"Người đưa thư" của Trường Sa

(GLO)- Nghề nghiệp của Đoàn Bắc (sinh năm 1975) là một kiến trúc sư (KTS), nhưng anh được biết nhiều hơn với danh xưng là nhà sưu tầm ảnh xưa. Thời gian qua, anh đã thực hiện một dự án ảnh đương đại tại địa danh làm thổn thức bao trái tim người Việt, mang cái tên nhiều ý nghĩa: “Trường Sa-Việt Nam có một nơi thiêng liêng và đẹp như thế”.

Nhớ lần gặp KTS Đoàn Bắc để tìm hiểu dự án ảnh xưa về vịnh Hạ Long, anh đã bật mí cho tôi về dự định thực hiện một triển lãm ảnh về Trường Sa. Ít lâu sau, anh mời tôi tham dự một buổi gặp gỡ với các cựu chiến binh từng tham gia xây dựng nhà giàn DK1 và một số nhà báo từng đến Trường Sa. Ở đó, Đoàn Bắc đã giới thiệu dự án “Trường Sa-Việt Nam có một nơi thiêng liêng và đẹp như thế” với mục đích quảng bá vẻ đẹp của quần đảo Trường Sa, kết nối tình cảm của người dân Việt Nam với quần đảo Trường Sa và quan trọng hơn là khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Trường Sa thông qua các hoạt động văn hóa. Đếm sơ sơ các hoạt động lên tới hàng chục, tôi cảm thấy ái ngại cho anh phải thực hiện quá nhiều công việc.

Đoàn Bắc trái lại không ngợp trước núi công việc đó. Anh nhanh chóng cùng ê-kíp là các tay máy ảnh, nhà báo của Báo Quân đội Nhân dân, Thông tấn xã Việt Nam đi về các địa phương để thực hiện bộ ảnh hậu phương các quân nhân ở Trường Sa và nhà giàn DK1. Được gợi ý từ đoạn thơ trong bài “Những người lính đi qua thành phố” (1983) của nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo: “Nếu em là vợ lính, dẫu thời bình/ Hãy xem bài cho con sau mỗi lần tan học/ Con khó bảo đừng một mình ngồi khóc/ Đừng đợi anh xách nước thổi cơm chiều/ Mẹ già ơi thương nhớ dẫu dâng trào/ Mẹ cứ nhắc tên con, đừng lo con vấp ngã/ Lối con đi-nào lối mòn thuở nhỏ/ Và mẹ là Mẹ lính-dễ dàng đâu!...”; ê-kíp đã ghi lại những hình ảnh chân thực về sinh hoạt thường ngày của người thân các quân nhân đang làm nhiệm vụ nơi biển, đảo xa xôi. Mục đích của Đoàn Bắc là đưa những “lá thư” bằng hình ảnh để làm an lòng những quân nhân đang làm nhiệm vụ canh giữ biển, đảo của Tổ quốc mà không thể làm tròn vai trò người đàn ông trong gia đình.

Dưới sự bảo trợ của Quân chủng Hải quân, tháng 5-2012, Đoàn Bắc đã thực hiện mong ước được đặt chân đến quần đảo Trường Sa và thực hiện triển lãm ảnh “Những lá thư nhà gửi Trường Sa”. Không như ở đất liền, triển lãm ảnh không hoành tráng mà chỉ treo những tấm pa-nô được in nhiều nhất có thể những bức ảnh lên trên. Với anh, không có gì hạnh phúc hơn khi công việc đơn giản của anh lại là món quà tinh thần rất lớn cho những quân nhân khi tận mắt thấy cha mẹ già vẫn khỏe mạnh, những đứa con thơ vẫn chăm chỉ học hành ở quê nhà.
 

Rời quần đảo Trường Sa, công việc của Đoàn Bắc chưa kết thúc, đúng hơn mới chỉ bắt đầu. Đoàn Bắc tiếp tục làm “người đưa thư” của Trường Sa nhưng ở chiều ngược lại. Trong “Ngày hội sinh viên với biển đảo quê hương” tổ chức tại Hà Nội ngày 21-10-2012, người xem đã rất xúc động trước những bức ảnh được in đè những dòng tâm sự của quân và dân Trường Sa gửi tới đất liền qua triển lãm ảnh “Những lá thư từ Trường Sa”. Đó có thể là bức ảnh ghi lại tâm trạng sung sướng của Thiếu tá Nguyễn Cảnh Hưng (Phó Chỉ huy trưởng Cụm chiến đấu 3, đảo Song Tử Tây) được nhìn thấy hậu phương ở thủ đô và gửi gắm những tâm sự sẽ tiếp tục vững tay súng bảo vệ chủ quyền biển, đảo. Đơn giản hơn là dòng chữ run run, hồn nhiên, chưa trau chuốt của cô bé Hiền (học sinh lớp 5 ở đảo Sinh Tồn): “Cảm ơn các bạn đã gửi cho chúng mình những món quà, những quyển sách… Ở đảo có những bãi biển trải dài và những bãi cát trắng cùng với những hàng cây xanh mát”. Những bức ảnh sau triển lãm đã được anh trao tặng Cục Chính trị (Quân chủng Hải quân), Bảo tàng Hải quân và Báo Hải quân. Đến đây, “người đưa thư” Đoàn Bắc đã hoàn thành nhiệm vụ từ mệnh lệnh của trái tim với Trường Sa thân yêu.

Nhưng, người tâm trí chẳng chịu nhàn như Đoàn Bắc sẽ tiếp tục hành động khi va vào những vấn đề mới. Anh nhận ra người dân ở đất liền, nhất là các em nhỏ đều quan tâm đến Trường Sa nhưng không phải ai cũng có thể trực tiếp đến Trường Sa để tìm hiểu. Nghĩ ra cách thức để nâng cao sự hiểu biết về Trường Sa, giáo dục chủ quyền biển, đảo cho các em nhỏ là hết sức cần thiết! Đoàn Bắc tiếp tục lao vào một công việc mới và lại nhanh chóng có được một sản phẩm đáng chú ý. Ngày 25-1-2013 vừa qua, anh và các cộng sự đã giới thiệu tới các em nhỏ cuốn sách ảnh “Tổ quốc nơi đầu sóng” (NXB Kim Đồng). Cuốn sách tuyển chọn hơn 200 bức ảnh và tư liệu liên quan đến quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Ngoài nội dung phong phú, cuốn sách còn được trình bày sinh động, dễ hiểu, hợp với nhận thức của các em nhỏ. Hiệu quả thấy được ngay khi 2.000 cuốn sách đã bán hết trong 5 ngày và sắp được tái bản.

Hàm Đan