Đồng thời mở đầu một chế độ chính trị mới, một thời đại mới, một kỷ nguyên mới trong lịch sử hàng ngàn năm của dân tộc, kỷ nguyên của độc lập, tự do và chủ nghĩa xã hội với sự khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Trong nhiều dấu ấn đặc sắc để nhân dân ta tự hào về cuộc cách mạng này, có hai điểm rất đáng chú ý.
Một là, cuộc cách mạng này đã xây dựng và phát triển được sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc. Đây là sự tiếp nối thực hành bài học quý báu cho muôn đời con dân đất Việt qua nhiều thế hệ. Không có sức mạnh đó thì dân tộc ta vẫn phải chịu mãi kiếp bị áp bức, bóc lột, và không thể nào giành được độc lập dân tộc. Cả một dân tộc vùng lên, từ tất cả các giai tầng, kể cả địa chủ và tư sản dân tộc yêu nước với nòng cốt là liên minh công-nông-trí, đứng dưới lá cờ của Mặt trận Việt Minh do Đảng ta lãnh đạo, kiên trung đấu tranh giành chính quyền cách mạng. Đoàn kết vì một mục tiêu chung, mục tiêu tối cao là giành độc lập dân tộc bằng cách xóa bỏ ách xâm lược của phát xít Nhật, lật đổ chế độ phong kiến, hoàn thành nhiệm vụ phản đế và phản phong mà Đảng ta đã nêu ra trong Cương lĩnh chính trị đầu tiên khi thành lập Đảng ngày 3-2-1930.
Hai là, Đảng đã tỏ rõ mình là người lãnh đạo xuất sắc của dân tộc, và sự lãnh đạo đúng đắn, tài tình của Đảng là nhân tố hàng đầu có tính chất quyết định cho cuộc Cách mạng Tháng Tám. Sự thể hiện điều này rõ nhất ở điểm đầu tiên là Đảng đã kịp thời chuyển hướng chỉ đạo chiến lược, khi Chiến tranh thế giới thứ hai nổ ra, và đã biết nắm lấy tình thế cách mạng để chuẩn bị thực lực, nắm lấy tình thế đó, chuẩn bị giành chính quyền. Nhìn một cách tổng quát thì ý Đảng lòng dân gặp nhau: dân đoàn kết và Đảng sáng suốt. Đó là bài học lịch sử thật quý giá của Cách mạng Tháng Tám năm 1945.
Ngày nay, kế thừa và phát huy thành quả của Cách mạng Tháng Tám, chúng ta đang ra sức thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, đang chuẩn bị đại hội các cấp tiến tới Đại hội toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. Vẫn còn đó bài học nóng hổi: phải tiếp tục xây dựng và phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại; phải tiếp tục đẩy mạnh xây dựng và chỉnh đốn Đảng.
Đoàn kết vẫn là nhiệm vụ chiến lược của toàn Đảng, toàn dân ta. Đoàn kết trên tất cả các lĩnh vực, ở tất cả các cấp, từ Trung ương và nhất là từ Trung ương, đến xuống cấp cơ sở. Đoàn kết đi liền với đồng thuận xã hội. Đoàn kết đi đôi với chăm lo hòa hợp dân tộc. Đoàn kết đi liền với phòng và chống những lực cản muốn phá vỡ sự cố kết dân tộc, chẳng hạn như chia rẽ (chia rẽ giữa Đảng và dân, chia rẽ giữa cán bộ lãnh đạo với những đảng viên và nhân dân, chia rẽ dân tộc, chia rẽ tôn giáo, chia rẽ vùng miền, gây hiềm khích và bất bình đẳng giới, kích động bạo lực, khủng bố…). Mọi biểu hiện tiêu cực trong xã hội cần phải bị lên án. Lúc này, chúng ta càng thấm thía lời của Chủ tịch Hồ Chí Minh sau Cách mạng Tháng Tám: đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết/thành công, thành công, đại thành công.
Đảng phải trong sạch, vững mạnh hơn bao giờ hết. Sự lãnh đạo, cầm quyền của Đảng không phải cứ tự nhận mà được, mà được xác tín từ kết quả và uy lực do Đảng đã tạo dựng qua nhiều giai đoạn. Những cán bộ, đảng viên trung kiên đứng mũi chịu sào, tiên phong, thậm chí không tiếc tính mạng hy sinh cho Tổ quốc. Đảng không có mảy may một lợi ích riêng nào ngoài lợi ích của cách mạng, của Tổ quốc và của nhân dân. Đảng từ nhân dân mà ra và vì nhân dân; quan hệ giữa Đảng và dân là quan hệ máu thịt; dân tin Đảng và Đảng tin dân, không có một thế lực nào có thể chia rẽ được.
Vai trò của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong cách mạng nói chung và trong Cách mạng Tháng Tám nói riêng thật to lớn. Người là linh hồn của mọi cuộc cách mạng ở nước ta. Toàn Đảng, toàn dân Việt Nam đang tiếp tục thực hiện Di chúc thiêng liêng của Người; đoàn kết một lòng, tiếp tục đẩy mạnh công cuộc đổi mới vì mục tiêu của chủ nghĩa xã hội.
Theo GS MẠCH QUANG THẮNG (SGGPO)