Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long ngày 25-6 đã nói nên sử dụng luật pháp quốc tế để giải quyết các tranh cãi về lãnh hải và lãnh thổ ở biển Đông, chứ không phải quan niệm “mạnh được yếu thua”.
| Ông Lý Hiển Long (trái) và Tổng thống Mỹ Barack Obama |
Ông Lý đưa ra nhận xét trên khi trả lời một câu hỏi về những động thái đơn phương thúc đẩy các tuyên bố chủ quyền vô lý của Trung Quốc ở biển Đông, gây ra va chạm và lo lắng ở các nước láng giềng Đông Nam Á.
Singapore không có tuyên bố chủ quyền ở biển Đông, nhưng ủng hộ các nỗ lực của ASEAN trong việc thương lượng với Trung Quốc xác lập một bộ quy tắc ứng xử để quản trị và giải quyết những tranh cãi về lãnh thổ, vốn đang làm gia tăng căng thẳng trong khu vực.
“Từ quan điểm của một quốc gia phải sống sót trong hệ thống quốc tế có cả các nước lớn và các nước nhỏ, kết quả của một tiến trình không thể được định đoạt bằng nguyên tắc mạnh được yếu thua”-ông Lý nói với Hội đồng đối ngoại Mỹ trong một chuyến thăm tới Washington.
“Tôi cho rằng luật pháp quốc tế phải có vai trò lớn giải quyết các tranh chấp”. Ông Lý ca ngợi Mỹ vì nhất quán trong việc theo đuổi các nguyên tắc đó.
Ông nói Trung Quốc hẳn đã chứng kiến nhiều cường quốc trong lịch sử tìm cách trỗi dậy bằng “sức mạnh” để rồi sụp đổ. Ông nói Trung Quốc “cần cố gắng tránh sai lầm tương tự”.
Cũng trong bài phát biểu, ông hối thúc Nhật Bản và các nước láng giềng gác lại chuyện quá khứ thời thế chiến thứ hai.
“Một trong những lý do Nhật Bản gặp trục trặc trong quan hệ không chỉ với Trung Quốc, mà với cả Hàn Quốc, là vì việc cứ giở đi giở lại những vấn đề từ thời thế chiến thứ hai và trước đó, những vấn đề lẽ ra phải được cho yên nghỉ như ở châu Âu sau cuộc chiến”-ông Lý nói.
Ông cũng nói di sản của cuộc chiến là một vấn đề với Hàn Quốc và Trung Quốc. “Họ (Nhật Bản) không thể một mình làm chuyện đó. Một tay không vỗ nên tiếng, nên cần cả Trung Quốc và Hàn Quốc”-ông Lý nói. “Trừ khi có thể để thế chiến thứ hai lại sau lưng, không mở ra những vấn đề về phụ nữ làm nô lệ tình dục, chiến tranh xâm lược hay những điều tồi tệ khác”.
Ngày 24-6, các cuộc biểu tình đã nổ ra ở Hàn Quốc và Trung Quốc phản đối Tokyo xem xét lại một lời xin lỗi năm 1993 với các phụ nữ bị quân đội Nhật Bản xâm hại tình dục thời chiến tranh.
Theo Tuoitre