Từ một chuyến đi

Lần đầu tham dự trại sáng tác của Tạp chí Văn nghệ Quân đội. Lần đầu đến Ninh Bình. Chỉ chừng ấy thôi cũng đủ khiến cho chuyến đi này đáng quý với tôi. Cuộc gặp gỡ trọn vẹn đến mức không ai dám mang về một niềm tiếc nuối. Ninh Bình với cố đô Hoa Lư từ lâu đã trở thành một chương khúc trong sử sách. Hơn 20 tác giả từ 3 miền đất nước hội tụ về đây để hiểu rằng, sử sách luôn mở ra chứ không bao giờ khép lại. Trong niềm vui chung đó, hẳn mỗi người đều góp nhặt cho mình chút riêng tư. Còn tôi, sau chuyến đi này, lại có thêm những hình dung tươi mới về cuộc đời.

Tôi nhớ mình từng rảo bước cùng người thương binh già dưới chân núi Thúy, ở ngã ba nơi sông Vân đổ vào sông Đáy. Chỉ còn một cánh tay và nửa đời còn lại, ông nói chuyện xưa như đã “nằm lòng”. Tôi nhớ đoàn tàu ra Bắc không còn mang dư cảm của biệt ly trong buổi chiều đứng ở chùa Non Nước nhìn ra đồng bãi nằm im. Nhớ cả mái đền thấp tự ngàn năm để người biết cúi đầu trước khi vào dâng lễ. Người ta bảo kỷ niệm buồn bao giờ cũng mạnh mẽ hơn vì chúng bao trùm lên tất cả. Nhưng chẳng thể chối bỏ rằng, kỷ niệm vui cũng có cái hay riêng. Để khi rời đi, tôi vẫn chưa kịp trả lời câu hỏi của chính mình: “Vãn hội chùa, em có ở lại không/Đi qua ngày sông với con đò luống tuổi/Thôn xóm còn tiếng cười/Hàng cau còn óng/Chỉ sông vẫn buồn như lần nhòa với biển/Quên mất tên xưa”.

Cuộc hội ngộ gần như trọn vẹn trong cả phút chia tay dù nụ cười không giấu được nước mắt. Gặp gỡ lần này nối rừng với biển, nối đồng bằng với trung du. Người với người hòa vào nhau trong lời thơ, câu tuồng cổ mang từ quê cha đất mẹ. Cái nắm tay trao những ân cần như thể “Điều chưa nói thì bàn tay đã nói” (Lưu Quang Vũ), khó lòng quên được. Tôi dần trưởng thành sau mỗi chuyến đi. Thấy mình kiệm lời hơn nhưng cũng rộng lòng hơn. Biết mình nợ cuộc đời trong từng niềm vui nhỏ. “Năm tháng chỉ vừa đủ cho một đời sống”, huống hồ là một chuyến đi. Những gì muốn nói luôn dài hơn thời hạn cho phép. Vậy nên, niềm xúc động dịu ngọt vừa qua, xin cất lại trong tâm trí của một người ham rong ruổi.

Tôi đi để không lặp lại chính mình trong những bài thơ. Sách vở và cuộc sống luôn cần cho người viết, dẫu đường dài hay đường ngắn. Nhưng đi xa tới đâu rồi cũng muốn trở về, bởi núi đồi trong tôi gần như là hơi thở. Cứ qua thêm một vùng đất, hiểu thêm một con người, chúng ta lại càng phải thương chính nơi mình được sinh ra và khôn lớn. Và cũng vì biết hổ thẹn khi đứng trước một người Ninh Bình am hiểu về bề dày văn hóa-lịch sử của quê hương mà tôi lại càng nung nấu ý nghĩ phải tìm hiểu thật nghiêm túc về Tây Nguyên. Nơi mẹ cha gặp gỡ. Nơi tôi viết bài thơ đầu tiên giữa những sáng-tối cuộc đời.

Mỗi chuyến đi là một giấc mơ. Tôi tin, sẽ luôn có “giấc mơ ban ngày theo ta” nếu trái tim còn ước vọng. Những buổi sáng sót lại của kỳ nghỉ hè, tôi cuộn mình trong dư âm. Kỷ niệm ắp dần lên khi nỗi nhớ vơi đi. Ngày tháng băng băng đi tới nhưng chúng không bỏ quên lời hẹn. Chỉ một tích tắc nhẹ nhàng là đến được ngày mai…