Nghi lễ phất thức, phong ấn, tiến lịch, lễ cúng ông Công ông Táo, thả cá chép và lễ dựng cây nêu là các nghi thức được nhiều đời vua tại Hoàng thành Thăng Long thực hiện mỗi dịp Tết đến, Xuân về.
 |
| Cây nêu ngày Tết được dựng trong khu di sản thế giới Hoàng Thành Thăng Long. Ảnh: Thanh Tùng/TTXVN |
Sáng 22/1, hàng loạt nghi lễ cung đình dịp Tết nguyên đán đã được Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long-Hà Nội phối hợp cùng Hội Di sản Văn hóa Thăng Long tái hiện nhân dịp Tết nguyên đán.
Các nghi lễ bao gồm nghi lễ phất thức, phong ấn, tiến lịch, lễ cúng ông Công ông Táo, thả cá chép và lễ dựng cây nêu.
Đây là các nghi thức được nhiều đời vua tại Hoàng thành Thăng Long thực hiện mỗi dịp Tết đến, Xuân về để “Tống cựu nghinh tân.” Cũng theo tục lệ, trước đây chỉ khi nghi lễ trong hoàng cung kết thúc, dân chúng mới tiến hành nghi lễ này tại tư gia.
Trước khi thực hiện nghi lễ, mọi người đã thực hiện lễ dâng hương tưởng nhớ các bậc tiên đế tại điện Kính Thiên, tổ chức lễ cúng ông Công ông Táo. Thực hành xong nghi thức cúng ông Công ông Táo, đoàn nghi lễ đã cùng chủ tế đưa cá chép sang dòng sông cổ, khu khảo cổ 18 Hoàng Diệu để thả.
Lễ dựng cây nêu là một phong tục cổ truyền của người Việt trong dịp Tết Nguyên đán. Đồng thời, đây cũng là nghi lễ quan trọng của cung đình. Trong thời kỳ quân chủ, đích thân nhà vua, hoặc một vị quan có phẩm hàm cao được giao nhiệm vụ này, tục thường diễn ra vào 23 tháng Chạp.
 |
| Thả cá chép theo nghi thức truyền thống. Ảnh: Thanh Tùng/TTXVN |
Khi cây nêu dựng lên báo hiệu mùa Xuân đã về, mọi công việc triều chính tạm dừng. Sau một thời gian nghiên cứu, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long-Hà Nội đã phối hợp Hội Di sản Văn hóa Thăng Long phục dựng thành công nghi lễ này.
Tre được chọn dựng cây nêu là cây tre đực, đã chặt hết các cành, chỉ để lại ngọn và lá phía trên. Ngọn cây được treo một chiếc phướn dài. Trên ngọn còn có một vòng tròn nhỏ, được treo những chiếc khánh đất, hay linh vật để khi gió thổi, va đập nhau kêu leng keng trong gió với ý nghĩa để trừ ma quỷ, mong ước một mùa xuân tươi vui, cả năm an lành, mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi. Sau các nghi thức tế lễ trời đất, cây nêu được dựng lên trong không khí phấn khởi của mọi người, báo hiệu một năm mới sắp đến.
Để bảo tồn và phát huy giá trị của di sản Thăng Long-Hà Nội, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long-Hà Nội nghiên cứu và tái hiện các nghi lễ cung đình. Năm 2021 tái hiện lễ “Tiến xuân ngưu” và năm nay tái hiện lễ “Tiến lịch”.
Đinh Thuận (TTXVN/Vietnam+)
