trong Chiến dịch Điện Biên Phủ để thu thập thông tin, hình ảnh, đặc biệt là chân dung các cựu chiến binh, anh hùng liệt sĩ giai đoạn tham gia chiến dịch. Do đó, phần lớn chân dung các “Chiến sĩ Điện Biên” xuất hiện trong tác phẩm này là nhân vật có thật!” – ông Nguyễn Văn Mạc xúc động nói.
https://laodong.vn/van-hoa-giai-tri/tranh-panorama-tran-chien-dien-bien-phu-ky-tich-cua-my-thuat-viet-nam-1134009.ldo
Theo VĂN THÀNH CHƯƠNG (LĐO)