(GLO)- Cuối tháng 4-2021, xem chương trình “Finea Cuisine” chuyên về ẩm thực phát sóng trên kênh VTV4 của Đài Truyền hình Việt Nam, khán giả vô cùng thích thú khi theo chân một du khách nước ngoài khám phá ẩm thực Jrai ở thị xã Ayun Pa và TP. Pleiku. Đó là Stephen Parcalidis-một nhiếp ảnh gia, nhà làm phim người Canada. Anh đang sống và làm việc tại Hà Nội. Trò chuyện với P.V Báo Gia Lai, Stephen Parcalidis đã chia sẻ nhiều điều thú vị, đáng nhớ về du lịch trải nghiệm thông qua khám phá nét độc đáo của ẩm thực địa phương.
* P.V: Là một nhiếp ảnh gia, nhà làm phim, chủ đề mà anh quan tâm là gì? Có phải chỉ là giá trị đặc sắc của ẩm thực?
 |
| Nhiếp ảnh gia, nhà làm phim Stephen Parcalidis. Ảnh: Huyền Đặng |
- STEPHEN PARCALIDIS: Chủ đề tôi quan tâm phát triển theo thời gian. Đầu tiên, thiên nhiên và phong cảnh thu hút sự chú ý của tôi. Sau đó, tôi say mê với chủ đề về con người. Có quá nhiều điều ngạc nhiên, quá nhiều xúc cảm về những con người khác nhau. Cho dù họ đang làm việc, vui chơi, biểu diễn hay đơn giản là đang đi dạo trên phố thì tôi đều thấy họ đang tạo ra những chủ đề thú vị.
Tôi cũng là một “foodie khổng lồ” (người đam mê ẩm thực). Vì vậy, một cách tự nhiên, khi bắt đầu phát triển các kỹ năng với ống kính, tôi đã bị cuốn hút vào chủ đề ẩm thực. Với tôi, hiểu và ghi lại quá trình đằng sau cách chế biến một loại thức ăn là điều rất thú vị. Tôi luôn tò mò khám phá về cách thức một món ăn được chế biến cũng như người sáng tạo ra nó.
* P.V: Thông thường, du khách khi tìm hiểu văn hóa ẩm thực của một địa phương, họ quan tâm đến những món chính, đặc trưng của nơi đó, ví dụ như cơm lam, gà nướng Gia Lai. Nhưng anh lại rất chịu khó tìm hiểu về các loại muối chấm của người Jrai ăn kèm như muối kiến, muối cá trích lá é, muối ớt… Anh có thể cho biết lý do?
- STEPHEN PARCALIDIS: Tôi là người thích du lịch mạo hiểm. Với tôi, một phần của việc ghé thăm địa điểm mới nào đó đồng nghĩa với khám phá các món ăn giúp định danh vùng đất ấy. Ẩm thực là một phần quan trọng của văn hóa và tôi muốn trải nghiệm những nền văn hóa mới nhiều nhất có thể. Quá trình tạo ra các loại muối chấm, bản thân nó đã là một cuộc phiêu lưu! Một số bạn của tôi ở Canada nghĩ rằng tôi thật điên rồ khi ăn và săn kiến sống để làm muối chấm. Tuy nhiên, tôi hoàn toàn thích thú với trải nghiệm này. Có thể nói, muối chấm là “linh hồn” của ẩm thực Tây Nguyên.
* P.V: Ngoài các loại muối chấm, anh cũng đã thử qua những món đặc trưng của đồng bào bản địa như: lòng bò đắng, cà đắng giã cua gác bếp, thịt bò một nắng… Đây là những món không dễ thưởng thức, nhất là với du khách quốc tế vì chúng quá khác biệt về khẩu vị. Riêng bản thân anh cảm nhận ra sao?
- STEPHEN PARCALIDIS: Thành thật mà nói, lòng bò đắng không phải là hương vị yêu thích của tôi, nhưng tôi thích cách thức chế biến món này. Tôi chắc chắn sẽ thưởng thức nó lần nữa. Dẫu sao thì nó vẫn ngon!
Tôi cũng mê hương vị của món cà đắng giã cua gác bếp. Một số khách du lịch có thể sẽ ngại thử những món ăn này, nhưng tôi nghĩ cuộc đời quá ngắn để không thử mọi thứ ít nhất một lần.
 |
| Món muối cá trích lá é. Ảnh: Mơ Ai |
* P.V: Ẩm thực không đơn thuần là món ăn mà còn được xem là “đại sứ văn hóa” vì chứa đựng trong đó những giá trị văn hóa đặc sắc của một dân tộc, địa phương. Thông qua việc cùng chế biến, thưởng thức, anh có cơ hội khám phá văn hóa Jrai như thế nào?
- STEPHEN PARCALIDIS: Tôi đã được khám phá thêm về văn hóa Jrai bằng cách học hỏi, trải nghiệm và nếm thử các món ăn địa phương. Cụ thể hơn, tôi hiểu được cách thức người Jrai dựa vào điều kiện tự nhiên và nguyên liệu có sẵn để tạo lợi thế chế biến các loại thực phẩm. Bạn tôi-Mơ Ai, một người Jrai có tiếng ở thị xã Ayun Pa với cách nấu các món ăn truyền thống-giải thích rằng món ăn phản ánh lối sống. Ví dụ, cuộc sống khắc nghiệt, nóng bức, đủ cả cay đắng ngọt bùi đã trở thành một số đặc điểm nổi bật trong ẩm thực địa phương.
Hơn nữa, thật khó tin khi chứng kiến cách phơi thịt bò ngay trên những mái nhà. Người Jrai đã tận dụng khí hậu nắng nóng để chế biến món thịt bò một nắng thơm ngon… Rất thông minh!
* P.V: Anh nghĩ gì về trải nghiệm du lịch ẩm thực?
- STEPHEN PARCALIDIS: Tôi tin tưởng vào trải nghiệm du lịch ẩm thực. Nó là một xu hướng đang gia tăng gần đây, với những lý do chính đáng. Vì ẩm thực đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành sự độc đáo của các nền văn hóa khác nhau, do đó việc chọn ẩm thực làm động lực cho chuyến du lịch trải nghiệm là điều rất hợp lý.
Ai cũng phải ăn. Vậy tại sao không biến một thứ bắt buộc và có vẻ phàm tục thành thú vị, mạo hiểm hơn? Du lịch ẩm thực là cách tuyệt vời để ngắm nhìn thế giới.
 |
| Món lòng bò đắng qua ống kính của anh Stephen Parcalidis. |
 |
| Món trứng kiến vàng trộn thân chuối non. Ảnh: N.L.V.Q |
* P.V: Thưởng thức những món mình chưa từng ăn, đến những nơi chưa từng đến, tiếp nhận văn hóa của những dân tộc lần đầu gặp gỡ… luôn rất thú vị. Tuy nhiên, điều này đòi hỏi người trải nghiệm phải tôn trọng sự đa dạng và khác biệt về văn hóa. Anh có cho rằng đó là thứ làm cho cuộc sống nhiều màu sắc và ý nghĩa hơn?
- STEPHEN PARCALIDIS: Cần có độ cởi mở nhất định về tư duy để chu du ra khỏi những “lối mòn” và đến thăm những nơi ít được lui tới như là điểm đến du lịch. Tôi nghĩ rằng bất kể chúng ta đi đâu, quan trọng là phải tôn trọng vùng đất và con người nơi chúng ta đến thăm. Không phải lúc nào bạn cũng biết điều gì sẽ xảy ra khi đi du lịch một địa điểm mới và đó chính là điều khiến nó trở thành một cuộc phiêu lưu. Miễn là đi du lịch với sự tôn trọng và quan tâm, chúng ta sẽ có trải nghiệm tích cực, sống động sau chuyến đi.
* P.V: Ngoài chương trình đã tham gia cùng VTV4, anh có ý định giới thiệu, quảng bá thêm về ẩm thực Jrai theo cách của riêng mình?
- STEPHEN PARCALIDIS: Tôi rất biết ơn vì đã có cơ hội đến thăm Gia Lai và trải nghiệm ẩm thực Jrai cùng VTV. Chuyến đi đó làm cho sự hiểu biết và tình yêu của tôi dành cho Việt Nam càng thêm sâu sắc.
Tôi đang lên kế hoạch cho một chuyến đi khắp đất nước Việt Nam vào năm 2022 như một cuộc phiêu lưu ẩm thực mới. Tôi sẽ làm phim tài liệu để quảng bá các món ăn khác nhau của các vùng đất khác nhau, bao gồm cả ẩm thực của người Jrai.
* P.V: Theo anh, ngoài ẩm thực độc đáo, đâu là điểm nhấn của du lịch Gia Lai để anh giới thiệu với bạn bè?
- STEPHEN PARCALIDIS: Thiên nhiên là điểm đặc biệt nhất của Gia Lai so với các vùng khác của Việt Nam. Tôi thực sự thích khung cảnh rừng núi, sông hồ và môi trường tự nhiên ở đây. Các thành phố, chợ địa phương và lòng tốt của người dân cũng là những điều rất đáng nhớ. Chắc chắn tôi sẽ kể về điều này với bạn bè tôi.
* P.V: Xin cảm ơn anh về cuộc trò chuyện này! Chúc anh tiếp tục có những trải nghiệm đáng giá tại Việt Nam.
PHƯƠNG DUYÊN (thực hiện)
