Cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2018 của Mỹ đang tiến sát nút, trong khi các thành viên đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ vẫn tích cực tranh giành quyền kiểm soát lưỡng viện Quốc hội.
 |
Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Seattlepi
Sử dụng phiếu bầu phổ thông
Cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ Mỹ sử dụng phiếu bầu phổ thông, thay vì lá phiếu của đại cử tri đoàn như cuộc bầu cử tổng thống.
Trong khi các cuộc bầu cử giữa nhiệm kì thường thu hút số cử tri đi bầu thấp hơn so với cuộc bầu cử Tổng thống, thì một nghiên cứu mới đây đã cho thấy số cử tri đi bầu sớm năm nay có dấu hiệu gia tăng đáng kể.
Theo Trung tâm Nghiên cứu Pew, một nửa số cử tri đăng kí đi bầu tỏ ra hào hứng hơn đối với cuộc bầu cử năm 2018 so với các năm trước đó. Và số cử tri đi bầu sớm trong cuộc bỏ phiếu sơ bộ tại 31 tiểu bang đã có dấu hiệu gia tăng.
Sự tham gia tích cực của các cử tri là dấu hiệu cho thấy tính quyết liệt của cuộc bầu cử giữa nhiệm kì năm nay.
Đảng Dân chủ hiện đang tích cực cạnh tranh để giành quyền kiểm soát Hạ viện, trong khi cơ hội giành quyền kiểm soát Thượng viện của đảng này khá thấp.
Kết quả của cuộc bầu cử có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với tương lai của chính quyền Tổng thống Trump, cũng như đối với chương trình nghị sự trong thời gian tới của lưỡng đảng.
Cuộc bầu cử diễn ra như thế nào?
Cuộc bầu cử giữa kỳ, đúng theo tên gọi, diễn ra vào thời điểm sau 2 năm đầu nhiệm kỳ của tổng thống.
Năm 2018, tại Thượng viện Mỹ sẽ có 35 ghế trong tổng số 100 ghế sẽ được bầu lại.
Cụ thể, đảng Cộng hòa hiện có 51 ghế tại Thượng viện thì 9 ghế sẽ phải bầu lại. Đảng Dân chủ có 47 ghế thì có tới 26 ghế phải bầu lại. Hai ghế còn lại của Thượng viện thuộc về 2 nghị sĩ không đảng phái.
Tại Hạ viện, toàn bộ các nghị sĩ sẽ được bầu lại, với con số lên tới 435 người.
Sự khác biệt giữa số ghế bầu ở Thượng viện và Hạ viện xuất phát từ việc nhiệm kỳ của hạ nghị sĩ chỉ là 2 năm, còn thượng nghị sĩ là 6 năm.
Mỗi đảng cần sở hữu ít nhất 51 ghế để kiểm soát Thượng viện và 218 ghế để kiểm soát Hạ viện.
Năm nay, cuộc bầu cử giữa nhiệm kì Mỹ được tổ chức vào thứ Ba, ngày 6/11.
Ngoài bầu lưỡng viện Quốc hội, trong kỳ bầu cử 2018, cử tri cũng sẽ bỏ phiếu bầu 39 thống đốc bang và thị trưởng của nhiều thành phố.
Bao giờ công bố kết quả?
Hầu hết các điểm bỏ phiếu sẽ đóng cửa trong khoảng từ 19h đến 23h ngày 6/11 giờ miền Đông nước Mỹ (tức 7h đến 11h ngày 7/11 theo giờ Việt Nam).
Điểm bỏ phiếu tại Alaska và Hawaii có thể sẽ đóng cửa muộn hơn, lúc 0h ngày 7/11 (giờ ET, tức 12h ngày 7/11, theo giờ Việt Nam).
Kết quả bỏ phiếu sẽ được công bố khá sớm. Dự kiến sớm nhất vào đầu giờ sáng ngày 7/11 (giờ ET, tức đầu giờ chiều ngày 7/11, giờ Việt Nam).
Bầu cử giữa nhiệm kì có ý nghĩa gì với chính trị Mỹ?
Cuộc bầu cử giữa nhiệm kì có đến bối cảnh chính trị chung của Mỹ.
Cụ thể, các lá phiếu của cử tri sẽ quyết định đảng nào nắm quyền kiểm soát Hạ viện và Thượng viện, từ đó định hình chính sách của Mỹ trong hai năm tiếp theo của nhiệm kì tổng thống.
Tuy nhiên, lịch sử cho thấy đảng của tổng thống cầm quyền rất ít khi thắng cuộc bầu cử giữa kỳ. Năm 2010, đảng Dân chủ của ông Obama mất tới 63 ghế ở Hạ viện và 6 ghế Thượng viện.
Một số chương trình nghị sự của Tổng thống Trump có thể sẽ được hồi sinh nếu đảng Cộng hòa giành quyền kiểm soát lưỡng viện Quốc hội. Ví dụ, ông Trump từng hứa sẽ bãi bỏ và thay thế Obamacare, nhưng các thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa đã thất bại trong việc này hồi năm ngoái.
Ngược lại, nếu đảng Dân chủ giành đa số số ghế tại quốc hội, thì chính quyền Tổng thống Trump sẽ phải đối mặt với không ít khó khăn khi muốn ban hành các quyết sách mới. Đặc biệt, đảng Dân chủ cũng có thể sẽ nhân cơ hội này tiến hành các thủ tục tố tụng chống lại Tổng thống Trump – điều mà ông vô cùng muốn tránh.
Minh Hạnh (Tiền Phong/Theo Independent, The Guardian)
