Trong bài diễn văn đọc tối 30-5 tại Hội nghị an ninh châu Á đang được tổ chức ở Singapore, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã lên tiếng chỉ trích các hành động đơn phương gây căng thẳng của Trung Quốc, đồng thời bày tỏ sự ủng hộ đối với cách hành xử của Việt Nam và Philippines.
| Một phiên họp trong khuôn khổ Đối thoại Shangri-la 2014. |
Trong bài diễn văn, Thủ tướng Abe cho rằng, một điều đáng tiếc hiện nay là nhiều thành quả tăng trưởng kinh tế của khu vực châu Á lại đang được dùng vào việc tăng cường quân bị, mua bán vũ khí. Thủ tướng Abe đã ám chỉ Trung Quốc và CHDCND Triều Tiên là nguyên nhân chính gây ra bất ổn khi ông tuyên bố châu Á đang chứng kiến những thử nghiệm nhằm thay đổi hiện trạng dựa trên sức mạnh hay đe dọa sử dụng vũ khí hủy diệt hàng loạt.
Trước những hành động gây hấn liên tiếp của Trung Quốc ở Biển Đông và biển Hoa Đông, Thủ tướng Abe nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tuân thủ luật pháp quốc tế và đưa ra 3 nguyên tắc giải quyết căng thẳng.
Thủ tướng Abe nói: “Động thái nhằm thay đổi hiện trạng bằng những việc đã rồi là đối tượng phải chịu sự chỉ trích mạnh mẽ. Tôi nghĩ rằng, chúng ta phải tuân thủ triệt để 3 nguyên tắc bao gồm: phải đưa ra đòi hỏi chủ quyền chính xác căn cứ theo luật pháp quốc tế, không được sử dụng sức mạnh và cưỡng ép để thực hiện đòi hỏi chủ quyền, các tranh chấp phải được giải quyết một cách hòa bình”.
Thủ tướng Abe công khai ủng hộ cách ứng xử của Việt Nam và Philippines trong căng thẳng hiện nay với Trung Quốc.
“Chính phủ Nhật Bản ủng hộ mạnh mẽ nỗ lực của Philippines trong việc yêu cầu giải quyết tranh chấp trên Biển Đông theo 3 nguyên tắc này. Chính phủ Nhật Bản cũng ủng hộ chủ trương của Việt Nam giải quyết vấn đề thông qua đối thoại”-ông Abe nhấn mạnh.
Thủ tướng Abe lên tiếng yêu cầu Trung Quốc kiềm chế và cho rằng bây giờ chính là lúc các nước liên quan cần cùng nhau cam kết mạnh mẽ không thực hiện các hành động đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng.
Thủ tướng Abe cũng cam kết hỗ trợ các nước ASEAN trong nỗ lực đảm bảo an ninh trên biển, trên không, cũng như duy trì tự do hàng hải và hàng không trên Biển Đông, đồng thời bày tỏ hy vọng một Bộ Quy tắc ứng xử có hiệu lực thực sự trên Biển Đông sẽ sớm được ASEAN và Trung Quốc xây dựng.
Liên quan đến vụ áp sát gần đây giữa máy bay chiến đấu của Trung Quốc và máy bay do thám của Nhật Bản trên biển Hoa Đông, Thủ tướng Abe kêu gọi Trung Quốc thảo luận về việc xây dựng một cơ chế liên lạc trên biển và trên không nhằm phòng tránh các sự cố không kiểm soát được. Ông cũng đề nghị nâng cao vai trò của Hội nghị thượng đỉnh Đông Á vốn có sự tham gia của các nước liên quan như ASEAN, Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc nhằm thảo luận về việc hạn chế chạy đua vũ trang và minh bạch hóa ngân sách quốc phòng.
Hội nghị an ninh châu Á lần này được coi là cơ hội để Thủ tướng Abe giải thích về nỗ lực của mình trong việc nới lỏng những giới hạn của bản Hiến pháp hòa bình của nước này vốn không cho phép lực lượng phòng vệ Nhật Bản chiến đấu ở nước ngoài. Ông Abe khẳng định với việc cho phép sử dụng quyền phòng vệ tập thể, Nhật Bản mong muốn đóng góp tích cực hơn nữa cho hòa bình thế giới.
Theo VOV