Từ điển tiếng Việt (Hoàng Phê - Viện Ngôn ngữ học, 2001) giải thích từ "chui" với mấy nghĩa: 1 - đưa đầu hay toàn thân vào hoặc qua chỗ hẹp, thấp hoặc kín; 2 - lọt vào để tiến hành những hoạt động lén lút; 3 - làm vụng trộm, lén lút (việc không đúng các quy định).
Vậy là, nghĩa thứ nhất của động từ "chui" là nghĩa đen, rất bình thường. Nhưng nghĩa thứ hai và thứ ba thì mang sắc thái xấu. Quan sát trên báo chí thì thấy trước đây mỗi khi dùng từ "chui" cho nghĩa thứ hai và thứ ba đều có cân nhắc đặt trong dấu nháy (ngoặc kép: ""); còn nay thì không "nháy" nữa mà viết rõ: chui. Nhập cảnh chui, lao động chui, kinh doanh chui, lưu trú chui... Điều đó biểu thị cho một thái độ.
Thái độ ấy là gì? Là lên án, chống lại, đòi hỏi phải ngăn chặn, phát hiện và nghiêm trị. Đó là yêu cầu chính đáng, nhất là thời gian gần đây gắn với diễn biến thời sự mới tác động sâu sắc đến mọi mặt đời sống kinh tế - xã hội, an ninh trật tự của đất nước chúng ta.
Chuyện ai cũng đã rõ, có quá nhiều người nước ngoài, trong đó đa phần là người Trung Quốc, nhập cảnh và lưu trú trái phép ở khắp các tỉnh, thành nước ta. Thực trạng này trở nên đặc biệt nhạy cảm giữa bối cảnh dư luận thế giới còn hoài nghi nguồn gốc virus corona phát tán từ Trung Quốc trong khi Việt Nam sau nhiều tháng tạm đẩy lùi đại dịch Covid-19 thì mấy ngày qua đã tái xuất hiện nhiều ca dương tính với SARS-CoV-2 trong cộng đồng. Đáng lo hơn, tiếp tay cho các nhóm người nước ngoài nhập cảnh và lưu trú chui ở nước ta là một số cá nhân người Việt, chỉ vì lòng tham và sự kém hiểu biết. Từ đường dây đưa hơn 20 người Trung Quốc nhập cư bất hợp pháp bị triệt phá ở TP Đà Nẵng, cơ quan chức năng các tỉnh, thành khác đã liên tục phát hiện nhiều ổ nhóm tương tự tại địa phương mình. Tất cả các đối tượng người nước ngoài nhập cư chui đều bị đưa đi cách ly tập trung, chờ ngày xử lý theo pháp luật.
Vấn đề đặt ra là tại sao vào "mùa cao điểm" Covid-19 thì mới phát hiện số ổ nhóm nhập cảnh và cư trú chui nhiều đến vậy? Tại sao phải chờ "ra quân" để làm việc này trong khi đây là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục? Câu trả lời phải chăng là do chủ quan, lơ là hoặc nắm địa bàn không chặt, nói gọn là chưa hết trách nhiệm.
Cán bộ không phải ba đầu sáu tay thì phải biết dựa vào trăm tai nghìn mắt của dân. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dặn dò lực lượng Công an Nhân dân: "... Phải làm sao có hàng chục triệu cặp mắt và đôi tai mới được. Muốn như vậy phải dựa vào nhân dân. Nếu không thế thì thất bại. Khi nhân dân giúp đỡ ta nhiều thì thành công nhiều, giúp đỡ ta ít thì thành công ít, giúp đỡ ta hoàn toàn thì thắng lợi hoàn toàn". Chỉ riêng trong việc truy tìm người nước ngoài cư trú chui, vừa qua, có nơi vừa ra thông báo phát động toàn dân cùng cảnh giác, theo dõi và báo tin thì đã lập tức phát hiện nhiều ổ nhóm mới, sau đó tiến hành tạm giữ kịp thời... Và, nhiều sự vụ khác được phát hiện cũng từ tai mắt của dân.
Chẳng cần đi đâu xa, tai mắt của dân thật nhiều và luôn hiệu quả. Dựa vào dân cũng là một cách quý dân, vì dân!
Theo A.Q (NLĐO)