Đó cũng là hoạt động thể hiện tự chủ trong văn hóa cần được khuyến khích nên làm.
Tuy nhiên, bên cạnh những giá trị truyền thống, tích cực, lễ hội đầu xuân cũng như những nghi lễ cúng kiếng dịp này còn nhiều vấn đề cần được quan tâm, giải quyết để tránh những nỗi lo lắng, buồn chán, phiền hà không đáng có.
Câu chuyện năm nào cũng được nhiều người nhắc đến là các thực hành tín ngưỡng của một bộ phận người mê tín, lệ thuộc vào những nghi lễ cúng bái cầu kỳ, xa hoa, lãng phí tiền của và công sức. Có nhiều nơi cảnh người dân chen chúc dâng đồ lễ, dâng sớ, cảnh vái lạy trong không gian chật chội dẫn đến hình ảnh xấu xí, hỗn loạn, mất đi vẻ đẹp của nghi lễ, mất đi nét trang nghiêm của lễ hội và các di tích.
Vài năm nay, đặc biệt sau đại dịch Covid-19, đã có nhiều người thay đổi thói quen với việc đi lễ đầu năm. Việc cúng bái quá mức đã giảm bớt, thay vào đó họ đặt niềm tin và lấy điểm tựa tinh thần vào chính mình nhiều hơn, chứ không mong cầu, chạy theo đám đông bên ngoài. Lễ lạt vào dịp đầu năm là một nét đẹp văn hóa tinh thần. Tuy nhiên, mọi thứ phải ở mức phù hợp với những phong tục truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Việc cúng lễ cần được thực hiện một cách văn minh, thể hiện lòng thành kính và sự tôn trọng đối với các vị thần linh và niềm tin tín ngưỡng.
Lễ vật đơn giản, thành tâm, không cần quá cầu kỳ, đắt tiền. Khuyến khích sử dụng lễ vật truyền thống như hương, hoa, quả, bánh kẹo theo vùng miền... Người đi lễ ăn mặc lịch sự, gọn gàng, trang phục thể hiện sự tôn trọng đối với nơi linh thiêng. Tránh mặc những trang phục hở hang, lòe loẹt gây phản cảm. Tất cả cùng giữ gìn trật tự chung, không chen lấn, xô đẩy.
Giữ gìn vệ sinh, không xả rác bừa bãi, phá hoại môi trường. Nên đi lễ theo nhóm hoặc cùng gia đình để cùng cầu mong những điều tốt đẹp cho bản thân, gia đình, người thân và cộng đồng. Tránh cầu mong những điều viển vông hoặc những điều có hại cho người khác. Việc đi lễ đầu năm không được phụ thuộc vào lời bói toán.
Quan trọng hơn hết, người đi lễ đầu xuân cần có sự am hiểu về nguồn gốc hình thành và cách thực hành nghi lễ. Thay vì đi theo đám đông để cầu này, xin nọ thì hãy dành thời gian để tìm hiểu về ý nghĩa của nghi lễ, lễ hội, về những giá trị văn hóa truyền thống được lưu giữ và thể hiện qua từng nghi thức sắm lễ, hành lễ.
Đi lễ đầu năm là một nét đẹp văn hóa truyền thống, hãy giữ cho tâm hồn thanh tịnh, chủ động hướng đến những giá trị tốt đẹp, lương thiện. Tự chủ trong cuộc sống là kết quả của sự nỗ lực và làm việc thiện, tự quyết định được vận mệnh của mình, không phụ thuộc vào bói toán hay may rủi. Nỗ lực học tập, rèn luyện và làm việc thiện giúp trau dồi kiến thức, kỹ năng, đạo đức, từ đó nâng cao giá trị bản thân.
Khi sống tốt, làm việc thiện, bạn sẽ cảm thấy hạnh phúc và góp phần mang lại niềm vui cho người khác. Đây là con đường chính đáng và bền vững để đạt được thành công và hạnh phúc trong cuộc sống.