(GLO)- Đình làng An Vĩnh được Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch công nhận Di tích Lịch sử Quốc gia vào ngày 18-4-2013. Đình làng An Vĩnh được xây dựng từ thế kỷ XVIII, bằng vật liệu tranh tre, gỗ, vách đất. Đến năm Mậu Ngọ (1798)-năm Cảnh Thịnh thứ 7, đình này được tu bổ, xây mới. Đây là ngôi đình có niên đại lâu đời nhất ở huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi.
Trải qua nhiều thế kỷ, chiến tranh và thiên tai, đình làng An Vĩnh bị hư hỏng, xuống cấp nặng nề. Năm 2009, đình được Nhà nước đầu tư tôn tạo, phục dựng lại nguyên trạng. Đây là di tích lịch sử quốc gia, có giá trị chứng minh chủ quyền của Việt Nam đối với 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
 |
| Đình làng An Vĩnh ở thôn Tây, xã An Vĩnh, huyện Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi. Ảnh: H.C |
Đình làng An Vĩnh tọa lạc tại thôn Tây, xã An Vĩnh, huyện Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi, ngay cảng biển Lý Sơn, nằm cách đất liền (Cảng Sa Kỳ) khoảng 15 hải lý (khoảng gần 30 km). Mặt tiền của đình làng An Vĩnh hướng về đất liền (Cảng Sa Kỳ). Khuôn viên của đình rộng khoảng 2.000 m2, trong đó, khoảng 1.000 m2 là sân đình. Kiến trúc đình làng An Vĩnh có kết cấu hình chữ Tam, gồm đình hạ, đình trung và đình thượng. Các đình này liên kết với nhau bằng hệ thống máng xối dài, mang đậm nét phong cách kiến trúc nghệ thuật thời Nguyễn. Mô thức tổng thể trang trí nóc đình, mái đình, trong đình và ngoài đình theo kiểu tứ linh, ngũ phúc thể hiện quan niệm âm dương, cầu mong mọi sự được bình an cho dân làng.
Trong đình có bàn thờ cúng tổ tiên, dòng họ: Nguyễn, Lê, Đặng, Võ Văn, Võ Xuân, Phạm Quang, Phạm Văn... Các vị tiên hiền này đã có công mở cõi, lập đình, cắm mốc và dựng bia khẳng định chủ quyền của Việt Nam trên biển đảo Lý Sơn, các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Cụ Võ Hiến Đạt, gần 90 tuổi-bậc cao niên nhất trong thôn Tây, xã An Vĩnh chậm rãi cho biết: Đình làng An Vĩnh là trung tâm sinh hoạt cộng đồng, tổ chức các hoạt động văn hóa, dân gian, hội hè và tâm linh của 13 dòng họ trên đảo Lý Sơn. Một trong những lễ hội quan trọng đặc biệt nhất là lễ khao lề thế lính Hoàng Sa-Trường Sa vào ngày 19 tháng 3 Âm lịch hàng năm. Lễ hội này tri ân những hùng binh đã vâng mệnh triều đình vượt muôn sóng cả ra bảo vệ biển đảo Hoàng Sa-Trường Sa.
Vào tiết thanh minh (tháng 3 Âm lịch) hàng năm, tại đình làng An Vĩnh, nhân dân trong vùng lại nô nức tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, tâm linh như: lễ khai kinh, lễ hoa đăng, lễ nhật yết, lễ đua thuyền tứ linh, lễ chánh tế khao lề thế lính Hoàng Sa-Trường Sa, lễ cầu siêu cho những hương hồn lính Hoàng Sa và Trường Sa... Nhờ đó mà đình làng An Vĩnh ngày càng thu hút rất đông khách du lịch mọi miền và các nhà nghiên cứu văn hóa, lịch sử chủ quyền biển đảo Việt Nam.
Hoàng Cư
