(GLO)- Năm 1999, Đại hội đồng Liên Hợp quốc đã ra nghị quyết công nhận Đại lễ Phật đản hàng năm “là một lễ hội văn hóa, tôn giáo quốc tế của Liên Hợp quốc” và sẽ được tổ chức luân phiên tại trụ sở chính của Liên Hợp quốc ở New York (Hợp chủng quốc Hoa Kỳ), cùng các trung tâm của Liên Hợp quốc và các nước Phật giáo trên toàn thế giới. Đại lễ Phật đản Liên Hợp quốc (còn gọi là Đại lễ Vesak) mang ý nghĩa “Tam hợp”, kỷ niệm 3 sự kiện thiêng liêng là Đức Phật Thích Ca Đản sinh, Thành đạo và nhập Niết-bàn. Năm 2019 là lần thứ ba Đại lễ Vesak được tổ chức tại Việt Nam.
Phật giáo thế giới và đại lễ Vesak
Vào năm 2000, Đại lễ Vesak đầu tiên được long trọng tổ chức tại Trụ sở của Liên Hợp quốc với sự tham gia của các truyền thống tông môn, pháp phái Phật giáo thuộc 34 quốc gia. Theo quy định của Liên Hợp quốc, từ năm 2000 trở đi các nước có đạo Phật đều có thể đăng cai tổ chức Đại lễ Vesak tại nước mình, theo cam kết và thực hiện các quy định của Liên Hợp quốc. Tính đến kỳ Đại lễ Phật đản năm trước (Phật lịch 2562-dương lịch 2018), cộng đồng Phật giáo thế giới đã tổ chức thành công 15 lần Đại lễ Vesak, trong đó có khoảng 10 lần tổ chức dưới sự bảo trợ của Chính phủ Hoàng gia Thái Lan và sự chứng minh của Giáo hội Phật giáo Thái Lan. Ủy ban Tổ chức Quốc tế Đại lễ Vessak Liên Hợp quốc đã trở thành tổ chức trực thuộc Ủy ban Kinh tế-Xã hội của Liên Hợp quốc từ năm 2013. Sự kiện trọng đại này được cộng đồng Phật giáo thế giới xem là cơ hội quý báu để truyền bá thông điệp từ bi, trí tuệ, hòa bình, bất bạo động của Đức Phật trên toàn thế giới.
 |
| Nghi lễ rước Phật trong Đại Lễ Phật đản tại Gia Lai. Ảnh: Thanh Nhật |
Riêng đối với Việt Nam, năm 2008 là lần đầu tiên Chính phủ Việt Nam đăng cai, chủ trì tổ chức Đại lễ Vesak Liên Hợp quốc, với sự phối hợp của Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Năm 2014, Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam đăng cai tổ chức Đại lễ này từ nguồn kinh phí xã hội hóa với sự hướng dẫn và giúp đỡ của Chính phủ. Thành công của 2 lần Đại lễ trên đã để lại nhiều ấn tượng tốt đẹp trong lòng bạn bè quốc tế, được thế giới đánh giá cao. Năm 2019 này, được sự chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam và Ủy ban tổ chức Quốc tế Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc (ICDV), Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam tiếp tục đăng cai tổ chức Đại lễ Phật đản Vesak Liên Hợp Quốc lần thứ 16 tại Việt Nam. Đại lễ Vesak 2019 có số lượng khách mời quốc tế khoảng hơn 1.600 đại biểu đến từ 112 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có các nhà nghiên cứu, các giáo sư, tiến sĩ, học giả trong và ngoài nước. Trong nước có khoảng 1.500 đại biểu tham dự. Ngoài ra, mỗi ngày còn có khoảng 10.000 người về tham dự các hoạt động trong khuôn khổ của Đại lễ.
Thông bạch do Hòa Thượng Thích Thiện Nhơn-Chủ tịch Hội đồng Trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam về tổ chức Đại lễ Phật đản Vesak 2019 nêu rõ: Đại lễ có chủ đề “Cách tiếp cận của Phật giáo về sự lãnh đạo toàn cầu và trách nhiệm cùng chia sẻ vì xã hội bền vững”. Đồng thời trong khuôn khổ Đại lễ còn có 5 Hội thảo với các chủ đề: Sự lãnh đạo có chánh niệm vì hòa bình bền vững; Cách tiếp cận của Phật giáo về gia đình hòa hợp, chăm sóc sức khỏe và xã hội bền vững; Cách tiếp cận của Phật giáo về giáo dục và đạo đức toàn cầu; Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và giáo dục Phật giáo; Cách tiếp cận của Phật giáo về tiêu thụ có trách nhiệm và phát triển bền vững.
Bên cạnh đó, Thông bạch còn nhấn mạnh: Đại lễ Phật đản năm nay trên cả nước được tổ chức từ đầu tháng 4 đến rằm tháng 4 năm Kỷ Hợi. Riêng Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam đăng cai tổ chức Đại lễ Phật đản Vesak Liên Hợp Quốc lần thứ 16 từ ngày 12 đến 14-5-2019 tại Trung tâm Văn hóa Phật giáo Tam Chúc, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam. Trong chương trình Đại lễ chính thức có phần tuyên đọc Thông điệp của Đức Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam, phát biểu của Chủ tịch Ủy ban Tổ chức Vesak Quốc tế 2019, phát biểu của lãnh đạo Đảng và Nhà nước Việt Nam, tuyên đọc thông điệp của Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc, cùng phát biểu của lãnh đạo một số quốc gia và phần thuyết trình của lãnh đạo Phật giáo nhiều nước trên thế giới. Kết thúc Vesak 2019 là bản tuyên bố của Đại lễ Vesak 2019 tại Việt Nam, nghi thức chuyển giao đăng cai Vesak 2020…
 |
| Xe hoa mừng Phật đản tại Gia Lai. Ảnh: Thanh Nhật |
Cơ hội nâng tầm vị thế quốc gia
Đề cập về ý nghĩa của Đại lễ Vesak 2019 tại Việt Nam, Hoà thượng Thích Trí Thạnh-Ủy viên Hội đồng Chứng minh Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam cho biết: “Về phương diện văn hoá, Đại lễ Vesak là ngày quốc tế của Liên Hợp Quốc về tôn giáo. Do vậy trong Đại lễ có nhiều hoạt động như triển lãm văn hoá Phật giáo và văn hoá Việt Nam, giao lưu biểu diễn nghệ thuật truyền thống và Quốc tế, hội chợ văn hoá và ẩm thực, diễu hành xe hoa từ thành phố Phủ Lý về chùa Tam Chúc, trang hoàng cờ phướn Phật giáo, lồng đèn, hoa đăng, tạo sự hoành tráng của một lễ hội đa sắc màu, hội tụ nhiều bản sắc văn hoá của các nước trên thế giới. Riêng về phương diện tín ngưỡng, Đại lễ Vesak là sự tập hợp đông đảo những người có cùng đức tin vào Phật giáo, phần khoá lễ Phật đản, phần Lễ hội hoa đăng, nghi lễ cầu quốc thái dân an, thế giới hòa bình…”.
Tiến sỹ, Hoà Thượng Thích Tâm Tường-Hiệu trưởng Trường Trung cấp Phật học tỉnh Gia Lai-một nhà nghiên cứu có khá nhiều công trình viết về Phật giáo khẳng định: “Các chủ đề hội thảo khoa học tại Đại lễ Vesak 2019 tiếp tục cho thấy sự đóng góp của đất nước và Phật giáo Việt Nam về các giá trị được Liên Hợp Quốc quan tâm, đóng góp của Phật giáo cho đời sống nhân loại trong môi trường hội nhập toàn cầu. Đồng thời là dịp để các phật tử tôn vinh, vận dụng và lan tỏa những giá trị nhân văn của giáo lý Phật giáo trong xã hội ngày nay, góp phần thực hiện thành công các mục tiêu thiên niên kỷ của Liên hiệp quốc...”.
 |
| Tăng ni và phật tử tham dự Đại Lễ Phật đản. Ảnh: Thanh Nhật |
Dưới góc nhìn du lịch văn hóa tâm linh, đây cũng là dịp quảng bá hình ảnh khu du lịch tâm linh Tam Chúc mang tầm vóc quốc tế, cũng như giới thiệu các tour lịch chính thức trong Đại lễ, trước và sau Đại lễ, các hoạt động hội chợ văn hoá-ẩm thực và âm nhạc tổng hợp được tổ chức tại tại Khu du lịch Tam Chúc, tham quan một số tỉnh, thành phố gần khu vực tỉnh Hà Nam nơi diễn ra Đại lễ… Hoạt động này vừa đề cao giá trị Đại lễ vừa quảng bá hình ảnh đất nước Việt Nam thanh bình, tươi đẹp và thân thiện đối với thế giới. Đó cũng là dịp góp phần phát triển du lịch và thu hút đầu tư kinh tế vào Việt Nam, để Việt Nam trở thành điểm đến của du khách Quốc tế từ hình ảnh đẹp mà Việt Nam tạo được qua Đại lễ Vesak 2019.
Thượng tọa Thích Từ Vân-Ủy viên Hội đồng Trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Trưởng ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Gia Lai nhận định: “Không chỉ là một lễ hội văn hoá tôn giáo mang tầm vóc quốc tế, Đại lễ Phật đản Vesak 2019 còn là là sự kiện đối ngoại quan trọng, cho thấy sự lớn mạnh của Giáo hội Phật giáo Việt Nam trong quan hệ mở rộng với Phật giáo thế giới, góp phần nâng cao vai trò của Phật giáo Việt Nam trong hội nhập quốc tế, cũng như khẳng định hình ảnh về một nước Việt Nam yêu chuộng hoà bình, hữu nghị, hợp tác cùng tiến bộ-Việt Nam sẵn sàng là bạn, là đối tác tin cậy của các nước trong cộng đồng quốc tế”.
Đồng thời Thượng tọa cũng nhấn mạnh: “Đại lễ còn là bằng chứng sinh động tiếp tục khẳng định về chính sách tự do tín ngưỡng tôn giáo, đại đoàn kết tôn giáo và đoàn kết dân tộc ở nước ta, tiếp tục vun đắp thêm cho vị thế của đất nước Việt Nam nói chung và Phật giáo Việt Nam nói riêng đối với việc thực hiện thành tựu các mục tiêu thiên niên kỷ của Liên Hợp Quốc, góp phần đoàn kết các quốc gia, dân tộc vì mục tiêu chung xây dựng thế giới hoà bình, an lạc và phát triển. Đó là những giá trị lớn lao cho sự thành công của kỳ Đại lễ Phật đản Vesak 2019 này”.
Thanh Nhật
