Sở dĩ Bộ Chính trị ban hành quy định này là vì trong thực tế đã xảy ra oan sai trong quá trình thi hành kỷ luật của Đảng. Cũng bởi, khác với xử lý oan sai trong hệ thống hành chính, thường được quyết định bằng các bản án tuyên công khai, xử lý kỷ luật Đảng thường tiến hành trong nội bộ, trên tinh thần chấp hành tuyệt đối sự lãnh đạo của Đảng.
Đây là lần đầu tiên Đảng ta có văn bản quy định chặt chẽ, hoàn chỉnh từ đối tượng áp dụng, hình thức tổ chức, thời hạn áp dụng… để khắc phục hậu quả đối với tổ chức Đảng, đảng viên bị kỷ luật oan sai. Không chỉ áp dụng với tổ chức Đảng, đảng viên đang làm việc, quy định này còn áp dụng cả những tổ chức Đảng đã giải tán, đảng viên đã qua đời, đảm bảo phù hợp với quy định của pháp luật.
Nhìn lại hơn 93 năm lãnh đạo sự nghiệp cách mạng Việt Nam, Đảng ta đã từng nhận lỗi và chịu kỷ luật. Vì những sai lầm trong cải cách ruộng đất mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã phải thay mặt Đảng, Chính phủ nhận khuyết điểm và xin lỗi toàn dân. Trưởng ban Tổ chức Trung ương Lê Văn Lương cũng phải rút khỏi vị trí để nhận trách nhiệm về sai lầm trong công tác chỉnh đốn Đảng. Ngoài ra, nhiều vị lãnh đạo cao nhất trong Ban Chỉ đạo cải cách ruộng đất trung ương cũng nhận trách nhiệm về mình và chịu kỷ luật như Tổng Bí thư Trường Chinh xin từ chức; ông Hoàng Quốc Việt thôi chức Ủy viên Bộ Chính trị, ông Hồ Viết Thắng ra khỏi Ban Chấp hành Trung ương Đảng…
Thiết nghĩ cũng không quên nhắc lại câu chuyện ông Kim Ngọc (tên thật là Kim Văn Nguộc)-Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phú từng bị kỷ luật Đảng vì chủ trương “khoán hộ”. Nhưng năm 2009, Đảng, Nhà nước đã nhìn nhận lại, truy tặng Huân chương Hồ Chí Minh cho ông Kim Ngọc, đánh giá cao những đóng góp của ông vào sự nghiệp cách mạng của Đảng, đặc biệt là chủ trương thực hiện đổi mới quản lý kinh tế nông nghiệp thông qua hình thức “khoán hộ”. Điều đó cho thấy, dù chưa có một văn bản xin lỗi chính thức nào, nhưng trong nhận thức, lãnh đạo Đảng đã nhận ra nỗi oan của ông và bày tỏ lòng biết ơn đối với công lao của ông. Nhất là khi từ chủ trương của ông mà Bộ Chính trị đã có Nghị quyết 10 về khoán hộ, tạo nên sự thay đổi ngoạn mục trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp.
Gây oan sai, tất phải xin lỗi. Đảng ta luôn công minh, rạch ròi công tội. Cán bộ, đảng viên vi phạm tất phải bị xử lý kỷ luật nghiêm minh. Ngược lại, nếu oan sai phải được xin lỗi, khắc phục và tôn vinh.
Tuy nhiên, không ai muốn có ngày được nhận lời xin lỗi ấy từ tổ chức. Bởi nhân cách, lòng tự trọng, sự nghiệp chính trị của mỗi người, một khi đã bị xâm phạm sẽ để lại nhiều hệ lụy. Có người vì đau buồn mà đã mất trước khi nhận được lời xin lỗi; có người khi được xin lỗi thì đã quá muộn, bởi gia đình, con cái đều đã phải gánh chịu hậu quả của những quyết định oan sai, có khi làm hỏng cả cuộc đời.
Vì vậy, vấn đề không phải là xin lỗi, khắc phục mà làm sao để không xảy ra oan sai trong thi hành kỷ luật Đảng mới là điều quan trọng nhất mà Quy định số 117-QĐ/TW muốn hướng đến. Vì thế, Quy định số 117 là lời cảnh báo đối với tổ chức Đảng có thẩm quyền khi ra quyết định kỷ luật và cán bộ tham mưu kỷ luật không thể tùy tiện, bất chấp quy định của Đảng, của pháp luật, vì động cơ không trong sáng, yêu ghét cá nhân hay vì một lợi ích nào đó mà ra quyết định kỷ luật không chính xác, thiếu công bằng, gây oan sai cho tổ chức Đảng và cá nhân cán bộ, đảng viên.
Dư luận xã hội cho rằng, đi liền với trách nhiệm xin lỗi, khắc phục khi để xảy ra oan sai trong việc thi hành kỷ luật Đảng cũng cần các biện pháp xử lý đối với tổ chức Đảng có thẩm quyền ra quyết định và cá nhân tham mưu kỷ luật, giúp hệ thống quản lý công tác cán bộ, đảng viên ngày càng hoàn chỉnh và chặt chẽ hơn, để công tác kỷ luật của Đảng thực sự là một trong những công cụ hữu hiệu bảo vệ sự trong sạch vững mạnh của Đảng ta.